Toegangseisen
Studenten die dit vak willen volgen, dienen te zijn toegelaten tot master Forensische Criminologie (Forensic Criminology) (zie ook OER).
Beschrijving
In deze cursus staat het werkterrein van forensisch psychiaters en psychologen centraal. De forensische psychiatrie en psychologie bevinden zich op het snijvlak van het strafrecht en de psychiatrie/psychologie. Dagelijks dienen rechters in Nederland zich te buigen over de vraag of een verdachte het strafbare feit waarvoor hij terechtstaat kan worden toegerekend. Wanneer de verdachte lijdt aan een psychiatrische stoornis, zal vastgesteld moeten worden of de verdachte tijdens het plegen van het feit zodanig onder invloed van die stoornis stond dat hij (redelijkerwijs) niet anders kon handelen. Voor deze vraag zal de rechter gebruik maken van de deskundigheid van derden, zoals forensisch psychiaters en psychologen. Vervolgens zal de rechter bij het opleggen van een passende straf of maatregel rekening dienen te houden met de persoon van de dader en dus ook met een eventueel aanwezige stoornis. Ook hier kan het advies van forensisch psychiaters en psychologen van belang zijn.
Alvorens wordt ingegaan op het werkterrein van forensisch psychiaters en psychologen, zal in deze cursus worden stilgestaan bij de normale psychologische ontwikkeling, risicofactoren voor de ontwikkeling van probleemgedrag, en risicotaxatie zoals die toegepast wordt in de kinder- en jeugdpsychiatrie, en bij jeugddelinquenten. Daarnaast zal er ook worden stilgestaan bij (de ontwikkeling van) stoornissen die verband houden met delinquent gedrag bij volwassenen, waarbij ook de nieuwste inzichten op het gebied de ontwikkeling van het brein aan de orde komen. Tot slot komt de diagnostiek en behandeling van psychiatrische stoornissen aan bod, waarbij zowel bij de psychiatrische zorg en behandeling in de TBS-kliniek (en JJI), in de gevangenissen, en in de ambulante forensische psychiatrie wordt stilgestaan.
Leerdoelen
Na afloop van dit vak heeft u de volgende kwalificaties verworven
U kunt beschrijven hoe de normale psychologische ontwikkeling verloopt, en op welke wijze risicofactoren en rol spelen in deze ontwikkeling;
U kunt beschrijven hoe psychiatrische stoornissen kunnen leiden tot delinquent gedrag en op welke wijzen zij een rol kunnen spelen in het strafproces;
U kunt beschrijven hoe een forensisch psychiatrisch/psychologisch diagnostisch onderzoek verloopt;
U kunt kritisch reflecteren op theoretische verklaringen voor het ontstaan van psychiatrische stoornissen die verband houden met delinquent gedrag (aan de hand van een casus);
U kunt de methodologische kwaliteiten beoordelen van diagnostische tests die worden gebruikt in forensisch psychiatrisch/psychologisch onderzoek (aan de hand van een casus);
U kunt de effectiviteit beoordelen van gedragsinterventies die worden ingezet bij (jeugdige) delinquenten met een psychiatrische stoornis (op basis van onderzoeksgegevens).
U kunt kritisch reflecteren op wetenschappelijke onderzoeken naar de aard, omvang en het ontstaan van psychiatrische stoornissen die verband houden met delinquent gedrag.
U kunt kritisch reflecteren op wetenschappelijke onderzoeken en maatschappelijke vraagstukken rondom de relatie tussen psychiatrische problematiek en straftoemeting/strafuitvoering.
U kunt een korte rapportage pro Justitia schrijven, naar het format van het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP), op basis van eigen onderzoek naar de persoonlijkheid van een verdachte (casus).
Rooster
Kies voor bachelor en master.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 9
Namen docenten: mw. prof. dr. A. Popma en mw. dr. J. Reef, gastsprekers en (ex)patiënten.
Werkgroepen/practica
Aantal à 2 uur: 9
Namen docenten: mw. prof. dr. A. Popma en mw. dr. J. Reef, gastsprekers en (ex)patiënten.
Andere onderwijsvorm(en)
- Omschrijving: 1 excursie naar een (jeugd) forensische instelling (onder voorbehoud). Studenten verdiepen zich van tevoren in de werkwijze van de te bezoeken instelling en kunnen een theoretische onderbouwing geven voor de betreffende werkwijze.
Toetsing
Toetsvorm(en)
1. Schriftelijk tentamen, bestaande uit open vragen (70%). U dient hiervoor de collegestof, de werkgroepstof en de opgegeven literatuur te beheersen.
2. Schriftelijke opdracht à 2000 woorden: korte forensische rapportage op basis van een casus (30%).
3. Wetenschappelijke presentatie aan de hand van een filmcasus.
4. Casuspresentatie (Pitch2Peer).
5. Wetenschappelijk debat.
De onderdelen 1 en 2 dienen met een voldoende te worden afgesloten (minimaal een 5,5).
Voor de onderdelen 3, 4 en 5 geldt een aanwezigheidsplicht omdat het hier gaat om een praktische oefening. Bij afwezigheid kan het onderdeel niet met goed gevolg worden afgesloten. In dat geval volgt er een vervangende schriftelijke opdracht die met goed gevolg met worden afgerond.
Het schriftelijke tentamen kan worden herkanst. In geval van een klein aantal deelnemers bestaat de mogelijkheid dat dit hertentamen mondeling wordt afgenomen. U wordt hiervan dan tijdig op de hoogte gesteld.
Resultaten van deeltoetsen zijn uitsluitend geldig in het studiejaar waarin ze behaald zijn.
Examenstof
Verplichte literatuur en alle stof die behandeld wordt tijdens de colleges, werkgroepen en eventuele andere onderwijsvormen.
Blackboard
Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.
Literatuur
Verplicht studiemateriaal
- Raes, B.C.M., Bakker, F.A.M. (red) Psychiatrie in het Nederlandse Recht, Alphen a.d. Rijn/ Deventer: Kluwer. (Laatste druk).
Contact
Vakcoördinator: mw. Dr. J. Reef
Werkadres: Steenschuur 25
Bereikbaarheid: Op afspraak via het secretariaat
Telefoon: 071 – 527 7462
E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl
Wekelijks spreekuur: vooraf aanmelden per mail (criminologie@law.leidenuniv.nl) ovv van je naam en het vak..
Instituut/afdeling
Instituut: Stafrecht & Criminologie
Afdeling: Criminologie
Kamernummer secretariaat: C1.02
Openingstijden: maandag t/m vrijdag, van 9.00 tot 12.30 uur
Telefoon secretariaat: 071 – 527 7462
E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl