Doel van het vak
Doel van het vak is: verwerven van diepgaand inzicht in de grondslagen van de veellagige, democratische rechtsstaat
Korte omschrijving van het vak
Dagelijks valt in de krant wel iets te lezen over de ‘rechtsstaat’ en over allerlei maatregelen en ontwikkelingen die een bedreiging voor die rechtsstaat zouden vormen (terrorismebestrijding) of daar juist heel goed voor zouden zijn (burgerinitiatief, referendum). Het begrip wordt echter vaak ten onrechte of op een verkeerde manier gebruikt, waardoor discussies vertroebeld kunnen raken. Het is daarom waardevol om te komen tot een diepgaand inzicht in de grondslagen van de veellagige, democratische rechtsstaat, die het mogelijk maakt om een wetenschappelijk onderbouwd standpunt in te nemen in discussies over (actuele en maatschappelijke) onderwerpen die de rechtsstaat betreffen.
Vertrekpunt zijn in dit vak de vijf klassieke grondbeginselen of pijlers van de democratische rechtsstaat (machtenscheiding, legaliteit, rechterlijke toetsing, democratie en bescherming van grondrechten). Iedere week zal ? van deze grondbeginselen centraal staan. Daarbij wordt steeds aandacht besteed aan de historische ontwikkeling en de betekenis die in het positieve recht aan het grondbeginsel is gegeven, maar ook aan actuele wetenschappelijke en maatschappelijke discussies hierover. In dit verband wordt ook steeds onderzocht welke betekenis de grondrechten hebben voor de toepassing van deze grondbeginselen. De vraag is bijvoorbeeld in hoeverre het EVRM een zekere vorm van machtenscheiding voorschrijft en wat het legaliteitsbeginsel inhoudt in de context van beperking van grondrechten. Centraal staat hierbij de invloed van het Europese recht (EU ?EVRM) op de Nederlandse rechtsstaat. De vraag is immers hoe in het tegenwoordige ‘veellagige’ rechtssysteem de rechtsstatelijke waarden effectief kunnen worden gegarandeerd. Daarmee sluit het vak nauw aan op het onderzoek dat binnen de faculteit verricht wordt in het kader van het onderzoeksprogramma Securing the rule of law in a world of multi-level jurisdiction.
Eindkwalificaties (eindtermen van het vak)
Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven:
Eindtermen inhoud
1. De student heeft grondige kennis van en een diepgaand inzicht in de grondslagen van de veellagige, democratische rechtsstaat, in het bijzonder van de vijf klassieke grondbeginselen of pijlers ervan (machtenscheiding, legaliteit, rechterlijke toetsing, democratie en bescherming van grondrechten).
2. De student heeft grondige kennis van en een diepgaand inzicht in de werking van deze grondbeginselen in nationaal en Europees recht (EU en EVRM)
3. De student heeft kennis van actuele vraagstukken op het terrein van de grondbeginselen van de democratische rechtsstaat in Europees perspectief.
Eindtermen vaardigheden
1. De student is in staat om literatuur, juridische bronnen en complexe casus die betrekking hebben op grondrechten en rechtstatelijke waarborgen in Europees perspectief diepgaand en in onderling verband te analyseren en te interpreteren.
2. De student is in staat om actief een wetenschappelijk onderbouwd standpunt in te nemen in discussies over (actuele en maatschappelijke) onderwerpen die de rechtsstaat betreffen.
3. De student is in staat om zelfstandig een rechtswetenschappelijk onderzoek op academisch niveau voor te bereiden en uit te voeren (verzamelen van informatie, interpreteren van gegevens, conclusies trekken, evalueren en aanbevelingen en suggesties doen voor verder onderzoek).
Coördinator
Naam: Mr. dr. M.L. van Emmerik
Werkadres: KOG (Steenschuur 25), kamer B1.15
Bereikbaarheid: Afspraak op aanvraag via e-mail
Telefoon: 071 – 527 8945
E-mail: m.l.vanemmerik@law.leidenuniv.nl
Departement/afdeling
Departement: Publiekrecht
Afdeling: Staats- en bestuursrecht
Kamernummer secretariaat: B1.21
Openingstijden: 9.00 – 16.45 uur
Telefoon secretariaat: 071 – 527 7713
E-mail: staatsenbestuursrecht@law.leidenuniv.nl
Onderwijsvormen
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 5
Namen docenten: Prof. mr. J.H. Gerards, mr. M.M. Groothuis, mr. dr. M.L. van Emmerik, PM
Vereiste voorbereiding door studenten: Tijdens de hoorcolleges wordt steeds één van grondbeginselen in grote lijnen belicht en wordt voor het begrip hiervan een theoretisch en positiefrechtelijk kader geschetst. Daarnaast wordt aandacht besteed aan actuele wetenschappelijke, juridische en maatschappelijke/politieke ontwikkelingen op het terrein van het relevante grondbeginsel. Studenten dienen daarom, voorafgaand aan het college, de voorgeschreven stof in de reader grondig te bestuderen.
Werkgroepen
Aantal à 2 uur: 5
Namen docenten: Prof. mr. J.H. Gerards, mr. M.M. Groothuis, mr. dr. M.L. van Emmerik, PM
Vereiste voorbereiding door studenten: In de werkcolleges wordt op basis van door studenten te houden referaten nader gediscussieerd over het thema dat tijdens het hoorcollege is behandeld. De mogelijkheid wordt opengehouden dat vanwege het potentiële grote aantal studenten (met name in Den Haag waar technisch gezien slechts één werkgroepbijeenkomst kan plaatsvinden) in plaats van een referaat een extra schriftelijke opdracht moet worden gemaakt.
Andere onderwijsvorm(en)
Geen
Studiemateriaal
Verplicht studiemateriaal
Literatuur: Literatuur- en jurisprudentiereader ‘Rechtsstaat en grondrechten in Europees perspectief’
Werkboek: Werkboek ‘Rechtsstaat en grondrechten in Europees perspectief’
Aanbevolen studiemateriaal
Geen
Toetsing
Toetsvorm(en)
Schriftelijk tentamen (50% eindcijfer)
Tussentijds schriftelijk werk: paper (25% eindcijfer)
Mondelinge presentatie: referaat (25% eindcijfer)
Inleverprocedures
Via e-mail bij de werkgroepdocent.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Ingangseis
Bacheloropleiding Nederlands Recht (zie OER Master NR 2006/2007)
Rooster
Via de facultaire website: www.law.leidenuniv.nl
Inschrijving
Via U-Twist
Digitale leeromgeving
Voor de informatievoorziening wordt bij dit vak gebruik gemaakt van Blackboard.
Bijzonderheden
Alle oude stijl studenten die het vak als conversievak gaan volgen, dienen zich voorafgaand aan het onderwijs te melden bij de coördinator van het vak.