Omschrijving
De cursus beoogt inzicht te geven in de formele en feitelijke positie van het gemeentebestuur in de Nederlandse eenheidsstaat. De gemeente wordt voor dat doel benaderd als een juridisch, politiek-bestuurlijk en sociaal systeem. Aan de orde komen centrale kenmerken, begrippen, structuurprincipes en beginselen van gemeentebestuur zoals gedecentraliseerde eenheidsstaat, lokale autonomie, dualisme en collegiaal bestuur. Stilgestaan wordt bij de staatsrechtelijke positie van en de verhouding tussen de diverse ambten en organen. Niet alleen vanuit de bestuursstructuur, maar ook met aandacht voor de politieke cultuur.
Naast deze institutionele kwesties is er ook aandacht voor de functionele aspecten: de gemeente als lokale democratie, lokale rechtsstaat en lokale verzorgingsstaat. Hoe besluit een gemeente over taken van handhaving, zorg en dienstverlening en hoe voert de gemeente deze uit? Hoe komt de gemeente aan zijn middelen en hoe ziet de financiële functie er uit (financieel statuut, begroting/rekening en belastingen)?
Dan is er natuurlijk nog de vraag naar de toekomst van het lokaal bestuur. Bijvoorbeeld de ontwikkeling van de bestuurskracht van gemeenten, de bestuurlijke drukte op regionaal niveau en de grootstedelijke problematiek. Is het antwoord daarop opschaling of samenwerking, of zelfs differentiatie tussen gemeenten? Bijvoorbeeld de verdampte lokale autonomie: waarom lukt decentralisatie van taken niet en hoe kunnen gemeenten meer ruimte krijgen? Bijvoorbeeld de legitimatie van het gemeentebestuur: waarom lopen verkiezingsopkomsten terug en hoe erg is dat? Hoe moeten wij tegen protestpartijen aankijken?
Onderwijsvormen
De colleges vinden plaats op de tweede helft van de maandagmiddag. Daarin wordt de stof van de cursus thematisch behandeld. De deelnemers worden geacht ter voorbereiding, volgens een uit te reiken schema, de aangegeven literatuur te hebben bestudeerd, zodat zij in staat zijn actief op de inbreng van de docent te reageren en een geordende discussie te voeren.
Studiemateriaal
- W. Derksen & L., Schaap, (2004) Lokaal bestuur (4de druk), Den Haag: Elsevier.
(Mochten problemen ontstaan m.b.t. de beschikbaarheid van dit boek, dan zal een reader worden gemaakt.)
Toetsing
Paper (6000 woorden).
Ingangseisen
Nationale Politiek I & Nationale Politiek II.
Rooster
maandag 6 september t/m 18 oktober, 15.00-18.00 uur, SA23 (behalve 4 okt Leidens Ontzet)