Toegangseisen
Studenten die in de bachelor geen inleidend vak jeugdrecht hebben gevolgd, wordt dringend aangeraden van te voren een studieboek over dit onderwerp door te nemen, met name op het gebied van de hieronder beschreven thema’s, zoals de hoofdstukken over maatregelen van kinderbescherming en jeugdhulp uit M.R. Bruning e.a., Jeugdrecht en jeugdhulp, Den Haag: Sdu laatste druk, uit P. Vlaardingerbroek e.a., Het hedendaagse personen- en familierecht, Deventer: Kluwer laatste druk of W.M. Schrama e.a., Familierecht. Een introductie, Den Haag: Boom Juridische Uitgevers laatste druk.
Beschrijving
Alle minderjarigen hebben recht op zorg als dit noodzakelijk is voor hun problemen. Dat zal, zolang dat mogelijk is, op vrijwillige basis worden aangeboden als een minderjarige of zijn of haar ouders met gezag of voogd een hulpvraag heeft. Maar als ouders of voogd zelf onvoldoende in staat zijn om een kind voldoende bescherming of hulp te bieden en vrijwillige hulp niet (meer) toereikend is, dan heeft de Staat de verplichting om kinderen te beschermen door gezinsbemoeienis in gedwongen kader. Dan kan een jeugdbeschermingsmaatregel worden opgelegd, ook als de minderjarige en zijn of haar ouders of voogd dit niet willen. Bij de uitvoering van een jeugdbeschermingsmaatregel kunnen vervolgens ook vormen van zorg worden ingezet.
In het kader van jeugdbescherming kunnen ingrijpende beslissingen worden genomen. Beslissingen die, wanneer zij niet zorgvuldig tot stand komen, schendingen van fundamentele mensen- en kinderrechten kunnen opleveren, zoals het recht op (ongestoord) gezinsleven of – bij niet-ingrijpen – het recht op bescherming tegen onmenselijke en vernederende behandeling. In het vak Jeugdbescherming en Jeugdhulp komen deze spanningen tussen wel of niet gedwongen ingrijpen in het gezinsleven en andere ethische vraagstukken aan bod en worden alle betrokken actoren, de organisatie van en de wet- en regelgeving omtrent de jeugdhulp en (internationale) jeugdbescherming inclusief het procesrecht behandeld, waarbij ook aandacht is voor rechtshistorische aspecten.
In de eerste week worden de actoren omtrent de jeugdhulp in Nederland inzichtelijk gemaakt (zoals de Raad voor de Kinderbescherming, gecertificeerde instellingen, jeugdhulpaanbieders), worden hun bevoegdheden besproken en wordt aandacht besteed aan het historisch perspectief. De tweede week van dit vak zal in het kader staan van (de organisatie van) jeugdhulp zoals geregeld in de Jeugdwet en het Besluit Jeugdwet. Hierbij is onder meer aandacht voor de taken en bevoegdheden van het Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK: Veilig Thuis). Verder komen de toegang tot jeugdhulp, bezwaar en beroep tegen jeugdhulpbeslissingen, het toezicht op het jeugdhulpstelsel en het klachtrecht aan bod. Ook zal worden ingegaan op de wisselwerking tussen de Jeugdwet en het jeugdbeschermingsstelsel en het 'drangkader'. In de derde week staat het jeugdbeschermingsstelsel (de gedwongen hulpverlening) centraal. Hierbij worden de maatregelen van kinderbescherming zoals een ondertoezichtstelling met of zonder uithuisplaatsing behandeld. De vierde week van dit vak bouwt voort op week 3 door specifiek in te gaan op de positie van uit huis geplaatste kinderen, zoals kinderen in de pleegzorg, kinderen in een residentiële instelling en kinderen die verblijven in een accommodatie voor gesloten jeugdhulp en de wet- en regelgeving die hierop van toepassing is. In week 3 en 4 zal de procedurele positie van de minderjarige tevens aandacht krijgen. Tijdens de laatste week van dit vak wordt het thema belicht vanuit internationaal mensenrechtelijk perspectief. Aan bod komt de driehoeksverhouding tussen de minderjarige, zijn of haar ouders en de Staat aan de hand van de bepalingen uit het IVRK en het EVRM.
Leerdoelen
Doel(en) van het vak:
Het doel van het vak is u bekend te maken met de wet- en regelgeving en jurisprudentie en de juridische knelpunten in de praktijk van de jeugdhulp en jeugdbescherming, inclusief het procesrecht, waarbij de taken en bevoegdheden van de Raad voor de Kinderbescherming, de gecertificeerde instellingen en de jeugdhulpaanbieders, de rechten van cliënten en de maatregelen van kinderbescherming vanuit de ontwikkelingen in de huidige samenleving (denk o.a. aan de discussie omtrent sneller of minder snel ingrijpen in het gezin en het centraal stellen van de eigen kracht van gezinnen) worden toegepast. Tevens is het doel om u inzicht te geven in en te leren reflecteren op maatschappelijke discussies en ethische dilemma’s ten aanzien van jeugdhulp en jeugdbescherming. Daarnaast herkent u in welke situaties de juridische discipline onvoldoende oplossing biedt en er hulp van experts uit andere vakgebieden nodig is.
Leerdoelen
Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven:
Ten aanzien van het opleggen en uitvoeren van kinderbeschermingsmaatregelen en het inzetten van jeugdhulp:
Heeft u grondige kennis en diepgaand inzicht verworven;
Kunt u zelfstandig en gemotiveerd een juridische casus oplossen;
Kunt u juridische vraagstukken aan de hand van de jurisprudentie en huidige wetgeving juridisch gefundeerd beantwoorden;
Kunt u kritisch reflecteren op gangbare oplossingen en (mogelijke) toekomstige ontwikkelingen en herkent u de invloed van maatschappelijke ontwikkelingen op de wet- en regelgeving op het terrein van jeugdhulp en jeugdbescherming en vice versa.
Ten aanzien van de rechtspositie van de minderjarige, waaronder de procespositie bij jeugdhulp- en jeugdbeschermingszaken:
Heeft u grondige kennis en diepgaand inzicht verworven;
Kunt u zelfstandig en gemotiveerd een juridische casus oplossen.
Ten aanzien van de keten van organisaties op het terrein van de jeugdbescherming en jeugdhulp en het historisch perspectief:
Heeft u kennis en inzicht verworven;
Kunt u juridische kwesties op het gebied van jeugdhulp en jeugdbescherming waaronder jurisprudentie en wetgeving, voor juridische en niet-juridische lezers toegankelijk maken.
Rooster
Zie MyTimetable.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges:
Aantal à 2 uur: 5
Vereiste voorbereiding door studenten: zie Brightspace-omgeving
Interactieve Hoorcolleges:
Aantal à 2 uur: 5
Vereiste voorbereiding door studenten: zie Brightspace-omgeving.
Werkgroepen:
Aantal à 2 uur: 5
Vereiste voorbereiding door studenten: zie Brightspace-omgeving
Toetsing
Toetsvorm(en)
Een paper waarin een juridisch vraagstuk in begrijpelijke taal voor niet-juridische lezers toegankelijk wordt gemaakt (30%).
Afsluitend schriftelijk tentamen (70%), dat alleen mag worden gemaakt als voldaan is aan de aanwezigheidsplicht (eventueel bij de herkansing een mondeling tentamen in geval van weinig herkansers)
Als u binnen het studiejaar niet voor alle onderdelen van het vak (evt. na herkansing) een voldoende heeft behaald, verliezen eventuele voldoendes die u heeft behaald voor onderdelen hun geldigheid. U dient dan alle onderdelen in een volgend studiejaar te herkansen.
Examenstof
Wordt tijdens de colleges bekend gemaakt.
Regeling m.b.t. deelcijfers en –toetsen
Om het vak te halen moet voor alle onderdelen van het vak een voldoende worden behaald (zowel voor het tentamen als voor de schriftelijke opdracht).
N.B. Zie voor de uitgebreide regeling met betrekking tot het herkansen van onvoldoende deelcijfers de Regeling met betrekking tot deelcijfers die te vinden is op de algemene Brightspace-omgeving van de master Jeugdrecht.
Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8.1 e.v. OER). Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen op het reguliere herkansingsmoment. Om een voldoende te kunnen herkansen, dienen studenten eerst om toestemming te vragen bij het OIC. Kijk voor meer informatie op de studentensite onder ‘Inschrijven voor vakken en tentamens’ > ‘Toestemming voldoende herkansen’.
Literatuur
Verplicht studiemateriaal
M.R. Bruning e.a., Jeugdrecht en jeugdhulp, Den Haag: Sdu laatste druk ;
Reader met actuele jurisprudentie;
Actuele wetenschappelijke artikelen (zie Brightspace-omgeving).
Aanmelden
Zie voor informatie over aanmelding de website onder het kopje “aanmelding onderwijs en tentamens”.
Contact
Vakcoördinator: via secretariaat Jeugdrecht
Werkadres: Kamerlings Onnes Gebouw, Steenschuur 25, kamer B2.43
Bereikbaarheid: via secretariaat
Telefoon secretariaat: 071 - 527 6056
E-mail:jeugdrecht@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Privaatrecht
Afdeling: Jeugdrecht
Kamernummer secretariaat: B2.43
Openingstijden: balie van maandag t/m vrijdag van 09.00 uur – 17.00 uur
Telefoon secretariaat: 071-527 6056
E-mail: jeugdrecht@law.leidenuniv.nl
Opmerkingen
Voor de werkgroepen en de interactieve hoorcolleges geldt een aanwezigheidsplicht en wordt actieve deelname verwacht. Studenten die met goede reden een werkgroep moeten missen, melden zich voorafgaand aan de werkgroep af bij de werkgroep-docent. Studenten die met goede reden een tweede werkgroep missen, moeten een vervangende opdracht maken. Van de studenten wordt actieve participatie verwacht. Dit houdt in dat de daarvoor opgegeven literatuur vooraf grondig wordt bestudeerd.
Indien er van overheidswege (corona-)beperkingen worden opgelegd, is deze vakbeschrijving onderhevig aan wijzigingen.