Studiegids

nl en

Poldermodel of conflictmodel? Debat over de Nederlandse volksaard, samenleving en politiek, 1780-nu

Vak
2018-2019

Toegangseisen

De BSA-norm is behaald en beide Themacolleges zijn met een voldoende afgerond.

Beschrijving

De geschiedenis van Nederland is vaak verteld als een verhaal van harmonie, compromis en polderen. In de negentiende eeuw werd dat verhaal verklaard vanuit het Nederlandse volkskarakter, dat door de geografische ligging van ons land van nature flegmatiek (passief, kalm) zou zijn. De handelsbelangen, de overlegcultuur van de gewestelijke politieke structuur en de gezamenlijke strijd tegen het water hadden allemaal meegeholpen om Nederland te vormen tot een pragmatisch ‘vergaderland’, dat compromis vaak verkoos boven conflict. Toen zich in de negentiende eeuw een burgerlijke cultuur ontwikkelde werd gematigde ‘burgerlijkheid’ gepresenteerd als de essentie van de Nederlandse volksaard. Na het revolutietijdperk van de late 18de eeuw, zo was het beeld, bemoeide de burger zich nauwelijks meer met politiek, tot hij een eeuw later werd ingelijfd door de zuilen en onder de leiding van politieke partijen kalmpjes ging participeren in massapolitiek. Waar in andere landen in de twintigste eeuw werkgevers en werknemers in een felle strijd verwikkeld raakten, koos Nederland voor het ‘poldermodel’: achter gesloten deuren onderhandelen tot een compromis bereikt is waar alle partijen het mee eens zijn.

In de eenentwintigste eeuw is fundamentele kritiek geformuleerd op het stereotype van Nederland als land van harmonie, en hebben historici erop gewezen dat er veel meer strijd en conflict in Nederland was dan wel eens wordt aangenomen. In dit college analyseren we verhalen over het karakter van het Nederlandse volk, de Nederlandse maatschappij en de politiek om er achter te komen waarom die zo lang dominant zijn geweest bij historici en bij het grote publiek. In welke periodes waren verhalen over Nederland als harmonieus land vooral populair? Beschreven ze daadwerkelijk aanwezige harmonie of moesten ze juist een ideaalbeeld schetsen in tijden waarin harmonie ver te zoeken was? En kun je eigenlijk wel iets zinnigs zeggen over het karakter van een volk, maatschappij en politiek? Door deze vragen centraal te stellen reflecteren we op de Nederlandse geschiedenis vanaf 1780, maar ook op de functie van geschiedenis en geschiedschrijving in de zoektocht naar een nationaal verhaal. In die zin sluit het aan bij het Kerncollege Grenzen van de Macht: het laat zien hoe dergelijke verhalen gebruikt worden om politieke macht te legitimeren.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

  • 1) een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;

  • 2) een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    b. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd;

  • 4) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij;
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 5) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 6) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Werkcollege behoort;
    -bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis: voor staatsvorming, identiteit, en politieke cultuur van Nederland en de Nederlandse overzeese gebieden vanaf de zestiende eeuw, en in het bijzonder voor de track Zeegeschiedenis: de relatie van de mens tot de oceanen, zeeën en rivieren.

  • 7) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht;
    -bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis: voor primaire bronnen en diachrone nationale geschiedenis, en in het bijzonder bij de track Zeegeschiedenis: het gebruik van museale objecten voor historisch onderzoek.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 8) heeft kennis van en inzicht in de belangrijkste debatten over het karakter van de Nederlandse volksaard, maatschappij en politiek vanaf 1780;

  • 9) kan deze debatten plaatsen in de bredere politieke en maatschappelijke ontwikkelingen van hun tijd;

  • 10) overziet het historiografische debat dat over dit thema gevoerd is en kan hieraan een bijdrage leveren.

Rooster

Zie Rooster BA Geschiedenis

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht
    Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien een student toch verhinderd is dient hij dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien de student niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, wordt deze uitgesloten van deelname.

Studielast

Totale studielast 10 EC x 28 uur = 280 uur.

  • Bijwonen college: 24 uur

  • Voorbereiden college inclusief opdrachten: 60 uur

  • Schrijven werkstuk (inclusief bestuderen literatuur): 196 uur

Toetsing

Toetsing

  • Werkstuk (5.000-6.000 woorden gebaseerd op literatuur; exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie, voetnoten)
    getoetste leerdoelen: 2-4, 6-10

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 3-4, 8-10

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 5

  • Opdrachten (korte essays over de wetenschappelijke literatuur)
    getoetste leerdoelen: 2-3, 8-9

Weging

  • Werkstuk: 65%

  • Mondelinge presentatie: 10 %

  • Participatie: 10%

  • Opdrachten 15 %

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Deadlines

Voor het inleveren van deopdrachten en het werkstuk geldt de deadline, zoals aangegeven in de corresponderende Blackboard cursus.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in de corresponderende Blackboardcursus.

Nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • publiceren collegeschema’s

  • communiceren deadlines opdrachten en werkstuk

Literatuur

De volledige literatuurlijst voor het college wordt aangekondigd via Blackboard.

Daarop staan onder andere artikelen uit deze bundels:

  • Dennis Bos, Maurits Ebben en Henk te Velde (eds), Harmonie in Holland: het poldermodel van 1500 tot nu (Amsterdam: Bert Bakker, 2007);

  • Peter van Dam, Bram Mellink en Jouke Turpijn (eds.), Onbehagen in de polder: Nederland in conflict sinds 1795 (Amsterdam: AUP, 2014).

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing

Contact

Dr. M.J. Janse

Opmerkingen

Geen