Toegangseisen
Geen.
Beschrijving
De afgelopen jaren is er in Nederland veel te doen geweest over ‘boze burgers’, die bijvoorbeeld ontevreden zijn over hoe Nederland bestuurd wordt, of omdat ze vinden dat ‘Europa’, globalisering en nieuwkomers de Nederlandse of de lokale gemeenschap bedreigen. Die burgers lijken het politieke systeem niet echt te willen veranderen, maar vinden vooral dat politici en overheidsdienaren hun werk niet goed doen. Die moeten daarom terecht worden gewezen, en zo nodig een (hard) handje worden geholpen. Veel commentatoren menen dat deze boze burgers een recent fenomeen zijn, maar is dat wel zo? In dit hoorcollege gaan kenners van de Nederlandse geschiedenis op zoek naar sporen van boze burgers in het verleden. Ze laten zien dat we veel van de actiemiddelen, de burgerschapsopvattingen, de nadruk op gemeenschap en het soort van morele kritiek op de elite die we tegenwoordig vaak aantreffen, ook al tegenkomen in de tijd van de Opstand, in stedelijke protesten uit de vroeg-moderne tijd, in assertief orangisme, onder vroege socialisten en allerlei modern protest. Misschien zijn er wel altijd boze burgers geweest. In dit college nodigen we je uit om daarover mee te denken en de vanzelfsprekende grenzen tussen de vormen van protest in de Republiek en het Koninkrijk, en tussen vroeger en nu, ter discussie te stellen. Zo kunnen we zowel de Nederlandse geschiedenis beter begrijpen als nieuw licht werpen op actuele discussies.
We beginnen met het uitgangspunt dat boze burgers (1) een morele, niet zozeer institutionele kritiek op de politiek of het bestuur hebben: het probleem is dat de elite, de machthebbers hun werk niet (goed) doen. Daarom moeten (2) gewone boze burgers in actie komen om de (lokale, nationale of andere) gemeenschap te beschermen (tegen bijvoorbeeld gevaarlijke buitenstaanders). Bovendien mag (3) vanwege de ernst van de situatie desnoods enig geweld worden gebruikt, liefst van een traditionele soort en met symbolische lading.
In de collegereeks komen de volgende elementen aan de orde: (a) de politieke ideeën (over gemeenschap, identiteit etc) die de boze burgers koesteren, (b) het repertoire van actiemiddelen waarop zij een beroep doen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan (c) de manier waarop hun acties worden aangekondigd en verspreid (communicatie gaat nu via social media maar hoe ging dat vroeger?). De hypothese is dat er significante continuïteit is in het verschijnen van boze burgers.
Leerdoelen
Algemene Leerdoelen
- De student kan relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken.
- De student kan kritisch reflecteren op kennis en inzichten neergelegd in vakwetenschappelijke literatuur.
Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting
- De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Hoorcollege behoort;
bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis: voor staatsvorming, identiteit, en politieke cultuur van Nederland en de Nederlandse overzeese gebieden vanaf de zestiende eeuw, en in het bijzonder voor de track Zeegeschiedenis: de relatie van de mens tot de oceanen, zeeën en rivieren.
Leerdoelen, specifiek voor dit BA-Hoorcollege
De student:
- Verkrijgt kennis in Nederlandse ‘boze burgers’ vanaf de zestiende eeuw en krijgt inzicht in de manier waarop het begrip door historici gebruikt kan worden.
Rooster
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Zelfstandige literatuurstudie
Studielast
Totale studielast 5 EC x 28 uur = 140 uur.
Bijwonen college: 12 x 2 = 24 uur
Voorbereiden college en bestuderen literatuur: 12 x (gemiddeld) 8 = 96 uur
Voorbereiding voor toetsing: 2 x 8 uur = 16 uur
Toetsing: 2 x 2 uur = 4 uur
Toetsing
Toetsing
Alle leerdoelen van het BA-Hoorcollege worden getoetst door middel van twee deeltoetsen:
Deeltoets 1 : schriftelijk tentamen met open vragen.
Deeltoets 2: schriftelijk tentamen met open vragen
Weging
Deeltoets 1: 50 %
Deeltoets 2: 50 %
Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers.
Herkansing
Beide deeltoetsen kunnen worden herkanst. De herkansing bestaat uit hetzelfde soort deeltoetsen als de eerste kans.
De herkansing vindt plaats op één tentamenmoment, waarop beide deeltoetsen worden aangeboden. Voor het hertentamen is drie uur gereserveerd zodat, indien nodig, beide toetsen kunnen worden afgelegd.
De facultaire regels met betrekking tot deelname aan herkansingen zijn opgenomen in artikel 4.1 van de facultaire Onderwijs- en examenregeling (OER)
Nabespreking tentamen
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt.
Blackboard
Blackboard](https://blackboard.leidenuniv.nl/) wordt gebruikt voor mededelingen en (optioneel) het beschikbaar stellen van studiemateriaal.
Literatuur
Boone, Marc, en Maarten Prak, ‘Vorsten, patriciërs en burgers: de kleine en grote traditie van stedelijke revoltes in de Lage Landen’, in Karel Davids en Jan Lucassen (eds), Een wonder weerspiegeld. De Nederlandse Republiek in Europees perspectief (Amsterdam 2005) 91-124
Dekker, Paul, ‘Maatschappelijk onbehagen en burgerlijke boosheid’, Bestuurskunde 26 nr 4 (2017) 7-17 (online via UB Leiden)
Diederichs, Monique, ‘”Moffenmeiden”: Nederlandse vrouwen en Duitse militairen 1940-1945’, in: Strijd om seksualiteit. Jaarboek voor vrouwengeschiedenis, vol. 20 (2000) 41-64.
Duivenvoorden, Eric, Het kroningsoproer. Reconstructie van een historisch keerpunt (Amsterdam 2005) 155-196
Groot, Frans, ‘De strijd rond Alva's bril. Papen en geuzen bij de herdenking van de inname van Den Briel, 1572-1872’, BMGN - Low Countries Historical Review 110 (1995), 161–181. http://doi.org/10.18352/bmgn-lchr.3997
Houkes, Annemarie, ‘Het succes van 1848. Politiek in de Aprilbeweging’, in: Jurjen Vis & Wim Janse (red.), Staf en Storm. Het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland in 1853 (Hilversum, Verloren, 2002) 87-104
Janse, Maartje, ‘De kracht van beschaafd protest. Een 19de-eeuws perspectief’, in: Sarah L. de Lange en Jasper Zuur ed., #Woest. De kracht van verontwaardiging (Amsterdam 2018) 104-119
Jourdan, Annie, ‘Amsterdam klem tussen staat en volk. Een bedreigde municipaliteit (1795-1798)’, in: Ida Nijenhuis, Joke Roelevink en Ronald Sluijter ed., De leeuw met de zeven pijlen. Het gewest in het landelijk bestuur (Den Haag 2010) 95-110 http://resources.huygens.knaw.nl/retroboeken/leeuw_pijlen/#page=94&accessor=toc&source=1&view=pdfPane&size=857
Karré (Philip Marcel), Thijs Jansen & Gabriël van den Brink, Bestuurskunde 2017(26) 4, 3-6 (online via UB Leiden)
Nijman, Jouke, ‘Politieke cultuur en volkscultuur in de patriottentijd’, Groniek, vol. 30 (jun1997 1996-1997), afl. 137, pag. 417-431 (https://rjh.ub.rug.nl/groniek/article/view/16230/13720)
Prak, Maarten, Citizens before Nations. Urban citizenship in Europe and the world 1000-1789 (Cambridge 2018) 50-82 (hoofdstuk 2): https://www.cambridge.org/core/services/aop-cambridge-core/content/view/49DFE5BDED4107389D22A18F5BD32C52/9781107104037c02_50-82.pdf/urban_governance.pdf (digitaal via UB Leiden)
Prak, Maarten, ‘Burghers, Citizens and Popular Politics in the Dutch Republic’, Eighteenth-Century Studies, vol. 30 no. 4, 1997, pp. 443-448. Project MUSE, doi:10.1353/ecs.1997.0037.
Dekker, Rudolf, Holland in beroering. Oproeren in de 17de en 18de eeuw (Baarn 1982), ca. 140 pp.: https://repub.eur.nl/pub/17324/
Tilly, Charles, Popular Contention in Great Britain, 1758-1834 (2015; oorspronkelijk 1995) 41-48: ‘Repertoires of Contention’:
http://web.b.ebscohost.com.ezproxy.leidenuniv.nl:2048/ehost/ebookviewer/ebook/bmxlYmtfXzEwOTkyNjZfX0FO0?sid=3823615f-5597-4894-a06b-82e63ff10726@sessionmgr120&vid=0&format=EB&rid=1 (online via UB Leiden)Williams, Zoe, ‘Why are we living in an age of anger – is it because of the 50-year rage cycle?’, The Guardian 16 mei 2018 (op blackboard)
Aanmelden
Inschrijven via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis vind je op de website
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Studeren à la carte willen volgen (zonder tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.