Studiegids

nl en

Romeins recht

Vak
2017-2018

Toegangseisen

Dit vak is geen keuzevak. Bijvakstudenten of gaststudenten mogen hier niet aan deelnemen.

Beschrijving

Het Romeinse recht is het fraaiste monument dat Rome aan West-Europa heeft nagelaten. Dit geldt niet alleen de inhoud, maar ook de vorm die dat recht heeft aangenomen, als het resultaat van een historische ontwikkeling waarin het recht van een stadstaat veranderde in dat van een wereldrijk. Iedere keer dat een jurist naar een wetboek grijpt, is hij schatplichtig aan de Romeinse keizers.

Het Romeinse privaatrecht in het bijzonder vormt de verbindende schakel tussen het privaatrecht van de Europese landen. Alle codificaties daarvan bouwen voort op de structuur en begrippen van het Romeinse vermogensrecht, dat tot diep in de negentiende eeuw werd beschouwd als het “gemeenschappelijke recht” (ius commune). Een inleiding op het Romeinse vermogensrechtelijke systeem is daarom niet alleen een goede inleiding op de structuur van het hedendaagse Nederlandse vermogensrecht. Zij vormt tevens een voorwaarde voor begrip van het privaatrecht van de omliggende landen.

In deze cursus wordt aandacht besteed aan die delen van het Romeinse privaatrecht die doorgaande betekenis hebben voor het moderne recht. Hierbij wordt jaarlijks gewisseld tussen het goederenrecht en het verbintenissenrecht. In 6 hoorcolleges en werkgroepen komt in het collegejaar 2017-2018 het verbintenissenrecht aan bod. Tot slot wordt in hoorcollege 7 ingegaan op de staatkundige ontwikkeling die het Romeinse rijk heeft doorlopen om te komen tot een codificatie. Daarnaast wordt ook de receptie in West-Europa behandeld, die ertoe heeft geleid dat het Romeinse fenomeen van een wetboek én de inhoud daarvan duurzamer zijn gebleken dan brons.

NB: Het onderwerp van collegejaar 2017-2018 is verbintenissenrecht. In het collegejaar 2018-2019 zal het onderwerp goederenrecht zijn.

Leerdoelen

Doel van het vak:

  • Het verkrijgen van kennis en inzicht in de beginselen van het Romeinse staatsrecht.

  • Het verkrijgen van kennis en inzicht in het systeem van het Romeinse vermogensrecht, in het bijzonder het verbintenissenrecht.

  • Het verkrijgen van kennis en inzicht in het proces van doorwerking van het Romeinse publiek- en privaatrecht in moderne rechtsstelsels.

Na afronding van het vak heeft u de volgende kwalificaties verworven:

  • U kunt de belangrijkste Romeinse staatsinstellingen, staatstheorieën en rechtsbronnen benoemen en hun onderlinge relatie duiden, alsmede hun ontwikkeling en doorwerking door de receptie van het Romeinse recht verklaren.

  • U bent in staat om te benoemen hoe de ontwikkeling van het Romeinse procesrecht gerelateerd is aan staatkundige en materieelrechtelijke ontwikkelingen.

  • U bent in staat om de structurele elementen en leerstukken van het Romeinse privaatrecht en procesrecht te benoemen.

  • U bent in staat om de structurele elementen en leerstukken van het Romeinse privaatrecht en procesrecht in een systematisch kader te plaatsen.

  • U bent in staat om een eenvoudige casus naar Romeins privaatrecht op te lossen.

Rooster

Zie de opleidingspagina van de website.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges

  • Aantal à 2 uur: 7.

  • Namen docenten: prof. mr. E. Koops

  • Vereiste voorbereiding door studenten: Bestuderen van de op Blackboard per week aangegeven verplichte studiestof.

  • Het hoorcollege dient ter ondersteuning, aanvulling en correctie van de verplichte studiestof en is geen vervanging voor de bestudering hiervan.

Werkgroepen

  • Aantal à 2 uur: 6

  • Namen docenten: mw. mr. drs. E.S. Daalder, mr. J. van Kralingen, mw. mr. S.E. Landheer, drs. Q. Mauer en student-assistenten.

  • Vereiste voorbereiding door studenten: bestuderen van de op Blackboard per week aangegeven verplichte studiestof en het voorbereiden van opgaven daarover.

  • Het onderwijs voor avondstudenten (werkgroep 050) wordt gegeven op maandagavond in de vorm van een gecombineerd hoor- en werkcollege door mw. mr. S.E. Landheer.

Toetsing

  • Tentamen: 3 uur

  • Nabespreking: 2 uur

Toetsing

Toetsvorm(en)

  • Schriftelijk tentamen, bestaande uit 30 meerkeuzevragen en één open vraag. Bij de berekening van het cijfer tellen de meerkeuzevragen mee voor 80% en de open vraag voor 20%.

Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.

Blackboard

Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.

Literatuur

Verplicht studiemateriaal
Literatuur:

  • J.H.A. Lokin en Frits Brandsma, Prota - Vermogensrechtelijke leerstukken aan de hand van Romeinsrechtelijke teksten, 10e druk, 2016, Boom Juridische Uitgevers.

  • W.J. Zwalve, Beknopte geschiedenis van het Romeinse recht, Den Haag: Boom Juridische Uitgevers 2004.

Leidraad:
Voor dit vak is een nieuwe leidraad in voorbereiding ter ondersteuning van het werkgroeponderwijs. Deze leidraad zal tijdig ter beschikking worden gesteld via Readeronline en als pdf via Blackboard.

Aanmelden

De aanmelding verloopt via uSis. Voltijd eerstejaars studenten die zijn ingedeeld in een tutorgroep door het Onderwijs Informatie Centrum (OIC), worden door het OIC aangemeld. Voor herkansers en avondstudenten zijn speciale werkgroepen ingericht (werkgroep 01 respectievelijk 050). Zij dienen zich hiervoor tijdig in te schrijven via uSis.

Contact

  • Vakcoördinator: mw. mr. drs. E.S. Daalder

  • Werkadres: KOG, Steenschuur 25, Leiden, kamer B3.37

  • Telefoon: 071 527 5861

  • E-mail: e.s.daalder@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Metajuridica

  • Afdeling: Rechtsgeschiedenis

  • Kamernummer secretariaat B3.30

  • Openingstijden: maandag en donderdag van 9.00-15.00 uur en dinsdagochtend van 09.00-13.00 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 527 7442

  • E-mail: rechtsgeschiedenis@law.leidenuniv.nl