NB. Literatuur toegevoegd op 25/01/2013.
Toegangseisen
Geen
Beschrijving
Er zijn aanwijzingen dat er al de hele Nederlandse geschiedenis vanaf Willem van Oranje een sociaal-politieke beweging, loyaliteit of sentiment bestaat die of dat we orangisme kunnen noemen. Maar hoe moeten we dat omschrijven en welke betekenis kunnen we eraan toekennen? Sinds de 16e eeuw spelen de Oranjes in de Nederlandse geschiedenis een rol. Ook toen ze staatkundig uitgespeeld leken tijdens de stadhouderloze tijdperken in de 17e en 18e eeuw en tussen 1795 en 1813 of hun positie opnieuw moest worden opgebouwd in de 19e eeuw uitte zich in een of andere vorm een beweging of sentiment met populistische trekken, maar ook met steun onder intellectuelen, die we de naam orangisme kunnen geven. Dit orangisme lijkt altijd een politieke kracht van betekenis te zijn geweest maar lijkt ook vaak tegenstrijdig. Burgers eisten in de 17e en 18e eeuw soms zowel meer burgerinvloed (zoals in 1672 en 1748) als de terugkeer op een hoge plaats van een Oranje, terwijl Oranjes met burgerinvloed doorgaans weinig op hadden. Onder het gewone volk kwam aan het eind van de 19e eeuw veel orangisme maar ook veel socialisme voor, en soms heel dichtbij elkaar. In onze eigen tijd van aanstaande troonswisseling en parlementaire discussie over de positie van het staatshoofd in het constitutionele bestel, is volgens enquêtes onder de bevolking de waardering voor het koningschap en het koningshuis groot. Toch klinkt in hedendaags populisme ook kritiek op de personen en de posities van de Oranjes. Het hoorcollege wil onderzoeken wat sinds de 16e eeuw dit orangisme was, hoe het zich manifesteerde, wat de aantrekkingskracht en sociaal-politieke betekenis ervan is geweest en nog steeds is. En is er nog iets dat de aanhankelijkheid aan Willem van Oranje verbindt met hedendaagse Oranjesentimenten? Is er bijvoorbeeld tussen de Republiek en het koninkrijk een continuïteit in het orangisme? Dit zijn tamelijk nieuwe vragen. Over de relatie tussen Nederland en Oranje is weliswaar al wel veel geschreven, maar vaak vanuit de Oranjes als persoon of vanuit de vanzelfsprekendheid van hun positie. Oranje als beweging of sentiment is nog maar weinig het onderwerp van academische beschouwing geweest. Het college zal dus proberen een nieuwe kijk op de relatie tussen Oranje en Nederland te bieden.
Leerdoelen
Verwerven van kennis en inzicht inzake het verschijnsel orangisme door de eeuwen heen.
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsing
Schriftelijk tentamen met essayvragen.
Blackboard
Er wordt gebruik gemaakt van Blackboard waarop korte samenvattingen van de colleges worden geplaatst.
Literatuur
Reader Orangisme van het volk.
Aanmelden
Aanmelden via uSis.
Belangstellenden die deze cursus in het kader van A la carte onderwijs willen volgen (zonder tentamen) vinden hier informatie over kosten, inschrijving, voorwaarden etc.
Belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen) vinden hier informatie over kosten, inschrijving, voorwaarden etc.
Contact
Email: Dr. D. Haks