Studiegids

nl en

Koloniale oorlogen: modern imperialisme en dekolonisatie vanuit militair perspectief

Vak
2019-2020

Toegangseisen

De BSA-norm is behaald en beide Themacolleges zijn met een voldoende afgerond.

Beschrijving

Koloniale legers veroverden vanaf 1870 in enkele decennia met schijnbaar gemak grote delen van Azië en Afrika. Maar na een korte consolidatiefase onttakelden diezelfde westerse imperia vanaf 1945 in een verbazingwekkend hoog tempo. In dit college gaan wij op zoek naar verklaringen voor dit succes en falen. Centraal hierbij staat de vraag wat de grenzen van de koloniale macht bepaalde en hoe het koloniale legitimiteitsvraagstuk zich verhield tot militaire gewelds- en gezagsinstrument. We concentreren ons op de militaire aspecten van zowel het koortsachtige expansieproces als de snelle teloorgang van de Europese koloniën. Daarbij vergelijken we de Nederlandse ervaring met die van de Fransen en de Britten, maar gaan we uiteraard ook in op het perspectief van de overheerste volkeren en opstandelingenbewegingen.

Bij de behandeling van het moderne imperialisme (1870-1914) staan we eerst stil bij de expansionistische motieven en rechtvaardiging in de vorm van de zogenaamde ‘mission civilisatrice’ ten aanzien van inheemse volkeren. Vervolgens richten wij ons de middelen (‘the tools of empire’) en de gehanteerde strategieën en tactieken. Was bij de veroveringsgolf superieure westerse technologie van doorslaggevende betekenis, zoals sommige historici beweren, waren het de inheems gerekruteerde koloniale troepenmachten die de vreemde overheersing mogelijk maakten, of was uiteindelijk toch de vooral de collaboratie van inheemse elites die het koloniaal gezag versterkte? Ten slotte concentreren wij ons op de gehanteerde methoden. Ter compensatie van het gebrek aan legitimiteit en middelen speelde intimiderend militair geweld een sleutelrol. Maar was er desondanks rond 1900 in lijn met de Westerse ‘beschavingsmissie’ ook al sprake van enigszins verlichte, bevolkingsgerichte methoden bij verovering en het bestrijden van opstanden?

Als brug tussen de twee te bestuderen tijdvakken gaan we op zoek naar een verklaring voor het contrast tussen de kwetsbaarheid van niet-westerse gemeenschappen in de late negentiende eeuw en politieke en militaire effectiviteit van verzetsbewegingen na de Tweede Wereldoorlog. Welke rol speelde de mondiale proliferatie van zowel politieke ideologieën als guerrilla-doctrines hierbij? Centraal in dit tweede deel staat echter de zoektocht van de Nederlandse, Britse en Franse kolonisatoren naar een passend militair antwoord en legitimering van hun systeem. Wat was hierbij de werkelijke invloed en betekenis van het breed omhelsde hearts and minds-paradigma in westerse counter-insurgency theorie? Afsluitend gaan we op zoek naar de invloed die deze ideologisch gedreven koloniale doctrines hebben gehad op recente oorlogvoering in Afghanistan en Irak, interventies die eens te meer de grenzen van de westerse macht aan het licht brachten.

Dit werkcollege sluit aan bij het Kerncollege ‘Grenzen van de macht' (sem. I).

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

  • 1) een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;

  • 2) een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    b. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd;

  • 4) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van syllabus Themacolleges, en daarbij;
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 5) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 6) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Werkcollege behoort;
    bij de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis: voor de plaatsing van de Europese geschiedenis van na 1500 in een mondiaal perspectief; in het bijzonder de ontwikkeling en rol van politieke instituties; in het bijzonder bij de track Geschiedenis van de Europese Expansie en globalisering: voor het ontstaan van wereldomvattende netwerken die een steeds intensievere circulatie van mensen: dieren, gewassen, goederen en ideeën bewerkstelligen, en de centrale rol van de Europese expansie daarin vanaf circa 1500.

  • 7) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht; bij de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis: voor de bestudering van primaire bronnen en de relativiteit van nationaal gedefinieerde geschiedenissen; en in het bijzonder bij de track Geschiedenis van de Europese Expansie en globalisering: voor het combineren van historiografische debatten met empirisch onderzoek in primaire bronnen en/of het verbinden van gescheiden historiografische tradities door middel van innovatieve vraagstelling.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 8) heeft kennis van de recente historiografie met betrekking tot de (militaire) aspecten van modern imperalisme en dekolonisatie.

  • 9) heeft kennis van de kernthema’s rond koloniale oorlogvoering en inzicht in de basisprincipes van insurgency en counter-insurgency.

  • 10) verkrijgt mede door het lezen van eigentijdse doctrinepublicaties en vergelijkbare primaire bronnen inzicht in het spanningsveld tussen theorie en praktijk rond irreguliere oorlogvoering.

Rooster

Zie rooster BA Geschiedenis

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht
    Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien een student toch verhinderd is dient hij dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien de student niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, wordt een onvoldoende toegekend en moet het werkcollege opnieuw gevolgd worden.

  • Excursie (Nationaal Militair Museum)

Studielast

Totale studielast 10 EC x 28 uur = 280 uur.

  • Bijwonen college: 26 uur

  • Voorbereiden college: 26 uur

  • Maken opdracht(en) : 26 uur

  • Voorbereiding voor toetsing: 42 uur

  • Schrijven werkstuk (inclusief bestuderen literatuur): 160 uur

Toetsing

Toetsing

  • Werkstuk (6000 woorden, gebaseerd op literatuur, inclusief noten en bibliografie)
    getoetste leerdoelen: 2-4, 6-9

  • Mondelinge presentatie(groepspresentatie, in groepjes van max. 3 studenten)
    getoetste leerdoelen: 1,3-4, 6-10

  • Participatie en opdrachten
    getoetste leerdoelen: 1,5, 6, 8, 9

Weging

Werkstuk: 70%
Mondelinge presentatie: 10%
Participatie: 20%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk ten minste een 6 moet zijn.

Deadlines

Voor het inleveren van de werkstukken geldt de aangegeven deadline

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de aangegeven deadline

Nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • Communicatie tussen docent en student

  • Beschikbaar stellen van literatuur

Literatuur

  • De inleidende literatuur wordt nader bekend gemaakt via Blackboard

  • De literatuur voor het werkstuk wordt door studenten zelf gezocht

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing

Contact

Dr. T.W. Brocades Zaalberg

Opmerkingen

geen