Prospectus

nl en

Keuzevak: Immigratie politiek in Nederlands en Europees perspectief

Course
2011-2012

In november en december 2011 organiseert het Departement Bestuurskunde in samenwerking met het Montesquieu Instituut en de Campus Den Haag van de Universiteit Leiden een serie van acht colleges over migratie- en vluchtelingenbeleid in Nederland en Europa.

Immigratie is een fenomeen dat ogenschijnlijk een onderwerp is dat pas de laatste 15 jaar hoog op de politieke agenda is gekomen. Hierbij speelt een aantal zaken een rol. Voor Nederland is dat de volgens velen mislukte integratie. Daarnaast lijkt de instroom van immigranten en vluchtelingen in de laatste twintig jaar een rol te spelen. Op Europees niveau wordt sinds het Verdrag van Schengen gesproken over een uniform migratie- en asielbeleid. Deze laatste moeizame discussie heeft tot nu toe tot beperkte Europese uniformiteit in het immigratiebeleid geleid.

Tijdens deze collegereeks wordt het migratie- en vluchtelingenbeleid belicht vanuit meerdere invalshoeken: geschiedenis, recht, politieke wetenschap, bestuurskunde en internationale en Europese studies. De serie bestaat uit 8 colleges waarvan de eerste twee een historisch overzicht bieden.

Een breed scala aan docenten zowel uit de praktijk als de wetenschap zal de colleges verzorgen.

Collegedata en locatie
De collegedata zijn:

9 november College 1 – Geschiedenis van Migratie in Europa;
10 november College 2 – Geschiedenis van het Nederlandse vluchtelingen beleid;
16 november College 3 – Politieke verhoudingen en de totstandkoming van een Vreemdelingenwet
23 november College 4 – Immigratie en Integratie: framing en agendasetting in Nederland en Europa
30 November College 5 – Immigratierecht: methoden en technieken
7 december College 6 – De rol van de Verenigde Naties: UNHCR
14december College 7 – Immigratie en asiel in Europa. De invloed van populistische partijen op het immigratiebeleid.
21december College 8 – De rol van NGO’s bij het tot stand komen van het Nederlandse en Europese Vreemdelingenbeleid

Locatie
De colleges zijn van 18.30 tot 21.00 uur en vinden plaats op de locaties van de Campus Den Haag aan de Lange Houtstraat 5-7* en Stichthage (Den Haag-CS)**.

  • Ingang bij de glazen deuren. Collegezaal ligt op de vierde verdieping en is per lift bereikbaar.
    • Ingang in de stationshal van Den Haag – CS, bovenaan de roltrap is de entree aan de linkerhand.
      Nb.: Bij beide locaties is bij binnenkomst legitimatie verplicht.
      Meer details zullen begin september beschikbaar komen.

College één
Woensdag 9 November 2011 – Geschiedenis van Migratie in Europa

Migratie is niet iets van recente datum. Migratie heeft een geschiedenis en is onlosmakelijk verbonden met de mensheid. Wat is migratie eigenlijk en waarom migreren mensen? Inleidend college over de geschiedenis van migratie in Europa.

Docent: Prof. Dr. Leo Lucassen, hoogleraar Geschiedenis aan de Faculteit der Geesteswetenschappen, Universiteit Leiden.

College twee
Donderdag 10 november 2011 – Geschiedenis van het Nederlandse Vluchtelingenbeleid

Het Nederlandse vluchtelingenbeleid werd voor het eerst in wetgeving vastgelegd in de Vreemdelingenwet van 1849. Deze heeft, inclusief aanvullingen, tot 1965 als basis gediend voor het vluchtelingenbeleid van talloze Nederlandse coalitiekabinetten. De laatste vreemdelingenwet dateert uit het jaar 2000. Tussen 1849 en 2000 hebben zich meerdere vluchtelingencrises voorgedaan waarop door de Nederlandse overheid gereageerd moest worden.
Docent: Drs. Kees Nagtegaal. Hij werkt als docent en onderzoeker bij het Instituut Bestuurskunde en de Faculteit Campus Den Haag van de Universiteit Leiden en is onderwijscoördinator van het Montesquieu Instituut in Den Haag.

College drie
Woensdag 16 november 2011 – Politieke verhoudingen en de totstandkoming van een vreemdelingenwet

De totstandkoming van een wet verloopt volgens formele procedures, maar is tevens het resultaat van onderhandelingen tussen partijen in het parlement. Bij wetten over gevoelige onderwerpen komt politieke overeenstemming moeizaam tot stand. Hoe is dit gegaan bij de tot standkoming van de Vreemdelingenwet 2000? Job Cohen was als staatssecretaris verantwoordelijk voor de indiening van deze wet.
Docent: Dr. Job Cohen. Hij was onder andere hoogleraar en rector magnificus aan de Universiteit Maastricht, staatsecretaris van Justitie van augustus 1998 tot januari 2001, lid van de Eerste Kamer, burgemeester van Amsterdam. Hij is momenteel fractievoorzitter van de PvdA in de Tweede Kamer.

College vier
Woensdag 23 november 2011 – Immigratie en integratie: Framing en agendasetting in Nederland en Europa

De overheid is op verschillende niveaus betrokken bij de vaststelling en uitvoering van immigratie- en integratiebeleid. Dit beleid wordt door allerlei actoren beïnvloed. Ieder heeft er zijn of haar mening over en dit klinkt door in allerlei fora. De labels die op dit beleid worden geplakt zijn velerlei. Hoe en waarom wordt dit gedaan en welke consequenties heeft dit?

Docent: Dr. Peter Scholten. Hij is fellow van het Montesquieu Instituut en werkzaam bij het Departement Bestuurskunde, Faculteit Sociale Wetenschappen van de Erasmus Universiteit te Rotterdam.

College vijf
Woensdag 30 november 2011 – Immigratierecht: methoden en technieken

Wat is immigratierecht? Waarom is er immigratierecht? Hoe komt het tot stand? Kan een land zoals Nederland totaal zelfstandig het vreemdelingenrecht vorm geven of zijn er juridische kaders waarbinnen nationale overheden het vreemdelingenbeleid vorm moeten geven? Wie houdt toezicht op de uitvoering en op grond waarvan?
Docent: Prof. Mr. Peter R. Rodrigues hoogleraar Instituut Immigratierecht Universiteit Leiden.

College zes
Woensdag 7 december 2011 – De rol van de Verenigde Naties: United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR)

Sinds 1951 heeft de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen als taak het behartigen van belangen van vluchtelingen. Naast het verzorgen van de opvang van vluchtelingen, met name in de derde wereld, speelt de UNHCR ook een rol bij het monitoren van het vluchtelingenbeleid van alle landen in de wereld. Met name daar waar landen het Verdrag van Geneve van 1951 hebben geratificeerd. Dit houdt in dat de UNHCR ook in Europa mee spreekt over het vluchtelingenbeleid. De rol van de UNHCR zal in dit college nader worden toegelicht.

Docent: Dr. Peter van Krieken, die jarenlang in allerlei landen voor de UNHCR heeft gewerkt en directeur is geweest van de Stichting Vluchteling.

College zeven
Woensdag 14 december 2011 – Immigratie en asiel in Europa: De invloed van populistische partijen

In Europa is de laatste jaren de invloed van populistische partijen toegenomen. Niet slechts in het algemeen, maar ook in de parlementen en indirect of direct in de kabinetten. Welke verklaring kan daarvoor worden gegeven en wat is de achtergrond hiervan?
Docent: Dr. Sarah de Lange. Zij is docent bij het Departement Politieke Wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam.

College acht
21 december 2011 – De rol van NGO’s bij het tot stand komen van het Nederlandse en Europese Vreemdelingenbeleid

Bij het tot stand komen van vreemdelingen- en vluchtelingenbeleid spelen NGO’s een rol. In Nederland is Vluchtelingenwerk Nederland een van de belangrijkste NGO’s op dit gebied. Het is ook actief op Europees niveau en werkt daarbij samen met NGO’s binnen de European Council on Refugees and Exiles (ECRE). Aandacht zal besteed worden aan de manier waarop het Nederlandse en Europese beleid wordt beïnvloed door NGO’s.
Docent: mw. Trees Wijn die binnen Vluchtelingenwerk Nederland meerdere functies heeft bekleed en op dit moment Manager Asiel.

Inschrijving Studenten
De inschrijving voor studenten staat open via de website van het Montesquieu Instituut (MI). Studenten Bestuurskunde aan de universiteit Leiden kunnen zich rechtstreeks via de MI website aanmelden voor het vak.

Studenten die ingeschreven staan aan de Universiteit Leiden, maar geen Bestuurskunde studeren dienen bij hun opleiding na te vragen of en zo ja, hoe ze zich kunnen inschrijven voor dit vak.

Studenten die niet aan de Universiteit Leiden studeren, dienen zich als gaststudent in te schrijven en vinden hieronder nadere informatie over de procedure.

Inschrijving Gaststudenten
Voor studenten van een andere universiteit dan de Universiteit Leiden geldt een andere inschrijfprocedure in verband met de goedkeuring van de studiepunten. Voor hen geldt: lever samen met het onderstaande inschrijfformulier (pdf) (onder 2) de volgende documenten in:
1. Verklaring van geen bezwaar van de opleiding van uw eigen universiteit departement, waaruit blijkt dat de collegereeks door u gevolgd mag worden.

  1. Verzoek tot inschrijving als gaststudent Universiteit Leiden (pdf).

  2. Originele betalingsverklaring (geen kopie), aan te vragen bij de studentenadministratie van uw eigen universiteit (geen bewijs van inschrijving of kopie van giro- of bankafschrift).

Toetsing voor studenten
Na goedkeuring van de opzet dienen studenten ter afsluiting van de collegereeks een paper van 5000 woorden te schrijven. In dit paper gaat de student dieper in op de behandelde stof. Een met een voldoende beoordeeld paper levert 5 ects op.

Literatuur
Een opgave van de literatuur zal zo spoedig mogelijk volgen.

Meer informatie
Voor meer informatie, stuur een e-mail naar: onderwijs@montesquieu-instituut.nl