Toegangseisen
Studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Journalistiek & Nieuwe Media hebben toegang tot dit vak.
Beschrijving
Een van de belangrijkste doelen van een academische journalistiek-opleiding is dat een journalist aan het eind ervan in staat is grote maatschappelijke kwesties deskundig te analyseren en te beoordelen. In deze masterwerkgroep staat de retorische benadering van de media en de journalistieke producten centraal. Studenten leren persuasieve tendensen en retorische principes binnen journalistieke genres te herkennen en denken na over de technieken die journalisten inzetten om te overtuigen in beeld, geluid en (geschreven) tekst. Ook reflecteren zij op media-ethiek en de vakdiscussies over de grenzen van het journalistieke handelen. Nadat een gezamenlijke basis is verkregen in klassieke en moderne retorica (Aristoteles, Cicero, Quintilianus, Braet), worden casussen behandeld van retorische analyse van journalistieke producties: overtuigingskracht op opiniepagina’s, in redactionele commentaren, nieuwsberichten en weblogs en de retoriek in toespraken, boeken en films. Ook worden casussen geanalyseerd om tot reflectie op media-ethiek te komen en de grenzen van persuasie en misleiding te onderzoeken. Uitdrukkelijk wordt ook aandacht besteed aan de visuele vormen van journalistiek en nieuws. Uiteenlopende aspecten van beeldtaal worden geanalyseerd, bijvoorbeeld visuele retoriek van nieuwsfoto’s. De studenten bezoeken de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer en maken een retorische analyse van de debatten van de volksvertegenwoordigers. Er is een actuele, praktische opdracht in het kader van Leidse Stijl die deels door externe mediaprofessionals beoordeeld wordt. In het tweede semester wordt het verwante vak Argumentatie in de journalistiek aangeboden.
Leerdoelen
Kennis en inzicht Studenten hebben kennis van en inzicht in de belangrijkste theoretische inzichten op het gebied van (visuele) retorica, voortbouwend op de leerstof zoals die in het bachelorprogramma geesteswetenschappen is aangeboden. Met name in de desbetreffende tutorials (zie aldaar) wordt de behandelde stof dusdanig uitgediept dat studenten in onderzoeksverband een bijdrage leveren aan het ontwikkelen en/of toepassen van theoretische inzichten uit de retorica.
Toepassen kennis en inzicht Studenten zijn in staat om belangrijke concepten uit de retorica – zoals stock issues, takenleer en delenleer, elocutio- en actioanalyse – toe te passen op teksten en producties uit verschillende media en van verschillende journalistieke genres en in het bijzonder op complexere maatschappelijke discussies in tekst en beeld.
Oordeelsvorming Studenten kunnen op grond van ethische en logische criteria uit retorica en hun analyses een gefundeerd oordeel formuleren over de effectiviteit van afzonderlijke bijdragen aan deze maatschappelijke discussies.
Communicatie Studenten zijn in staat om conclusies van hun onderzoek, alsmede de kennis en beweegredenen die hieraan ten grondslag liggen, duidelijk en ondubbelzinnig over te brengen op een publiek van specialisten of niet-specialisten door middel van een nota die de aanzet voor een wetenschappelijk artikel vormt, alsmede een journalistiek artikel (of andersoortige productie) dat in principe publicabel is in een van de officiële Nederlandse media.
Leervaardigheden Dankzij de opgedane analyse- en schrijfvaardigheden kunnen de studenten in het tutorial en de stage zelfstandig vervolgonderzoek verrichten.
Rooster
Zie rooster op de website
Onderwijsvorm
Werkcollege
Beperkte praktijkopdracht
Studielast
De totale studielast voor de cursus is 140 uur / 5 ec
colleges: 10 × 3 uur = 30 u
bestuderen literatuur 320 pp à 8 pp/ u = 40 u
Leidse Stijl-opdracht 22 u
tussentijdse opdrachten ter voorbereiding op het college 8 × 1u = 8;
extra voorbereiding schriftelijk tentamen (ex reeds bestudeerde literatuur!) 16 u;
eindwerkstuk (retorische analyse) 24 u
Toetsing
- Schriftelijk tentamen over de in de colleges behandelde literatuur (individueel )
- Retorische analyseopdracht (in duo’s)
- Leidse Stijl-opdracht (duo of groepje)
De onderdelen wegen als volgt voor het eindcijfer: tentamen 40%; analyseopdracht 30%; Leidse stijlopdracht 30%. De eerste twee onderdelen moeten minimaal een 5,5 zijn en kunnen eenmaal herkanst worden.
Bij herkansing geldt het hoogste cijfer. Het vak is afgerond als het gewogen gemiddelde volgens de voornoemde verdeelsleutel 5,5 of hoger is (wordt een 6). Overige cijfers worden normaal afgerond op één decimaal. Als het totale eindcijfer na herkansing(en) nog onvoldoende is (5,4 of lager), moet het hele vak opnieuw gevolgd worden in het volgende jaar.
Nabespreking en inzage tentamen
Tijdens het college wordt het tentamen ter inzage gegeven en nabesproken; ook de evaluatie van de Leidse Stijl-opdracht is ter inzage.
Deelname aan alle bijeenkomsten van deze cursus is verplicht; bij zwaarwegende redenen is het mogelijk, na voorafgaand overleg met en na toestemming van de docent, één bijeenkomst te missen. Wie twee keer afwezig is moet in overleg met de docent een aanvullende opdracht vragen. Drie keer afwezig zijn betekent uitsluiting van de werkgroep.
Blackboard
Via Blackboard worden studenten op de hoogte gehouden van lopende zaken en ontvangen ze specifieke informatie over onderdelen van de cursus.
Literatuur
Aanschaffen:
Braet, A. Retorische kritiek. Den Haag: Sdu Uitgevers. 2007 of latere drukken (Boek aanschaffen)
Broek, Jos van den, Koetsenruijter, Willem, Jong, Jaap de , Smit, Laetitia (2019). Beeldtaal, Perspectieven voor makers en gebruikers. Derde herz. dr. Amsterdam: Boom. (Boek wordt ook in andere vakken gebruikt: aanschaffen)
Een keuze uit (wordt tijdens college bekend gemaakt, evenals enige extra literatuur):
Andeweg, B. & De Jong, J. (2004): De eerste minuten, Attentum, benevolum en docilem parare in de inleidingen van toespraken. Den Haag: Sdu Uitgevers. 7-83, 229-231. (www.deeersteminuten.nl)
Berger, M. (2015) Werving voor jihad: de propagandafilmpjes voor IS. In: De Jong, J. e.a. (red.) Beïnvloeden met emoties. Pathos en retorica. Amsterdam: Amsterdam University Press. 2009-2015.
Enkele artikelen uit De Jong, J., Van Marion, O., & Rademaker, A. (red.) (2018) Vertrouw mij! Manipulaties van imago. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Broersma, M. (2010) ‘Journalism as Performative Discourse: The Importance of Form and Style in Journalism’, in V. Rupar (ed.) Journalism and Meaning-Making: Reading the Newspaper. Cresskill, NJ: Hampton Press.
Pander Maat, H. & De Jong, C. (2012). How newspaper journalists reframe product press release information. Journalism, 14(3), 348-371.
Aanmelden
Inschrijven via uSis is verplicht. Bij problemen kan men het secretariaat raadplegen; tel. 071 5272144 of mail: osz-oa-eyckhof@humleidenuniv.nl.
Contact
Onderwijsadministratie Media Studies, P.N. van Eyckhof 4, kamer 102C. Tel. 071 5272144; mail: .osz-oa-eyckhof@humleidenuniv.nl.
Studiecoördinator: stuco-ma-mediastudies@hum.leidenuniv.nl