De Republiek der Verenigde Nederlanden was in de zeventiende eeuw het meest welvarende land in Europa. Tijdgenoten waren vol bewondering voor de rijkdom van haar kooplieden en regenten. Toch had de Gouden Eeuw ook een schaduwzijde. Veel inwoners leefden op, of zelfs onder het bestaansminimum. Slechte leefomstandigheden, met name in de steden, zorgden voor hoge sterftecijfers. Arme huisgezinnen, weduwen en wezen moesten een grote inspanning leveren om het hoofd boven water te houden. Ze accepteerden los-vast werk tegen lage lonen, zochten steun bij de stedelijke en kerkelijke armenzorg, of vervielen tot prostitutie, bedelarij, of diefstal.
In dit college wordt onderzocht hoe groot de armoede was in de stad en op het platteland van de Nederlanden in de vroegmoderne tijd. Welk werk deden de armen en wat kregen zij daarvoor? Welke voorzieningen werden er voor hen getroffen door kerk en overheid en waarom? Hoe keken de welgestelden tegen de armen aan? Werden armen, zoals in de Middeleeuwen, door de laatstgenoemden nog steeds gezien als voor hen onmisbaar, daar zij middels schenkingen aan hen hun eigen eeuwige zaligheid konden verkrijgen? Of was armoede een maatschappelijk probleem geworden?
Timetable
Semester II, zie rooster.
Method of Instruction
Werkcollege. NB verplichte aanwezigheid ( zie studiereglement Instituut voor Geschiedenis, art 2).
Course objectives
*inzicht bieden in de moeilijkheden en strategieën van arme mensen om te overleven in de vroegmoderne periode. *lezen en analyseren van literatuur, discussies hierover in de groep, en het presenteren van de opgedane kennis in mondelinge vorm (referaat). *opdoen van onderzoeksvaardigheden en het schrijven van een werkstuk op basis van verplichte en keuzeliteratuur en evt. archiefmateriaal.
Required reading
*Handboek: Hilde van Wijngaarden, Zorg voor de kost. Armenzorg, arbeid en onderlinge hulp in Zwolle 1650-1700 (Amsterdam, 2000). *Syllabus: Armoede, aalmoezen en arbeid in de Vroegmoderne Tijd: overleven in de Republiek der Verenigde Nederlanden, ca. 1600-1800
Examination
*werkstuk, paper e.d. (70%) *referaat, mondelinge presentatie (20%) *actieve deelname aan het WC (10%)
Information
Bij de docent: e.j.v.van.nederveen@hum.leidenuniv.nl.
Blackboard/webpage
Ja; voor het ter beschikking stellen van studiemateriaal, discussiefora, mededelingen aan de studenten, het stellen van tussentijdse vragen aan docent of medestudenten etc.
Application Courses, Seminars and Exams
Aanmelden via U-TWIST, zie aanmeldingsprocedure.