Toegangseisen
Studenten die dit vak willen volgen, dienen te zijn toegelaten tot master Forensische Criminologie (zie ook OER).
Beschrijving
In deze cursus staat het werkterrein van forensisch psychiaters en psychologen centraal. De forensische psychiatrie en psychologie bevinden zich op het snijvlak van het strafrecht en de psychiatrie/psychologie. Dagelijks dienen rechters in Nederland zich te buigen over de vraag of een verdachte het strafbare feit waarvoor hij terechtstaat kan worden toegerekend. Wanneer de verdachte lijdt aan een psychische stoornis, zal vastgesteld moeten worden of de verdachte tijdens het plegen van het feit zodanig onder invloed van die stoornis stond dat hij (redelijkerwijs) niet anders kon handelen. Voor deze vraag zal de rechter gebruik maken van de deskundigheid van derden, zoals forensisch psychiaters en psychologen. Vervolgens zal de rechter bij het opleggen van een passende straf of maatregel rekening dienen te houden met de persoon van de dader en dus ook met een eventueel aanwezige stoornis - en het eventuele gevaar dat daaruit voortvloeit. Ook hier kan het advies van forensisch psychiaters en psychologen van belang zijn.
Alvorens wordt ingegaan op het werkterrein van forensisch psychiaters en psychologen, zal er ook worden stilgestaan bij (de ontwikkeling en diagnostiek van) stoornissen die verband houden met delinquent gedrag bij volwassenen. Tot slot komt de behandeling van psychische stoornissen aan bod, binnen de juridische kaders die daarvoor zijn, zoals de zorg en behandeling in de TBS-kliniek, de gevangenis en JJI, en de (forensische) GGZ waar ook ambulante behandelingen onder vallen.
Leerdoelen
Na afloop van dit vak heeft u de volgende kwalificaties verworven
U kunt beschrijven hoe psychische stoornissen kunnen leiden tot delinquent gedrag en op welke wijzen zij een rol kunnen spelen in het strafproces;
U kunt beschrijven hoe een forensisch psychiatrisch/psychologisch diagnostisch onderzoek verloopt;
U kunt psychische stoornissen die verband houden met delinquent gedrag (aan de hand van een casus) herkennen;
U kunt de kwaliteit beoordelen van een forensisch psychiatrisch/psychologisch rapport inclusief de kwaliteit van (forensisch) diagnostische test die daarin worden gebruikt;
U kunt de effectiviteit beoordelen van gedragsinterventies die worden ingezet bij (jeugdige) delinquenten met een psychische stoornis;
U kunt kritisch reflecteren op wetenschappelijke onderzoeken en maatschappelijke vraagstukken rondom de relatie tussen psychiatrische problematiek en straftoemeting/strafuitvoering.
Rooster
Beschikbaar via de website.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 8
Namen docenten: prof. dr. mr. M.J.F. van der Wolf, dr. J. Reef, gastsprekers en ervaringsdeskundigen.
Werkgroepen/practica
Aantal à 2 uur: 8
Namen docenten: prof. dr. mr. M.J.F. van der Wolf, dr. J. Reef, gastsprekers en ervaringsdeskundigen.
Andere onderwijsvorm(en)
Een excursie naar een (jeugd) forensische instelling (onder voorbehoud). Studenten verdiepen zich van tevoren in de werkwijze van de te bezoeken instelling en kunnen een theoretische onderbouwing geven voor de betreffende werkwijze.
Toetsing
Toetsvorm(en)
Schriftelijk tentamen: Tentamen bestaande uit open vragen (70%). U dient hiervoor de collegestof, de werkgroepstof, opgedane kennis uit excursies en de opgegeven literatuur te beheersen.
Deeltoets: Schriftelijke opdracht à 2000 woorden: beoordeling van forensische rapportage (30%).
Praktische oefening 1: Wetenschappelijke presentatie aan de hand van een filmcasus.
Praktische oefening 2: Casuspresentatie (Pitch2Peer).
Voor de praktische oefeningen geldt een aanwezigheidsplicht. Bij afwezigheid kan het onderdeel niet met goed gevolg worden afgesloten. In dat geval volgt er een vervangende schriftelijke opdracht die met goed gevolg moet worden afgerond.
Het schriftelijke tentamen kan worden herkanst. In geval van een klein aantal deelnemers bestaat de mogelijkheid dat dit hertentamen mondeling wordt afgenomen. U wordt hiervan dan tijdig op de hoogte gesteld.
De resultaten van de deeltoetsen die met goed gevolg zijn afgelegd, blijven geldig tot en met het collegejaar volgend op dat waarin zij zijn behaald. Hierop bestaat één uitzondering: Wanneer de leerdoelen, inhoud, opzet of toetsing van het vak verandert, kan de vakcoördinator besluiten dat de geldigheid van de betreffende deeltoets op didactische gronden dient te vervallen. Dit zal dan worden aangegeven in de vakbeschrijving van het collegejaar waarin de verandering(en) word(t)(en) doorgevoerd.
Examenstof
Verplichte literatuur en alle stof die behandeld wordt tijdens de colleges, werkgroepen en eventuele andere onderwijsvormen.
Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8.1 e.v. OER) voor zover dit vak onderdeel uitmaakt van het verplicht curriculum van de opleiding (d.w.z. geen vrij keuzevak). Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen op het reguliere herkansingsmoment. Om een voldoende te kunnen herkansen, dienen studenten eerst om toestemming te vragen bij het OIC. Kijk voor meer informatie op de studentensite onder ‘Inschrijven voor vakken en tentamens’ > ‘Toestemming voldoende herkansen’.
Literatuur
Verplicht studiemateriaal
- Hummelen, J.W., Verkes, R.J., Van der Wolf, M.J.F., (red) Forensische psychiatrie en de rechtspraktijk, Utrecht: de Tijdstroom (2018).
Arbeidsmarktvoorbereiding en (studie)loopbaan
In het vak Forensische Psychiatrie leer je over het werkterrein van verschillende deskundigen die rechters adviseren over het psychisch welzijn van verdachten. Het vak geeft inkijk in de wijze waarop o.a. deskundigen rapporten, uitslagen van diagnostische tests en risicotaxatie-instrumenten relevant zijn voor de rechter teneinde rekening te houden met de persoon van de dader, eventueel aanwezige stoornissen en daaruit resulterend gevaar. Tijdens de cursus zal je zowel in gastcolleges, in werkgroepen en tijdens excursies in contact worden gebracht met professionals die een dergelijke rol in het forensisch psychiatrisch en psychologisch werkveld vervullen.
Contact
Vakcoördinator: mw. dr. J. Reef
Werkadres: Steenschuur 25
Bereikbaarheid: Op afspraak via het secretariaat
Telefoon: 071 – 527 7462
E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl
Wekelijks spreekuur: vooraf aanmelden per mail o.v.v. je naam en het vak (criminologie@law.leidenuniv.nl).
Instituut/afdeling
Instituut: Strafrecht & Criminologie
Afdeling: Criminologie
Kamernummer secretariaat: B3.11
Openingstijden: maandag t/m vrijdag, van 9.00 tot 17.00 uur
Telefoon secretariaat: 071 – 527 7462
E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl