Studiegids

nl en

Het zielsbegrip in de moderne filosofie

Vak
2016-2017

Toegangseisen

  • BA-studenten Wijsbegeerte: propedeuse behaald.

  • Overige studenten: propedeuse behaald, en de student dient over een globale kennis van de 19e en 20e-eeuwse wijsbegeerte te beschikken, en daarin relevante stromingen (idealisme, existentialisme, fenomenologie, psychoanalyse, enz.) kunnen onderscheiden en situeren.

Voor keuzevak- en contractstudenten is het aantal plaatsen beperkt.

Beschrijving

Terwijl veel wetenschappers de ziel hebben afgeschreven, floreert zij als nooit tevoren binnen tal van hedendaagse buiten- of voor-wetenschappelijke discours. In dit college zullen we ontdekken dat het zielsbegrip tevens sterke wijsgerige papieren heeft, niet alleen in de antieke, maar juist ook in de moderne wijsbegeerte van de 19e en 20e eeuw. Vanaf Schelling – en in zijn kielzog – is de ziel daar niet meer weg te denken, al moeten we dan wel wat verder kijken dan naar de wijsgerige modes en hypes. Voor denkers als Hermann Lotze, Moritz Lazarus, Carl du Prel en Gustav Fechner in de 19e eeuw, of Hans Driesch en Ludwig Klages in de 20e, is de existentie van de ziel volstrekt evident. Wel is het zo, stellen zij, dat de aard van diezelfde ziel zodanig is dat de overheersende ding-ontologie haar niet kan plaatsen (de ziel is geen ‘ding’). Omgekeerd geeft het denken van de ziel juist aanleiding om die ding-ontologie als zodanig te herzien. Er staat dus met het zielsbegrip nogal wat op het spel.

In dit college zullen we enkele beslissende wijsgerige benaderingen van de ziel bestuderen. Tevens zullen we, ter ondersteuning en illustratie, voorbeelden putten uit literatuur, poëzie, schilderkunst en film.

Leerdoelen

Doelstellingen

Deze cursus beoogt een nieuw denken over de ziel te presenteren vanuit een aantal, soms op de achtergrond geraakte 19e- en 20e-eeuwse filosofen. Tevens poogt deze cursus inzicht te geven in de vooronderstellingen van overheersende substantieontologieën en vormen van ding-denken waarbinnen de ziel geen plaats meer heeft.

Eindtermen

De student die de cursus succesvol heeft afgerond heeft kennis van:

  • enkele moderne, affirmatieve wijsgerige benaderingen van het zielsbegrip;

  • de grondmotieven van hedendaagse reductionistische vormen van substantieontologie of ding-denken;

  • de wijsgerige relevantie van artistieke en literaire expressies voor een hedendaagse zielsbegrip.

De student die de cursus succesvol heeft afgerond is in staat om:

  • op wijsgerig verantwoorde wijze een hedendaags zielsbegrip te thematiseren en in te brengen in debatten over de mens;

  • vooronderstellingen binnen reductionistische ontologieën aan te wijzen en te benoemen;

  • de morele, artistieke en/of religieuze relevantie van een hernieuwd zielsbegrip onder woorden te brengen.

Rooster

Zie roosterpagina BA Wijsbegeerte
BA Wijsbegeerte 2016-2017 (BA Plus-traject of Standaardtraject), derde jaar.

Onderwijsvorm

  • Gecombineerd hoor- en werkcollege

Voor deze cursus geldt een aanwezigheidsplicht.

Studielast

Totale studielast voor de cursus: 10 EC x 28 uur = 280 uur

  • Bijwonen colleges: 14 × 3 uur = 42 uur

  • Wekelijkse voorbereiding op colleges en opdrachten: 60 uur

  • Eindpaper, inclusief onderzoek/voorbereiding: 178 uur

Toetsing

  • Wekelijkse opdrachten: 30%

  • Eindpaper: 60%

  • Participatie aan het college: 10%

Weging

Het eindcijfer voor de cursus is het resultaat van het gewogen gemiddelde van de deeltoetsen, waarbij het resultaat van een deeltoets onvoldoende kan zijn.

Voldoende aanwezigheid bij het college is vereist en vormt een voorwaarde voor deelname aan het tentamen of de herkansing. Studenten die meer dan vier bijeenkomsten missen, om welke reden ook, kunnen de cursus niet afronden.

Herkansing

Herkansingen voor de afzonderlijke deeltentamens worden niet aangeboden. Voor de cursus wordt één herkansing aangeboden, bestaande uit een herschreven eindpaper. Het cijfer voor deze herkansing vervangt alle eerder behaalde deelcijfers. Een student die niet aan de praktische opdrachten heeft voldaan heeft geen toegang tot het hertentamen. Een voldoende resultaat kan niet worden herkanst.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • het beschikbaar stellen van alle praktische en inhoudelijke informatie betreffende de cursus

  • het indienen van opdrachten en papers (papers dienen eveneens via Turnitin te worden ingediend).

Literatuur

  • De literatuur wordt nader bekend gemaakt via Blackboard.

Aanmelden

Inschrijven voor cursus en tentamen via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis is beschikbaar op de website

Studenten wordt geadviseerd voor de inschrijving in uSis gebruik te maken van het studieactiviteitsnummer. Het studieactiviteitsnummer is te vinden in het college- en tentamenrooster in de kolom “uSis-Actnr.”

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

Dr H.W. Sneller

Opmerkingen

Niet van toepassing.