Toegangseisen
Beginselen van de democratische rechtsstaat.
Beschrijving
We leven in een vrij land. En dat betekent dat we alleen onder strikte voorwaarden door de overheid gedwongen kunnen worden ons anders te gedragen dan we graag zouden willen. In een democratische rechtsstaat bepaalt, zelfs in tijden van bijvoorbeeld een asielcrisis, het recht die voorwaarden, en wordt dat recht gevormd door democratisch gekozen instanties. Het staatsrecht bepaalt welke instanties dat zijn, en onder welke voorwaarden zij hun bevoegdheden mogen uitoefenen. De Grondwet speelt hierbij een centrale rol. Ons staatsrecht is echter allang niet meer zuiver nationaal van aard. Internationale verdragen, Europees Unierecht en Europese mensenrechten beïnvloeden ons recht evenzeer. Dit vak, dat voortbouwt op het propedeusevak Beginselen van de Democratische Rechtsstaat, behandelt enkele belangrijke aandachtsgebieden van het staatsrecht.
Ten opzichte van het propedeusevak vindt een thematische verdieping plaats in de wijze waarop de beginselen van de democratische rechtsstaat en de binding aan internationale en Europese normen een rol spelen bij de vormgeving van het Nederlandse staatsrecht. Een van de rode draden daarbij is de grote verwevenheid tussen het Nederlandse, het internationale en het Europese recht. Deze verwevenheid is van invloed op de inrichting van en onderlinge verhouding tussen de diverse nationale staatsorganen en staatsmachten (wetgever, bestuur en rechter) en ook op de verhouding tussen overheid en burger. Zij heeft bijvoorbeeld consequenties voor de mogelijkheden die de burger heeft om wetgeving en bestuursbeslissingen te beïnvloeden (democratische legitimatie), voor de normering van bestuursoptreden en voor de rechtsbescherming van de burger tegen overheidsbeslissingen.
Het basisonderwijs wordt aangeboden in de vorm van hoorcolleges/weblectures en werkgroepen. Tijdens de werkgroepen worden de wekelijkse opdrachten behandeld, maar is er volgens het uitgangspunt van Flipping the Classroom ook gelegenheid voor vrije, academische gedachtenwisseling naar aanleiding van de voor de betreffende week voorgeschreven literatuur.
Leerdoelen
In dit vak wordt voortgebouwd op de kennis van het vak Beginselen van de Democratische Rechtsstaat en wordt het inzicht in de werking en het systeem van het staatsrecht verdiept. Daarbij wordt de leerstof in dit bachelor 2-vak geplaatst tegen de politieke context waarin het staatsrecht functioneert, de normatieve uitgangspunten waarop het (Nederlandse) staatsrecht berust en de invloed van het Europese recht op de staatsrechtelijke verhoudingen. Dit alles wordt gedaan aan de hand van actuele vraagstukken en een eerste rechtsvergelijking met het staatsrecht van andere landen. Op die manier wordt een extern perspectief ontwikkeld op het staatsrecht in het algemeen en de Grondwet in het bijzonder. De rode draad die door alle weken van het vak loopt is legitimiteit van overheidsgezag.
Verder is dit vak onderdeel van de vaardighedenleerlijn en komen de volgende vaardigheden van deze leerlijn tijdens het onderwijs aan bod: werken met juridisch materiaal, onderbouwd (juridisch) oordelen en schrijfvaardigheid.
Na afronding van dit vak:
Heeft u grondige kennis van en inzicht in het thema: “De eeuw van de Grondwet: constituties als basis voor de rechtsorde en leiderschapssystemen in de moderne samenlevingen”
Heeft u grondige kennis van en inzicht in het thema: “De democratische rechtsstaat in Nederland: overheidsinstellingen en -functies”
Heeft u grondige kennis van en inzicht in het thema: “De veranderende verhouding tussen wetgever en bestuur: een overmachtig bestuur?”
Heeft u grondige kennis van en inzicht in het thema: “De rol van de rechter: knooppunt tussen nationaal en internationaal/EU-recht?”
Heeft u grondige kennis van en inzicht in het thema: “Grond- en mensenrechten: Hoe belangrijk zijn grond- en mensenrechten voor de aanvaardbaarheid van overheidsgezag?”
Kunt u op basis van zelf gezochte bronnen of bronnen die onderdeel zijn van de studiestof een kritische reflectie schrijven over een aangedragen staatsrechtelijk onderwerp of probleem.
Rooster
Zie MyTimetable.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges/weblectures
Aantal à 2 uur: 6
Namen docenten: prof. dr. W.J.M. Voermans
Vereiste voorbereiding door studenten: zie Brightspace en digitaal werkboek
Andere onderwijsvorm(en)
Omschrijving: werkgroepen
Aantal à 2 uur: 5
Namen docenten : mr. dr. H.-M.Th.D. ten Napel, e.a.
Vereiste voorbereiding door studenten: grondige bestudering studiestof van de betreffende onderwijsweek, kennisgenomen van (web)lecture, schriftelijke introductie, wekelijkse opgaven getracht te maken
Toetsing
Tussentoets: midweek
Tentamen: 3 uur
Hertentamen: 3 uur
Toetsing en weging
Toetsvorm(en)
Het tentamen Staatsrecht wordt schriftelijk afgenomen en bestaat uit 40 multiple choice-vragen. Het tentamen telt mee voor 70% van het eindcijfer.
Tussentijds essay van maximaal 850 woorden. Het essay telt mee voor 30% van het eindcijfer.
Het hertentamen staat alleen open voor wie voor het tentamen en het tussentijds essay gemiddeld een onvoldoende heeft behaald. Het wordt schriftelijk afgenomen en bestaat uit een essayvraag (30%) en 30 multiple choice-vragen (70%). Voldoende deelresultaten verliezen hun geldigheid na het eerstekanstentamen van het lopende collegejaar.
Indien na beoordeling van het tussentijds essay wordt afgezien van deelname aan het tentamen, komt het cijfer voor het tussentijds essay te vervallen.
Indien aan het tentamen wordt deelgenomen zonder dat het tussentijdse essay is ingediend, wordt het eindcijfer berekend alsof dit wel is ingeleverd en het cijfer daarvoor fictief op 1 gesteld.
Inleverprocedures
Via ANS
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het digitale werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcolleges/weblectures en werkgroepen.
Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8 e.v. OER) voor zover dit vak geen onderdeel uitmaakt van de minor. Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen op het reguliere herkansingsmoment. Kijk voor meer informatie op de website > tab ‘Rechtsgeleerdheid’ > ‘Voldoende herkansen’.
Literatuurlijst
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
W. Voermans, Het verhaal van de grondwet; Zoeken naar wij. Amsterdam: Prometheus 2019 (laatste druk).
W. Voermans, Onze constitutie. Amsterdam: Prometheus 2023.
N.B. Bovenstaande boeken zijn ook, tegen een gereduceerde prijs, in cassette verkrijgbaar.Derk Bunschoten & Hans Peters (red.) Zesde herziene editie (of laatste editie) van de Ars Aequi Jurisprudentiebundel Staats- en bestuursrecht, Nijmegen: Ars Aequi Libri
Actuele wetteneditie: Kluwer Collegebundel 2024-2025 of Sdu Wettenbundel 2024-2025
Inschrijven
Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.
Contact
Vakcoördinator: dhr. mr. dr. H.M.Th.D. ten Napel
Werkadres: Steenschuur, 25 kamer C1.11
Bereikbaarheid: op afspraak via het secretariaat
Telefoon: 071 527 8917
Instituut/afdeling
Instituut: Publiekrecht
Afdeling: Staats- en bestuursrecht
Kamernummer secretariaat: B1.11
Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 9.00 - 16.30 uur
Telefoon secretariaat: 071-527 8917