Toegangseisen
Deze cursus is uitsluitend toegankelijk voor bachelorstudenten Filosofie die de propedeuse hebben behaald, alsmede ten minste 10 EC van de verplichte onderdelen van het tweede jaar.
Beschrijving
In deze cursus onderzoeken we het veranderende tijdsbegrip in de moderne filosofie. De moderne tijd wordt erdoor gekenmerkt, in de woorden van Marx en Engels, dat ‘alles wat vaste vorm heeft, opgaat in lucht’ – de moderniteit wordt vaak gezien als een dynamisch tijdperk van verandering en vooruitgang, terwijl de voormoderne tijd relatief statisch en onveranderlijk zou zijn. Maar in de loop van de twintigste eeuw is het Verlichtingsgeloof in vooruitgang doel van kritiek geworden, net als het idee dat de geschiedenis een kenbaar of doelmatig proces is.
We bestuderen het ontstaan van een nieuw historisch besef in de 18e en 19e eeuw in de werken van o.a. Vico, Herder, Kant en Hegel en de kritiek op het geschiedenisbegrip van deze denkers door o.a. Nietzsche, Heidegger en Foucault. Ook gaan we in op de hedendaagse discussie rond het thema stilstand en vooruitgang in het werk van o.a. Habermas, Fukuyama en Pinker. Hierbij komen de volgende vragen aan de orde: Welke rol speelde het veranderende denken over tijd en geschiedenis in de methodes en vormen van sociale kritiek? Kunnen we spreken van vooruitgang in de geschiedenis, en in welke zin? Wat is de invloed van wetenschap en technologie op de ontwikkeling van de moderniteit, en op het veranderende tijdsbegrip?
Leerdoelen
Doelstellingen
Het doel van deze cursus is inzicht te verkrijgen in de filosofische ideeën over geschiedenis, tijd en verandering sinds de achttiende eeuw. Studenten leren het werk van de behandelde denkers in de historische en sociale context te plaatsen en worden geacht kritisch stelling te nemen in het nog steeds actuele debat over vooruitgang in de geschiedenis.
Eindtermen
De student die de cursus succesvol heeft afgerond heeft kennis van:
de centrale rol die het veranderende tijdsbegrip en het denken over geschiedenis spelen in de ontwikkeling van de moderne filosofie;
de verschillende perspectieven op (maatschappelijke, morele, technologische) vooruitgang, stilstand dan wel achteruitgang in de moderne filosofie;
het verband tussen de veranderende (filosofische) kijk op de geschiedenis en sociale kritiek.
De student die de cursus succesvol heeft afgerond is in staat om:
relevante complexe teksten kritisch te lezen en te bediscussiëren;
een verband te leggen tussen de ideeën van de behandelde denkers en in dit debat zelf mondeling en schriftelijk kritisch stelling te nemen;
aan te geven hoe de veranderende filosofische ideeën over tijd en geschiedenis samenhangen met maatschappelijke, wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen;
het geleerde zowel mondeling als schriftelijk op heldere wijze te presenteren.
Rooster
- BA Filosofie, BA3 – BA Plus-traject en Standaardtraject
Onderwijsvorm
- Werkcollege
Voor deze cursus geldt een aanwezigheidsplicht.
Studielast
Totale studielast: 10 x 28 uur = 280 uur
Bijwonen colleges: 14 x 3 uur = 42 uur
Bestuderen literatuur: 116 uur
Voorbereiden colleges (incl. presentatie): 22 uur
Onderzoek en schrijven papers: 100 uur
Toetsing
Toetsing
Voorbereiding colleges (10%)
Presentatie (20%)
Mid-term paper (20%)
Eindpaper (50%)
Voldoende aanwezigheid bij colleges en voorbereiding van praktische oefeningen is een voorwaarde voor deelname aan de tentamens.
Weging
Het eindcijfer voor de cursus is het resultaat van het gewogen gemiddelde van de deeltoetsen, waarbij het resultaat van een deeltoets onvoldoende kan zijn.
Herkansing
Herkansingen voor de afzonderlijke deeltentamens worden niet aangeboden. De herkansing bestaat uit één toets die de volledige leerstof beslaat, in de vorm van een paper. Het cijfer voor deze herkansing vervangt alle eerder behaalde deelcijfers.
Voldoende aanwezigheid bij colleges en voorbereiding van praktische oefeningen is een voorwaarde voor deelname aan de herkansing. Studenten die de eerste tentamengelegenheid met een voldoende hebben afgesloten kunnen niet deelnemen aan de herkansing.
Nabespreking tentamen
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Blackboard
Blackboard wordt gebruikt voor:
Het beschikbaar stellen van literatuur
Het beschikbaar stellen van cursiusinformatie
Communicatie
Studenten dienen zich in te schrijven op de bij deze cursus behorende Blackboardmodule.
Daarnaast is inschrijving voor de cursus via uSis verplicht (zie onder).
Literatuur
Habermas, Das Zeitbewuβtsein der Moderne, in Der Philosophische Diskurs der Moderne
Vico, Inaugural Orations / Scienza Nuova
Herde , Outline of a Philosophical History of Humanity
Hegel, Philosophy of History
Kant, Idea for a Universal History / ‘Is the Human Race Continually Improving?’
Nietzsche, Genealogy of Morals / On the Uses and Abuses of History for Life
Spengler, Untergang des Abendlandes / Man and Technics
Heidegger, The Question Concerning Technology
Arendt, On Revolution
Foucault, Archaeology of Knowledge / The Order of Things
Rosa, Acceleration and Alienation
Fukuyama, The End of History and the Last Man
Pinker, Enlightenment Now. The Case for Reason, Science, Humanism and Progress
Alle literatuur wordt beschikbaar gesteld via Blackboard.
Aanmelden
Inschrijven voor cursus en tentamens via uSis is verplicht.
Studenten wordt geadviseerd voor de registratie in uSis het studieactiviteitsnummer te gebruiken. Dit nummer kan worden gevonden in het college- en tentamenrooster onder de kolom "Act.nr".
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Niet van toepassing.
Contact
Opmerkingen
Niet van toepassing.