Overgangsregeling:
Studenten die in collegejaar 2022/2023 al zijn begonnen aan de master Fiscaal recht en
de vakken Vennootschapsbelasting en het Profileringsvak verdieping BTW al hebben behaald, zijn vrijgesteld van Belastingrecht en Maatschappij;
Vennootschapsbelasting of het Profileringsvak verdieping BTW al hebben behaald, dienen het andere – niet behaalde vak – te volgen. Zij zijn vrijgesteld van Belastingrecht en Maatschappij;
Vennootschapsbelasting noch het Profileringsvak verdieping BTW hebben behaald, moeten kiezen tussen één van beide vakken en volgen daarnaast Belastingrecht en Maatschappij.
Toegangseisen
Toelating tot de master Fiscaal recht (Zie ook OER).
Beschrijving
Het belastingstelsel van de moderne staat heeft een grote maatschappelijke impact, die veel verder gaat dan het financieren van de overheidsbegroting. Belastingen vormen, veranderen en bestendigen bedoeld of onbedoeld talloze sociaal-maatschappelijke structuren op micro- en macroniveau. Dat gebeurt onder andere via herverdeling van inkomens en vermogens, het stimuleren of ontmoedigen van rechtsvormkeuzes, investeringsbeslissingen en consumptiepatronen, en het bevoordelen of benadelen van bepaalde levensvormen. Tegenover de invloed van het belastingrecht op de maatschappij staat de invloed van de maatschappij op het belastingrecht, die wordt bepaald door instituties, de politiek, de economie, de publieke opinie, individuele of groepsbelangen en machtsstructuren. In het vak Belastingrecht en Maatschappij bestuderen we deze wederzijdse invloed vanuit een multidisciplinair perspectief, waarbij aandacht is voor sociologie, filosofie, bestuurskunde en politieke economie.
Voor een goede fiscaal jurist is het immers van belang om niet alleen de belastingwet en de toepassing ervan te kennen, maar ook te begrijpen met welk doel een bepaalde wet is geïntroduceerd, in welke sociale context deze tot stand komt, en wat de maatschappelijke gevolgen ervan zijn. Voor de toekomstige fiscaal adviseur zijn deze inzichten nuttig om nader invulling te geven aan de ethische vragen die aan de orde zijn gekomen in het bachelorvak Fiscale Ethiek. En voor de toekomstige beleidsmaker is het nadenken over de maatschappelijke impact van belastingrecht cruciaal om de gevolgen van verregaande beleidskeuzes goed te doorzien. Beleid is immers meer dan ‘wetten ontwerpen die in het bestaande systeem passen’. Naast positiefrechtelijke kennis vraagt dit om vertrouwdheid met rechtstheoretische literatuur, sociaalwetenschappelijke perspectieven en empirische onderzoeksmethoden.
In de eerste drie onderwijsweken van dit vak worden verschillende theoretische en empirische disciplines en perspectieven aangereikt om het belastingrecht wetenschappelijk te kunnen analyseren:
in week 1 maakt u kennis met de rechtsbeginselen en filosofische stromingen waarop een systeem van belastingheffing en herverdeling kan worden gebaseerd, en hun praktische consequenties voor fiscaal beleid;
week 2 staat in het teken van de politieke economie van belastingbeleid; we bezien belastingwetten als product van politieke systemen en actoren, de structuur van de arbeidsmarkt, electorale opvattingen, economische omstandigheden, internationale concurrentie en supranationale organisaties;
in week 3 onderzoeken we de machtsstructuren en heersende opvattingen die verankerd zitten in deze instituties, vanuit het perspectief van ‘critical tax theory’.
Vervolgens komen drie concrete beleidsthema’s aan bod, waarop u bovengenoemde perspectieven leert toepassen:
in week 4 kijken we naar de maatschappelijke gevolgen van inkomens- en vermogensongelijkheid, en naar de sociologische en politieke processen die de totstandkoming van vermogensbelastingen en erfbelastingen beïnvloeden;
week 5 is gewijd aan de fiscale wetgeving die het vestigingsklimaat voor internationaal opererende bedrijven bepaalt, en de rol van koepel- en belangenorganisaties bij de totstandkoming van die wetgeving;
in week 6 behandelen we de gevolgen van de toeslagenaffaire voor fiscaal beleid en fiscale wetgeving.
U schrijft gedurende het vak een kort essay (ca. 2000-3000 woorden) over een van deze concrete beleidsthema’s. Aan het einde van het vak houdt u een posterpresentatie over dit essay op het ministerie van Financiën. Samen met de ruimte voor discussies en korte presentaties die in de werkgroepen zal worden geboden, draagt deze eindpresentatie bij aan de ontwikkeling van uw mondelinge vaardigheden op fiscaal-wetenschappelijk vlak.
Leerdoelen
Doel van het vak:
Dit vak beoogt studenten kennis te laten maken met de wisselwerking tussen belastingbeleid en maatschappij, vanuit een sociaalwetenschappelijk en empirisch perspectief.
Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven:
U bent bekend met sociaalwetenschappelijke perspectieven op het belastingrecht
U heeft de theoretische handvatten om fiscale vraagstukken vanuit sociaalwetenschappelijk perspectief te analyseren
U begrijpt dat dogmatische, economische en sociaalwetenschappelijke analyses van fiscale vraagstukken tot verschillende inzichten leiden
U bent in staat de resultaten van empirisch onderzoek op het gebied van het belastingrecht te begrijpen
U bent in staat maatschappelijke vraagstukken ten aanzien van het belastingrecht zowel mondeling als schriftelijk te presenteren
Rooster
Zie MyTimetable.
Onderwijsvorm
Blended onderwijs; didactische afweging in fysieke onderwijsvormen gecombineerd met online onderwijs.
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 6
Namen docenten: zie Brightspace
Vereiste voorbereiding door studenten: bestuderen van de voorgeschreven literatuur, aangekondigd via Brightspace
Werkgroepen
Aantal à 2 uur : 6
Namen docenten: zie Brightspace
Vereiste voorbereiding door studenten: bestuderen van de voorgeschreven literatuur en voorbereiden van werkgroepopgaven, eventueel met behulp van het participantensysteem
Aanwezigheid bij en actieve deelname aan de werkgroepen is verplicht; zie onder ‘Toetsing’
Toetsing en weging
Toetsvorm(en)
Schriftelijk tentamen
Individueel essay over een van de via Brightspace voorgeschreven onderwerpen
Individuele posterpresentatie over bovengenoemd essay
Aanwezigheid bij en actieve deelname aan de werkgroepen
Bij deelname aan het participantensysteem: schriftelijk/digitaal ingeleverd tussentijds werk, telt mee voor credit, zie uitleg Brightspace
Wat betreft de berekening van het eindcijfer geldt het volgende:
Voor het tentamen en het essay krijgt u deelcijfers die beide voor 50% meetellen.
Wanneer de posterpresentatie onvoldoende is, kan het onafgeronde deelcijfer voor het essay naar beneden worden afgerond. De posterpresentatie is een zogenoemde praktische oefening. Zonder deelname aan de posterpresentatie kan het vak niet worden afgerond. Uitzonderingsregelingen voor bijzondere omstandigheden (zoals ziekte) worden vermeld op Brightspace.
Ook de werkgroepbijeenkomsten zijn praktische oefeningen. Uw aanwezigheid bij en actieve deelname aan de werkgroepen worden niet met een cijfer beoordeeld, maar zijn wel voorwaarden om te kunnen worden toegelaten tot het tentamen en de essayopdracht. Uitzonderingsregelingen voor bijzondere omstandigheden (zoals ziekte) worden vermeld op Brightspace.
Wat betreft herkansingen geldt het volgende:
Enkel het eindcijfer is relevant voor het wel of niet halen van het vak. U kunt dus een onvoldoende deelcijfer compenseren.
Wanneer het eindcijfer onvoldoende is, dient u elk onvoldoende deelcijfer afzonderlijk te herkansen.
Voor de herkansing van het essay geldt dat u de keuze heeft tussen (a) een reparatiemogelijkheid waarbij u het bestaande essay verbetert en daarmee maximaal een 6,0 kunt halen, en (b) een volledige herkansingsmogelijkheid waarbij u een nieuw essay schrijft.
Net als bij de eerste kans moet u hebben voldaan aan de praktische oefeningen (posterpresentatie en aanwezigheid werkgroepen) om te kunnen worden toegelaten tot de herkansing.
De praktische oefeningen kunnen niet worden herkanst.
De deelcijfers en praktische oefeningen vervallen aan het einde van het collegejaar indien het vak nog niet met een voldoende is afgerond.
Afhankelijk van het aantal studenten dat hertentamen doet, kan in plaats van het houden van een schriftelijk/digitaal tentamen ook worden gekozen voor een mondeling examen.
Inleverprocedures
Via Brightspace. Zie ook Brightspace voor de inleverprocedures van het participantensysteem.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8.1 e.v. OER). Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen op het reguliere herkansingsmoment. Om een voldoende te kunnen herkansen, dienen studenten eerst om toestemming te vragen bij het OIC. Kijk voor meer informatie op de studentensite onder ‘Inschrijven voor vakken en tentamens’ > ‘Toestemming voldoende herkansen’.
Literatuurlijst
Verplicht studiemateriaal
Voorgeschreven literatuur voor de hoorcolleges en werkgroepen wordt bekendgemaakt via Brightspace
Daarnaast is eigen literatuuronderzoek vereist voor het essay
Inschrijven
Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.
Inschrijven voor het hoorcollege en dan via Brightspace voor het participantensysteem (werkgroepen)
Inschrijving in participantengroep sluit voor aanvang van het vak; raadpleeg Brightspace voor de exacte sluitingsdatum
Contact
Vakcoördinator: dhr. mr. drs. B.N. van Ganzen
Werkadres: Kamerlingh Onnes Gebouw, Steenschuur 25, Leiden
Bereikbaarheid: na overleg met secretariaat
Telefoon: 071 – 527 7840
E-mail: belastingrecht@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Instituut: Fiscale en economische vakken
Afdeling: Belastingrecht
Kamernummer secretariaat: B 2.11
Openingstijden: dagelijks van 9.00 – 16.00 uur (onder voorbehoud)
Telefoon secretariaat: 071 – 527 7840
E-mail: belastingrecht@law.leidenuniv.nl
Opmerkingen
Het participantensysteem is van toepassing.