Toegangseisen
BA-studenten Wijsbegeerte: propedeuse behaald.
Overige studenten: propedeuse behaald, en de student dient over een globale kennis van de 19e en 20e-eeuwse wijsbegeerte te beschikken, en daarin relevante stromingen (idealisme, existentialisme, fenomenologie, psychoanalyse, enz.) kunnen onderscheiden en situeren.
Voor keuzevak- en contractstudenten is het aantal plaatsen beperkt.
Beschrijving
Volgens de Franse filosoof Jacques Derrida (1930-2004) is literatuur erfgenaam van de heilige schrift. Literatuur ontspint zich boven de afgrond van een afwezige (niet-beschikbare) God. Deze gedachte maakt literatuur niet alleen spannend, maar brengt haar ook in de nabijheid van filosofie. Tussen literatuur en filosofie moet weliswaar een onderscheid gemaakt worden, maar dit onderscheid houdt nooit stand: op beslissende momenten fabuleert de filosoof en denkt de literator.
In zijn even magistrale als bizarre (uit kolommen opgebouwde) boek Glas – Que reste-t-il du savoir absolu? gaat Derrida uitvoerig in op de vraag naar de relatie filosofie / literatuur. Terwijl de linkerkolommen een uitvoerige lezing bieden van het motief van het gezin in de filosofie van Hegel, becommentarieert Derrida in de rechterkolommen het werk van de beruchte Franse schrijver Jean Genet (1910-1986). In dit werk verheerlijkt Genet niet alleen de moordenaars, prostitués en inbrekers met wie hij een groot deel van zijn leven doorbracht, buiten en binnen het gevang; hij reflecteert indirect ook op het verschijnsel ‘literatuur’, ‘tekst’, ‘taal’ en ‘auteur’. Derrida’s grondige lezing van Genet plaatst de belendende Hegelkolommen – en daarmee de filosofie van de rede en het systeem als zodanig – in een troebel licht.
In dit college staan we stil bij vragen rond de verhouding tussen filosofie en literatuur, gaan we de betekenis na van het literaire in de wijsgerige tekst en de waarheidspretenties in de literatuur.
Leerdoelen
Doelstelling
Deze cursus beoogt een grondige bestudering van de verhouding tussen filosofie en literatuur, aan de hand van Jacques Derrida’s lezing van het werk van Jean Genet. De student maakt kennis met enkele gangbare wijsgerige benaderingen van literatuur, en vervolgens met de wijze waarop beide elkaar volgens Derrida weerspiegelen en behelzen: zowel de wijsgerige als de literaire tekst staan bloot aan een onbeheersbaar verwijzingsproces en een eindeloze betekenisproductie. Dit voorkomt dat interpretatie ooit afgesloten kan worden. De student leert via een centrale tekst in het oeuvre van Derrida reflecteren op de mogelijkheden en de grenzen van de filosofie, alsook op de relatie tussen filosofie en literatuur, en in het verlengde daarvan: religie, kunst en psychoanalyse.
Eindtermen
De student die de cursus succesvol heeft afgerond heeft kennis van :
enkele wijsgerige benaderingswijzen van literatuur;
enkele hoofdtrekken in het denken van de Franse filosoof Jacques Derrida;
enkele grondmotieven in het werk van de Franse literator Jean Genet.
De student die de cursus succesvol heeft afgerond is in staat om :
te reflecteren op de spanning tussen literatuur en filosofie;
de grenzen en de mogelijkheden van de filosofie te herdefiniëren;
kritiek te formuleren op filosofiebenaderingen die pretenderen de strekking en bedoeling van eigen denkontwerpen geheel te kunnen overzien.
Rooster
Zie roosterpagina BA Wijsbegeerte
BA Wijsbegeerte 2016-2017 (BA Plus-traject of Standaardtraject), derde jaar.
Onderwijsvorm
- Gecombineerd hoor- en werkcollege
Voor deze cursus geldt een aanwezigheidsplicht.
Studielast
Totale studielast voor de cursus: 10 EC x 28 uur = 280 uur
Bijwonen colleges: 13 × 3 uur = 39 uur
Wekelijkse voorbereiding op colleges en opdrachten: 65 uur
Eindpaper, inclusief voorbereiding: 176 uur
Toetsing
Wekelijkse opdrachten (30%)
Eindpaper (60%)
Participatie aan het college (10%)
Weging
Het eindcijfer voor de cursus is het resultaat van het gewogen gemiddelde van de deeltoetsen, waarbij het resultaat van een deeltoets onvoldoende kan zijn.
Voldoende aanwezigheid bij het college is vereist en vormt een voorwaarde voor deelname aan het tentamen of de herkansing. Studenten die meer dan vier bijeenkomsten missen, om welke reden ook, kunnen de cursus niet afronden.
Herkansing
Herkansingen voor de afzonderlijke deeltentamens worden niet aangeboden. Voor de cursus wordt één herkansing aangeboden, bestaande uit een herschreven eindpaper. Het cijfer voor deze herkansing vervangt alle eerder behaalde deelcijfers. Een student die niet aan de praktische opdrachten heeft voldaan heeft geen toegang tot het hertentamen. Een voldoende resultaat kan niet worden herkanst.
Blackboard
Blackboard wordt gebruikt voor:
het beschikbaar stellen van alle praktische en inhoudelijke informatie betreffende de cursus
het indienen van opdrachten en papers (papers dienen eveneens via Turnitin te worden ingediend).
Literatuur
Verplichte literatuur
- Jacques Derrida, Glas – que reste-t-il du savoir absolu? Paris, Galilée, 1974v. (Engelse vertaling Glas, trans. by John P. Leavy and Richard Rand, University of Nebraska Press 1990; Duitse vertaling Glas – Totenglocke, übersetzt von Hans D. Gondek und Marcus Sedlacek, Wilhelm Fink Verlag 2006).
De Franse en de Engelse versie zullen ook via de collegeplank in de UB beschikbaar zijn.
Van de Franse editie is ook een goedkopere pocketversie beschikbaar. Deze heeft enkel een andere paginering.
Aanbevolen literatuur
Het verdient aanbeveling dat de student ter voorbereiding op het college zich enigszins vertrouwd maakt met het werk van de Franse literator Jean Genet. Onder meer de volgende titels (veelal ook vertaald) zijn relevant:
Notre-Dame-des-Fleurs, Monte-Carlo, Paul Morihien, 1944; Œuvres complètes II, Paris, Gallimard, 1951. Ned. vert. Onze Lieve Vrouw van de Bloemen, Amsterdam, De Bezige Bij, 1973.
Miracle de la rose, Lyon, L’Arbalète, Décines, 1946. Œuvres complètes II, Paris, Gallimard, 1951.
Pompes funèbres, Bikini, Paul Morihien, 1948. Œuvres complètes III, Paris, Gallimard, 1953.
Journal du voleur, Paris, Gallimard, 1949. Ned. vert. Dagboek van de dief, Amsterdam, De Bezige Bij, 1986.
Aanmelden
Inschrijven voor cursus en tentamen via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis is beschikbaar op de website
Studenten wordt geadviseerd voor de inschrijving in uSis gebruik te maken van het studieactiviteitsnummer. Het studieactiviteitsnummer is te vinden in het college- en tentamenrooster in de kolom “uSis-Actnr.”
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Contact
Opmerkingen
Niet van toepassing.