Studiegids

nl en

Nederlandse dialogen van de dertiende eeuw tot nu: geschiedenis en gebruik

Vak
2018-2019

Toegangseisen

Bachelordiploma in een van de geesteswetenschappelijke opleidingen. Het college is toegankelijk voor MA-studenten Neerlandistiek en voor studenten uit andere opleidingen (als Literary Studies, Linguistics, Geschiedenis, Kunstgeschiedenis, Media Studies, Religieuze Wetenschappen en Wijsbegeerte).

Beschrijving

Dialogen zijn overal: in media, literatuur, als we proberen met robots en chatbots te praten of antwoorden te vinden in lijstjes met Frequently Asked Questions. Als je luistert naar je hart of je verstand, ga je in gesprek met jezelf en om cultuurverschillen te overbruggen zoek je de dialoog met de ander. Vrijwel al deze varianten van de dialoog doemen al op in de Nederlandse literatuur van de Middeleeuwen en zouden tot ver in de Vroegmoderne Tijd populair blijven. We kennen informatieve gesprekken van een meester met zijn leerling of een vorst met zijn raadgever, meditatieve dialogen tussen de mens en zijn ziel, maar ook humanistische conversatiekunst over het hoogste goed en het ware geloof. Er zijn gesprekken over liefde, dood, geluk, troost, God, oorlog, politiek, de toestand in de wereld, en de positie van de vrouw. Zelfs de eerste grammatica in het Nederlands was in de vorm van een tweespraak.

Dit college begint bij de plotseling opkomst van het genre rond 1300 onder invloed van Jacob van Maerlant, die als een van de eersten in de (West-)Europese literaturen een definitie gaf van het genre en wiens berijmde dialogen met de auteur zelf in de hoofdrol direct werden nagevolgd. We bestuderen de langdurige populariteit van de Nederlandse dialoog tot in de Vroegmoderne Tijd, met een hoofdrol voor de humanist Dirck Volkertsz. Cooornhert.

In dit college gaan we niet alleen vanuit literairhistorisch perspectief onderzoeken waardoor de populariteit van de dialoog bepaald werd. We doen dit in combinatie met benaderingen vanuit de taalkunde en taalbeheersing en andere disciplines die natuurlijke conversatie en geconstrueerde dialogen bestuderen. Weanalyseren welke mogelijkheden de dialoog bood voor auteurs en lezers, wat de kenmerken van de dialoog zijn en hoe de gespreksvorm bepalend is voor presentatie van de stof, de interpretatie en de functie van dialogen. We verbinden de geschiedenis van de dialoog als literair genre met het gebruik in hedendaagse vormen van ‘fictieve interactie’ vanuit het idee dat hier kennis uit de (historische) letterkunde kan bijdragen aan de oplossing van vraagstukken over de effectiviteit van dialoog in communicatie, onderwijs en gedragsbeïnvloeding, geautomatiseerde conversatie met robots of de uitwisseling van informatie in gesprekken tussen arts en patiënt.

In dit college draag je bij aan het project The Effectiveness of Dialogue in Communication, Past and Present, waarin linguïsten, taalbeheersers en letterkundigen samenwerken met communicatiedeskundigen. Zie: https://www.universiteitleiden.nl/en/research/research-projects/humanities/the-effectiveness-of-dialogue-in-communication-past-and-present

Leerdoelen

Na dit college ben je in staat

  • na het bestuderen van uiteenlopende teksten en aan de hand van nationale en internationale secundaire literatuur nieuw verworven kennis van thema’s en genres in de Nederlandse literatuur (tot 1700) en de veranderende opvattingen daarover,toe te passen

  • gebruik te maken van je inzichten in concepten uit de literatuur- en cultuurwetenschap en de toepasbaarheid daarvan op de (oudere) Nederlandse literatuur en in concepten uit andere disciplines die relevant zijn voor je onderzoeksobjecten.

  • teksten uit diverse genres te analyseren aan de hand van relevante benaderingswijzen en ideeën over literatuur, taal en media.

  • individueel onderzoek te verrichten en de resultaten daarvan te presenteren tijdens bijeenkomsten van de werkgroep ,in een voordracht en een schriftelijk werkstuk.

  • in samenwerking bij te dragen aan lopend interdisciplinair onderzoek, waardoor je in staat bent je bijdrage aan de neerlndistiek in brede zin relevant te positioneren.

Rooster

Rooster MA - semester 1

Onderwijsvorm

Werkcollege

Studielast

totale studielast voor de cursus: 280 uur

  • bijwonen colleges 26 uur

  • voorbereiding colleges 50 uur

  • bestuderen van literatuur 50 uur

  • onderzoek en werkstuk: 120 uur

  • presentatie (voorbereiding en prepaper): 34 uur

Toetsing

  • Leesverslagen, deelname aan de discussie, algehele inzet (15%)

  • Presentatie en prepaper (15%)

  • Werkstuk (70%)

Het eindcijfer komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van de drie deelcijfers, waarbij een deelcijfer niet lager mag zijn dan een 5,5.

Herkansing

Alleen het werkstuk kan worden herkanst.

Nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het werkstuk plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor: informatievoorziening

Literatuur

Peter Womack (2011), Dialogue, London/New York: Routledge. Overige literatuur via blackboard.

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing

Contact

Dr. Geert Warnar

Opmerkingen

Deze cursus kan gevolgd worden binnen het keuzetraject Medieval and Early Modern Studies.