Toegangseisen
Basiskennis (Taal Mentaal 1 en 2 of equivalent). Goede beheersing van het Nederlands.
Beschrijving
Afdeling A: De oorsprong van het Afrikaans en Taalveranderingen in het Afrikaans
Het eerste deel van de cursus behelst een inleiding tot het Afrikaans om te illustreren hoe het Afrikaans zich heeft ontwikkeld vanuit Nederlands en andere talen, en vooral hoe het Afrikaans tegenwoordig verschilt van het Nederlands. Dit deel bestaat uit twee hoofdthema’s: 1) De oorsprong en vestiging van het Afrikaans (4 colleges); 2) Taalverandering in het Afrikaans (2 colleges).
College 1: De oorsprong en vestiging van het Afrikaans: Voorgeschiedenis
Proto-Indo-Europees
Proto-Germaans
Oudwest-Nederfrankisch
Middelnederlands
Zeventiende-eeuwse Nederlands
College 2: De contactgeschiedenis van het Afrikaans
Vroeg contact tussen Koi-koi en Europeanen (ca. 1590-1660)
De ondergang van de Koi-koi en de vestiging van een tot slaaf gemaakte kolonie (ca. 1660-1710)
De uitbreiding van de kolonie en sociolinguïstische divergentie (ca. 1710 en later)
College 3: Herkomstmodellen voor het Afrikaans
De rol van variëteiten van het Nederlands
Verandering door spontane taaloverdracht
De rol van leerlingen en de vorming van nieuwe variëteiten
De samenvloeiing van taalstromen
College 4: De vestiging van het Afrikaans
Afrikaans in de negentiende eeuw
Afrikaans in de twintigste eeuw
Samenvatting, afsluitend overzicht en een toekomstperspectief
College 5: Taalverandering in het Afrikaans (1)
Soorten klankverandering
Morfologische verandering: analogie; verdwijning van het tweeklassensysteem in naamwoorden; naamwoorden: meervouden en verkleinwoorden; verlies van flexie; het imperfectum
College 6: Taalverandering in het Afrikaans (2)
Morfo-syntactische verandering
Syntactische verandering: eliminatie van sequentievariatie; de dubbele ontkenning; categoriewisseling
Semantische verandering
Samenvatting
Evaluatie vindt plaats in de vorm van praktische toetsen en vertalingen. Terwijl studenten zullen worden blootgesteld aan het Afrikaans en veel zullen leren over het Afrikaans, ligt de nadruk niet op het leren van het Afrikaans, en beoordelingen zullen daarom niet afhankelijk zijn van de beheersing van het Afrikaans.
Afdeling B: Zuid-Afrikaanse Taalkunde: Toegepaste Afrikaanse Taalkunde
Dit deel van de cursus richt zich op Afrikaanse taalkunde voor de praktijk, ook wel toegepaste taalkunde genoemd aan de hand van het hoofdstuk over advertentietaal uit het handboek Toegepaste Taalkunde in Afrikaans door WAM Carstens en TJ van Dyk (2022).
College 1: Visuele geletterdheid en klank – inleiding
Uitleg, vormgeving & Lettertype
Klank en herinneren
Grafologie
College 2: Semantiek
Dubbelzinnigheid (soorten)
Vaagheid (soorten)
Tekens (symbolen, iconen, indexen)
College 3: Stilistiek: Figuurlijk taalgebruik
Metaforen
Letterlijke en Figuurlijke betekenis
Idiomatisch taalgebruik
College 4: Morfologie
Gelegenheidswoorden
Mentale en linguïstische lexicon
Woordstructuur en creativiteit voor de taalpraktijk
College 5: Sociolinguïstiek
Taalvariatie en register
Taalstereotypering
Uitspraak en identiteit
College 6: Syntaxis
Topicalisatie
Parallelisme
Sublexicalisatie - betrokkenheid
Zelfstudie: Pragmatiek
Interactie en intra-actie
Implicatie
Leerdoelen
Na het voltooien van deel 1/afdeling A moet je in staat zijn om:
een overzicht van enkele van de belangrijkste verschillen tussen gesproken en geschreven Afrikaans en Nederlands te geven;
Afrikaans beter te begrijpen en lezen door blootstelling aan gesproken en geschreven teksten in het Afrikaans;
de oorsprong en vestiging van het Afrikaans te bespreken;
de contactgeschiedenis van het Afrikaans te bespreken;
opkomstmodellen voor het Afrikaans vergelijkend te bespreken;
klank- en morfologische, syntactische en semantische verandering in Afrikaans overzichtelijk te bespreken.
Na het voltooien van deel 2/afdeling B zul je in staat zijn om:
de creatieve taalstrategieën die vaardige taalprofessionals zoals tekstschrijvers, taalredacteuren, taaladviseurs en leraren gebruiken te identificeren en analyseren;
de taalstrategieën die verband houden met de verschillende taalkundige disciplines te beschrijven om ze in de praktijk toe te kunnen passen bij het creëren van teksten;
kritisch te reflecteren op het succes/de waarde van de (creatieve) taalstrategieën in de gecreëerde finale groepstaak (toktok-video's en/of advertentieteksten).
Rooster
De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.
Onderwijsvorm
Hoorcollege (primair), maar ook zelfstandig onderzoek en werken.
Toetsing en weging
Toetsing
Deel 1/afdeling A: twee deeltoetsen
Deel 2/afdeling B:
1. individuele invulopdrachten per week x 6;
2. finale groepstaak als toepassing: studenten maken reclame (poster, T-shirt, Tik-tok video) voor meertaligheid aan de hand van één van de 7 taalinstrumenten van afdeling B. Een templaat voor controle en nakijken is deel van het studiemateriaal.
Weging
Twee deeltoetsen: 30% en 20%
Inviduele invulopdrachten: 30%
Finale groepstaak: 20%
Herkansing
De deeltoetsen kunnen worden herkanst.
De individuele opdrachten kunnen binnen een week van voltooien worden herschreven.
Inzage en nabespreking
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Literatuurlijst
Deel 1/afdeling A
Voorgeschreven:
Conradie, C.J. 1986. Taalgeskiedenis. Pretoria, Kaapstad: Academica. (Het boek is verkrijgbaar in de bibliotheek.)
Conradie, Jac. 2014. Taalverandering in Afrikaans. In: Carstens, W.A.M & Bosman, N. 2014. Kontemporêre Afrikaanse Taalkunde. Pretoria: Van Schaik. (Het boek of de tweede editie ervan, 2017, is beschikbaar in de bibliotheek.)
Conradie, Jac en Groenewald, Gerald. 2014. Die ontstaan en vestiging van Afrikaans. In: Carstens, W.A.M & Bosman, N. 2014. Kontemporêre Afrikaanse Taalkunde. Pretoria: Van Schaik. (Het boek of de tweede editie ervan, 2017, is beschikbaar in de bibliotheek.)
Du Plessis, Hans. 2016. Afrikaans, gekry of gemaak? Litnet-seminare en -essays, 13 Julie. Beschikbaar bij: https://litnet.co.za/afrikaans-gekry-gemaak/
Aanbevolen:
Carstens, W.A.M & Raidt, E.H. 2017. Die storie van Afrikaans – uit Europa en van Afrika, Deel I. Pretoria: Protea Boekhuis.
Carstens, W.A.M & Raidt, E.H. 2019. Die storie van Afrikaans – uit Europa en van Afrika, Deel II. Pretoria: Protea Boekhuis.
Beide boeken zijn verkrijgbaar in de bibliotheek.
Deel 2/afdeling B
Voorgeschreven:
A) Toegepaste taalkunde in Afrikaans, hoofdstuk 25: Advertentietaal
Auteurs: W.A.M. Carstens en T.J. van Dyk (2022)
Een link voor online toegang tot het boek wordt aan studenten gegeven.
Het boek is verkrijgbaar in de bibliotheek.
B) Een korte opsomming van de docent voor ieder thema (in afdeling B) wordt ook op Brightspace aan studenten beschikbaar gesteld.
Optioneel leesmateriaal:
2011: Graphology in print advertising: iconic functions. Journal for New Generation Science, 9 (2): 116–134. ISSN: 1684 4998. (college 1 en 2)
2013: Interactive print advertisements vs. interaction in print advertisements. Communitas, 18: 156-183. ISSN: 1023-0556. (zelfstudie – thema 7)
2014: Woordspeling en die vorming van handelsname in gedrukte advertensiekommunikasie. (Word-play and the creating of brand names in printed advertising communication). LitNet Akademies, 11 (1): 188-229. ISSN: 1995-5928. (college 2 en 4)
2014: Retoriese stylfigure as intellektuele spel in advertensiekommunikasie. (Retoric style figures as intellectual play in advertising communication). Tydskrif vir Geesteswetenskappe. 54 (3): 446-461. ISSN: 0041-4751. (college 3)
2015: The use of linguistic tokenism to secure brand loyalty: Code-switching. Language Matters, 46 (1): 119 – 143. ISSN: 0199735719. (college 5)
2018: Die intensionele afwyking van die norme van Standaardafrikaans in advertensies. (The intentional deviation from the norms of Standard Afrikaans in advertising). Literator.39(2). ISSN: 0258-2279. (alle colleges)
2018: The use of indexical signs, symbols and icons in print advertising communication. Communitas, 23 (1). ISSN: 2415-0525. (college 2)
2019: Die identiteit van die verbeelde Afrikaanssprekende gemeenskap soos vergestalt in gedrukte advertensies uit kommersiële tydskrifte. In: J.C. Steyn en Afrikaans – ʼn Viering. Bloemfontein: Sun Press: 214-267. ISBN: 978-1-928424-32-1. (college 5)
2020: A semantic-pragmatic approach to sentence structure in advertising language. Southern African Linguistics and Applied Language Studies, 38 (3): 185-199. ISSN: 1607-3614. (college 6)
2021: Idiomatiese taalgebruik as ʼn vorm van teikenmarkbeelding in Afrikaanstalige advertensies: ʼn Relevansieteorie-ondersoek. Tydskrif vir Geesteswetenskappe. 61 (4) ISSN: 0041-4751. (college 3 )
Inschrijven
Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.
Contact
Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).
Docent afdeling A: Prof. dr. Henning Pieterse, pietersehj@ufs.ac.za
Docent afdeling B: Prof. dr. Angelique van Niekerk, vnieka@ufs.ac.zaVoor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Reuvensplaats
Opmerkingen
N.v.t.