Studiegids

nl en

Literatuur in handschrift en druk in de Lage Landen

Vak
2019-2020

Toegangseisen

Propedeuse in een van de geesteswetenschappelijke opleidingen

Beschrijving

In de studie van historische letterkunde bestaat nog altijd een vrij strikte afbakening tussen Middeleeuwen en Vroeg Moderne Tijd, met als een van de duidelijkste scheidslijnen de uitvinding van de boekdrukkunst. Tot aan het midden van de vijftiende eeuw werd literatuur gekenmerkt door vormgeving en functie die direct samenhingen met de beperkte verspreidingsmogelijkheden van de handschriftencultuur. Met de introductie van de drukpers veranderde bijna alles – niet van het ene op het andere moment, maar uiteindelijk wel voorgoed: zowel het uiterlijk van boeken als de inhoud van teksten, de aard van literatuur en de praktijk van het lezen.
In deze cursus onderzoeken we wat deze eerste media change van formaat teweegbracht in de Nederlandse literatuur en hoe deze verandering verliep. Wat was de rol van de drukkers? Wie bepaalde wat er wel – en niet – gedrukt werd? Ontstaan er nieuwe genres? Verdwijnen er teksten? Hoe probeert men nieuwe lezersgroepen te bereiken? Hoe worden teksten gepresenteerd? Wijken de ontwikkelingen in de Nederlanden af van wat er elders in Europa gebeurt? Wie slaagde erin van het boekbedrijf een commercieel succes te maken?
Er wordt nog altijd veel geschreven over de introductie van de boekdrukkunst en de gevolgen daarvan. In deze cursus verzamelen en analyseren we materiaal uit de Lage Landen om een bijdrage te leveren aan de internationale discussie, maar we bestuderen ook de eigen kenmerken van literatuur in de periode voorafgaand aan de boekdrukkunst. Voor het bronnenmateriaal maken we gebruik van de bijzondere collecties van de Leidse Universiteitsbibliotheek maar we bezoeken ook de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag.

Leerdoelen

Na dit college ben je in staat (1) Nederlandse literatuur van de Middeleeuwen te bestuderen vanuit verworven kennis over de productie, receptie en overlevering van teksten en hun artistieke, ideologische, politieke en religieuze context. (2) te werken in de praktijk van onderzoek naar de bronnen van Middelnederlandse teksten in handschrift en druk, zowel zelfstandig als in samenwerking. (3) zelfstandig onderzoek te verrichten naar Middelnederlandse literatuur binnen de (internationale) context van de boekgeschiedenis en bijbehorende benaderingswijzen. (4) relevante probleemstellingen te formuleren en te analyseren, met enerzijds oog voor de historische diepgang van literatuurhistorische verschijnselen en anderzijds met een bewustzijn voor het hedendaagse belang van middeleeuwse letterkunde.

Rooster

Zie Rooster

Onderwijsvorm

  • Werkcollege

  • Zelfstandige literatuurstudie

  • Excursie

Studielast

  • Bijwonen college: 26 uur

  • Voorbereiden college: 13 uur

  • Bestuderen Literatuur: 26 uur

  • Maken opdrachten: 13 uur

  • Presentatie en werkstuk : 62 uur
    Indien het eindcijfer onvoldoende is wordt het werkstuk herkanst.

Toetsing

Toetsing

Het cijfer komt tot stand door (gewogen) beoordeling op de volgende punten:
1. Deelname in de werkgroep, algehele inzet (10%)
2. Opdrachten (10%)
3. Presentatie en prepaper (10%)
4. Werkstuk (70%)Het aanbieden van een herkansing is verplicht.

Weging

Zie hierboven.

Herkansing

Als aan het eind van de cursus het cijfer (dus gewogen gemiddelde van de deelcijfers) onvoldoende is, kan alleen het werkstuk herkanst worden.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • informatievoorziening en literatuurverwijzing

  • relevante links

Literatuur

Literatuur wordt ruim voor aanvang van de cursus via Blackboard aangekondigd en eventueel verspreid.

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis vind je op de website

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Studeren à la carte willen volgen (zonder tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

Voor inhoudelijke vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Dr. Geert Warnar

Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse taal en cultuur/neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 102C. Tel. 071-527 2604. Mail: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.

Opmerkingen

Deze cursus kan gevolgd worden als keuzeonderdeel van de minor Middeleeuwen en Vroegmoderne tijd.