Studiegids

nl en

De macht van het woord, 400 jaar Nederlandse krant

Vak
2018-2019

Toegangseisen

De BSA-norm is behaald en beide Themacolleges zijn met een voldoende afgerond.

Beschrijving

In de zeventiende eeuw was Amsterdam hét centrum van de nieuwswereld. Een levendige discussiecultuur en relatief gematigde censuur kenmerkte de burgerlijke samenleving van de Republiek, en in het bijzonder Amsterdam. In deze context ontstonden omstreeks 1618 in Amsterdam de eerste Nederlandse kranten. Caspar van Hilten en Broer Jansz, beiden oorspronkelijk uitgevers/boekhandelaren, stonden aan de wieg van de twee oudste kranten: de Courante uyt Italien en Duytschland en de Tijdinge uyt verscheide Quartieren. Al snel vonden de eerste courantiers navolging, zowel binnen als buiten de Republiek. Rond het midden van de zeventiende eeuw verschenen in Amsterdam alleen al tien verschillende kranten en in steeds meer andere steden kregen in de loop der jaren kranten hun ‘eigen’ krant. Daarnaast vonden Nederlandse kranten, mede door hun brede internationale en relatief vrije berichtgeving, ruime afzet in heel West-Europa en deze toonaangevende positie zouden zij nog tot ver in de achttiende eeuw behouden. Dit BA-werkcollege bestudeert de krant als onderdeel van de vroegmoderne publieke sfeer, een concept dat onderwerp blijft van historiografische discussie. Aan de hand van literatuur en verschillende vroegmoderne bronnen worden verschillende aspecten van de nieuwsgeschiedenis van de Nederlandse Republiek verkend.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

  • 1) een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;

  • 2) een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    b. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd;

  • 4) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij;
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 5) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 6) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Werkcollege behoort;
    -bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis: voor staatsvorming, identiteit, en politieke cultuur van Nederland en de Nederlandse overzeese gebieden vanaf de zestiende eeuw.

  • 7) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht;
    -bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis: voor primaire bronnen en diachrone nationale geschiedenis.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 8) verwerft kennis over en inzicht in de ontwikkeling van de krant in de zeventiende en achttiende eeuw.

  • 9) heeft kennis opgedaan van de mogelijkheden en beperkingen van kranten als primaire bronnen.

  • 10) heeft op basis van recente literatuur geleerd om verschillende types informatiedragers uit de vroegmoderne tijd met elkaar in verband te brengen.

Rooster

Zie Rooster BA Geschiedenis

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht
    Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien een student toch verhinderd is dient hij dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien de student niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, wordt deze uitgesloten van deelname.

Studielast

Totale studielast 10 EC x 28 uur = 280 uur.

  • Bijwonen college: 24 uur

  • Voorbereiden college: 60 uur

  • Maken opdracht(en) : 30 uur

  • Schrijven werkstuk (inclusief bestuderen literatuur): 162 uur

  • Excursie naar de Koninklijke Bibliotheek: 4 uur

Toetsing

Toetsing

  • Werkstuk (6.000 woorden gebaseerd op literatuur; inclusief voetnoten en bibliografie)
    getoetste leerdoelen: 2-4, 6-10vul aan met de nummers van hierboven geformuleerde leerdoelen

  • Mondelinge presentatie (groepspresentatie, in groepjes van max. 3 studenten)
    getoetste leerdoelen: 1, 3-4, 6-10 vul aan

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 5, 6-10 vul aan

  • Opdrachten (Deelopdrachten/korte essays over de wetenschappelijke literatuur en bronnen)
    getoetste leerdoelen: 2-4, 6-10

Weging

  • Werkstuk: 65%

  • Mondelinge presentatie: 15%

  • Participatie: 10%

  • Opdrachten: 10%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn; formuleer hier eventuele overige aanvullende eisen.

Deadlines

Voor het inleveren van de opdrachten en het werkstuk geldt de aangegeven deadline

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de aangegeven deadline.

Nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • Communicatie tussen studenten en docent

  • Publiceren collegeschema

  • Beschikbaar stellen van literatuur

Literatuur

De titels (liefst als een lijst met punten) van bij de cursus te gebruiken handboeken en/of syllabi; waar deze aangeschaft kunnen worden en in hoeverre deze literatuur vooraf bestudeerd moet worden.

Weekschema

Week 1 - 13 september Kennismaking en introductie

  • Het veld nieuwsgeschiedenis – thema’s

  • Kranten als bronnen (introductie Delpher en andere digitale krantencollecties)

Week 2 - 20 september De publieke sfeer

  • Andreas Gestrich, The Public Sphere and the Habermas Debate. German History, 24/3(2006), 413-430.

  • Peter Lake, & Steve Pincus, ‘Rethinking the Public Sphere in Early Modern England.’, Journal of British Studies, 45/2(2006), 270-292.

  • T.C.W. Blanning, The Culture of Power and the Power of Culture (Oxford, 2002) 1-14.
    Schrijf een essay van 500 woorden over de discussie rond het concept ‘publieke sfeer’.

Week 3 - 27 september Kranten in de Republiek

  • Arthur der Weduwen, Dutch and Flemish newspapers of the seventeenth century, 1618-1700: Bibliographical survey (Library of the written word ; v. 58, 2017), 15-47.

  • Niek van Sas, ‘The Netherlands, 1750-1813’, in: Hannah Barker en Simon Burrows, eds., Press, Politics and the Public Sphere in Europe and North America, 1760–1820 (Cambridge: Cambridge University Press, 2002), 48-68.

Week 4 - 4 oktober De wereld dichterbij

  • Brendan Dooley, ‘Introduction’ in: Dooley, Brendan, ed., The Dissemination of News and the Making of Contemporaneity in Early Modern Europe (Farnham: Ashgate, 2010) 1-19.

  • Joop Koopmans, ‘The 1755 Lisbon Earthquake and Tsunami in Dutch News Sources: The Functioning of Early Modern News Dissemination’, in: Davies, S.F., P. Fletcher (eds.), News in Early Modern Europe – Currents and Connections (Leiden: Brill, 2014) 19-40.
    Schrijf een essay van 500 woorden over ‘contemporaneity’ en hoe Koopmans dit begrip in zijn tekst gebruikt.

Week 5 - 11 oktober Nieuwsnetwerken

  • Joad Raymond and Noah Moxham, ‘News Networks in Early Modern Europe’, in: Noah Moxham & Joad Raymond, News networks in early modern Europe (Leiden, 2016) 1-16.

  • Brendan Dooley, ‘International News Flows in the Seventeenth Century: Problems
    and Prospects’ , in: Noah Moxham & Joad Raymond, News networks in early modern Europe (Leiden, 2016) 158-177.

Week 6 - 18 oktober Overzeese connecties

  • Michiel van Groesen, ‘(No) News from the Western Front: The Weekly Press of the Low Countries and the Making of Atlantic News, The Sixteenth Century Journal 44-3 (2013), 739-760.

  • Jutta Wimmler, Sun King’s Atlantic: drugs, demons and dyestuffs in the Atlantic world, 1640-1730 (Leiden, 2017) 143-152.

Schrijf een essay van 500 woorden over de bijzondere eigenschappen van koloniaal nieuws.

COLLEGEVRIJE WEEK (tentamenweek)

Week 7 – 1 november Vrije Pers?

  • Willem Frijhoff and Marijke Spies, Dutch Culture in a European Perspective: 1650, Hard-Won Unity (Assen, 2004), 220-226.

  • Michel Reinders, Printed Pandemonium: Popular Print and Politics in the Netherlands 1650-72 (Leiden, 2013) 35-70.
    Inleveren opzet en vraagstelling paper

Week 8 - 8 november Feit of fictie?

  • David Randall, Credibility in Elizabethan Europe (Londen, 2008) 95-120.

  • William Warner, ‘Truth and Trust and the Eighteenth-Century Anglophone Newspaper’, in: Siv Gøril Brandtzæg, Paul Goring and Christine Watson (eds), Travelling Chronicles: News and Newspapers from the Early Modern Period to the Eighteenth Century (Leiden, 2018) 27-48.

  • Will Slauter, ‘A Satirical News Aggregator in Eighteenth-Century London’, Media History, 22/3-4(2016) 371-385.

Week 9 - 15 november De krantenlezer

  • Michiel van Groesen, ‘Reading Newspapers in the Dutch Golden Age.’, Media History, 22/3-4(2016), 334-352.

  • Jeroen Blaak, Literacy in Everyday Life: Reading and Writing in Early Modern Dutch Diaries (Leiden, 2009), 189-191, 204-209, 214-234.

Schrijf op basis van de literatuur van de afgelopen twee weken een essay van 1000 woorden waarin je reflecteert op de strategieën van krantenmakers om de geloofwaardigheid van het nieuws te vergroten en hoe historici pogen te onderzoeken of deze succesvol waren.

Week 10 – 22 November Verzamelen

  • Noah Millstone, ‘Designed for Collection.’, Media History, 23/2(2017), 177-198.

  • Nicole van der Steen, ‘De Europische Mercurius en de Maandelijkse Nederlandse Mercurius – De evolutie van een periodieke kroniek tot ‘de’ Mercurius’, Ex Tempore. Historisch Tijdschrift 6(1996) 211-235.

  • Jeroen Blaak, *Literacy in Everyday Life: Reading and Writing in Early Modern Dutch Diaries *(Leiden, 2009), 260-262.
    Excursie naar de Koninklijke Bibliotheek (Den Haag) van 11-13u

Week 11 – 29 november Advertenties

  • Arthur der Weduwen, ‘From Piety to Profit: The Development of Newspaper Advertising in the Dutch Golden Age’, in: Travelling Chronicles: News and Newspapers from the Early Modern Period to the Eighteenth Century (Leiden, 2018).

  • Joop Koopmans, Research in Digitized Early Modern Dutch Newspapers and the News Value of Advertisements’, in: B., Schmidt, P. & Vogel, C. (eds.), Jenseits der Haupt- und Staatsaktionen: Neue Perspektiven auf historische Periodika. Klesmann (Bremen, 2017) 95-111.

Schrijf een essay van 500 woorden over het belang van advertenties voor historisch krantenonderzoek

Week 12 – 6 december 17e – 18e – Publieke sfeer

  • Brendan Dooley, ‘News and doubt in early modern culture: or, are we having a public sphere yet?’ in: Brendan Dooley en Sabrina Baron (eds) The politics of information in early modern Europe (Londen, 2001) 275-290.

  • Marcel Broersma, ‘Constructing Public Opinion Dutch Newspapers on the Eve of a Revolution (1780-1795)’, 219-235.

Deadlines:

**- 1 november – vraagstelling en onderzoeksopzet (per mail)

  • 19 december – werkstuk 1e versie

  • 16 januari – werkstuk definitieve versie**

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing

Contact

Esther Baakman

Opmerkingen

Geen