Toegangseisen
Geen.
Beschrijving
Het vak Financieel-Economisch Beleid houdt zich bezig met de Nederlandse politiek-bestuurlijke besluitvorming over de deelgebieden van de overheidsfinanciën en het financieel management van publieke sectororganisaties. De cursus behandelt de rijksbegroting (o.a. de verschillende begrotingen en inkomsten), de begrotingsdoelen (o.a. EMU-saldo, EMU-schuld, houdbaarheidssaldo, collectieve lastendruk), de planning en control van de rijksoverheid (o.a. programma- en apparaatsgelden, Audit) en de financiële verhoudingen tussen het Rijk, de provincies en de gemeenten (o.a. Gemeente- en Provinciefonds, de trap-op-trap-af-systematiek).
Belangrijk is dat de institutionele context, waarbinnen de politieke besluitvorming en ambtelijke beleidsvoorbereiding in Nederland traditioneel plaatsvindt, wordt geanalyseerd. In het vak wordt de financieel-economische theorie geconfronteerd met de politieke en ambtelijke praktijk. Extra aandacht krijgt de positie van het Centraal Planbureau (CPB) in de besluitvorming, zowel betreffende zijn ramingen voor de korte, middellange en lange termijn als zijn doorrekeningen van verkiezingsprogramma’s en regeerakkoorden. In dit verband worden de meest recente Miljoenennota, Middellangetermijnverkenning (MLT) en vergrijzingsstudie behandeld. Ook wordt de invloed van de Studiegroep Begrotingsruimte besproken.
Tevens wordt uitgelegd hoe de planning en control cyclus van de Nederlandse rijksoverheid is vormgegeven, meer specifiek binnen ministeries. En hoe hierbij de verhoudingen tussen de verschillende overheden juridisch en financieel is geregeld.
Tot slot wordt in het vak Financieel-Economisch Beleid expliciet aandacht geschonken aan twee thema’s waarvoor binnen de Nederlandse overheidsfinanciën veel middelen worden gereserveerd en grote garanties afgegeven: de zorg en de woningmarkt. Daarbij vormen de zorg en de woningmarkt duidelijk uitdagingen voor de houdbaarheid van de overheidsfinanciën en de stabiliteit van de economie.
Leerdoelen
In dit vak verkrijgt u kennis over en inzicht in de theorie en praktijk van het financieel-economisch beleid van Nederland en de besluitvorming hierover.
Na afronding van het vak:
Kent de student de kernbegrippen relevant voor de besluitvorming over de overheidsfinanciën en het financieel management en heeft begrip van de rijksbegroting en relevante CPB-verkenningen.
Begrijpt de student de institutionele context van de ambtelijke advisering en politieke besluitvorming in Nederland.
Herkent de student de belangrijkste beheersingsmethodieken binnen de rijksoverheid en de verhoudingen tussen de verschillende overheden.
Heeft de student inzicht in de uitdagingen voor de Nederlandse overheidsfinanciën en de economie op de middellange en lange termijn.
Heeft de student inzicht in de gevolgen van financieel-economisch overheidsbeleid voor de (macro-)economie en vaak voorkomende verschillen tussen de economische theorie en de praktijk.
Leert de student een beleidsnotitie over een financieel-economisch onderwerp te schrijven en zo schriftelijk een beleidsadvies te geven.
Rooster
Zie MyTimetable.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
- Aantal à 2 uur: 7
Werkcolleges (interactief, verplicht)
- Aantal á 2 uur: 7
Vereiste voorbereiding door studenten: het voorbereiden van de opgegeven literatuur en twee keer een beleidsnotitie inleveren.
Toetsing en weging
Toetsvorm(en)
Twee praktische oefeningen in de vorm van twee beleidsnotities (elk 15%);
Een schriftelijk tentamen ter afsluiting (70%).
De praktische oefeningen dienen met goed gevolg te worden afgesloten door middel van een cijfer. De praktische oefening bestaat uit het tweemaal schrijven van een beleidsnotitie, waarbij elke notitie 15% telt (tezamen 30%). Het schriftelijk tentamen telt mee voor 70% van het eindcijfer.
Voor het verkrijgen van een eindcijfer moet de student wel aan alle praktische oefeningen hebben deelgenomen. Deelname aan de praktische oefeningen is dus** wel** verplicht voor deelname aan het schriftelijk eindtentamen. Voor elke beleidsnotitie moet tenminste het cijfer** 1** zijn behaald. De twee beleidsnotities kunnen niet herkanst worden. Het schriftelijk eindtentamen kan wel herkanst worden indien een onvoldoende is behaald.
Onvoldoendes voor de beleidsnotities kunnen gecompenseerd worden, een onvoldoende voor het schriftelijk tentamen niet. Indien het vak niet binnen het studiejaar wordt afgesloten met een voldoende, blijven de voor de beleidsnotities behaalde resultaten niet geldig na het einde van het studiejaar. Deze cijfers blijven slechts het huidige collegejaar (2024-2025) geldig. De weging blijft gelijk in geval van herkansing.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege en werkgroep.
Literatuurlijst
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
- De verplichte literatuur wordt opgenomen in een reader. Per college is aangegeven welk deel van de verplichte stof moet worden voorbereid.
Inschrijven
Imet daarbij oog voor de verschillende actoren en belangen binnen het financierings- en zekerhedenrechtnschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.
Contact
Vakcoördinator: Dr. W.D. Bolhuis
Werkadres: Wijnhaven, Turfmarkt 99, 2511 DP Den Haag
Bereikbaarheid: afspraken met de docent kunnen worden gemaakt via het secretariaat van de Afdeling Economie
Telefoon: zie hieronder
E-mail: economie@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Fiscale en Economische Vakken
Afdeling: Economie
Kamernummer secretariaat: B 2.07
Openingstijden: 09:00 – 12:00 uur
Telefoon secretariaat: 071-527 7756
E-mail: economie@law.leidenuniv.nl