Toegangseisen
Beschrijving
In dit vak staat de minderjarige en het straf(proces)recht en alle daarbij betrokken actoren centraal. Het straf(proces)recht voor minderjarigen staat sterk in de belangstelling: gaat er bijvoorbeeld een adolescentenstrafrecht komen en hoe ziet dat er uit? Staat het pedagogisch karakter van het jeugdstrafrecht (nog) steeds voorop? In een tijdsbestek van vijf weken krijgt de student een breed georiënteerd vak aangeboden waarin internationale standaarden, rechtshistorische inzichten, ethische aspecten, actuele discussies en de rol van (juridische) professionals aanknopingspunten vormen voor discussies over het materiële en formele jeugdstrafrecht.
In het eerste college zal het thema Jeugdcriminaliteit behandeld worden vanuit criminologisch en rechtsvergelijkend perspectief. Wat is nu waar over jeugdcriminaliteit? Welke trends vallen te ontdekken? Welke resultaten levert breinonderzoek tot nu toe op? Zijn allochtone jongeren oververtegenwoordigd? En hoe ‘doet’ Nederland het ten opzichte van andere landen in Europa? Binnen dit thema zal bijzondere aandacht worden besteed aan verklarende factoren van crimineel gedrag bij jongeren: welke risicofactoren en beschermende factoren spelen een rol? In het tweede college wordt een overzicht geboden van de belangrijkste juvenile justice standards die zijn neergelegd in diverse internationale documenten: welke normen zijn gesteld ten aanzien van minimumleeftijdsgrenzen en hoe wordt hiermee omgegaan? Wat regelt het internationale recht ten aanzien van het reageren op delinquent gedrag: vanuit het civiele recht of vanuit het strafrecht? Hoe werkt de jurisprudentie van het EHRM door in de Nederlandse rechtsorde voor wat betreft de bejegening van minderjarige verdachten?
In week 2, 3 en 4 wordt de jeugdstrafrechtsketen in chronologische volgorde doorlopen, waarbij het materiële en formele strafrecht afwisselend aan de orde komen. De student maakt hierbij tevens kennis met alle facetten, organisaties en actoren binnen de jeugdstrafrechtsketen. In week 2 staat de aanhouding tot de behandeling ter terechtzitting centraal (met o.a. politieverhoor en rechtsbijstand, de rol van het OM). In week 3 staat de behandeling ter terechtzitting centraal (met o.a. de rol van de ouders, pedagogisch primaat van het jeugdstrafrecht, bijzondere rechtswaarborgen, straftoemeting).
In week 4 draait het om de zwaarste categorie jeugdsancties en jongeren in justitiële jeugdinrichtingen. In het eerste college staan de zwaarste jeugdsancties (te weten: PIJ-maatregel, jeugddetentie en gedragsbeïnvloedende maatregel) centraal. In het tweede college zal voornamelijk worden ingegaan op de rechtspositie van jeugdigen binnen de justitiële jeugdinrichting alsmede wettelijke verplichte nazorg (Bjj). In deze week zal een excursie naar Teylingereind georganiseerd worden, ter voorbereiding leest de student een praktijkervaringsboek over verblijven in een justitiële jeugdinrichting vanuit het perspectief van de minderjarige.
In week 5 staat het kind als slachtoffer van een misdrijf centraal: welke delicten worden tegen minderjarigen gepleegd? Hoe wordt een minderjarig slachtoffer in de procedure beschermd? Welke juridische oplossingen kunnen ontwikkeld worden ten aanzien van bijvoorbeeld loverboyproblematiek?
De collegeserie wordt afgerond met een college dat zal worden gegeven door een praktijkdeskundige (bijvoorbeeld jeugdstrafrechtadvocaat of Nationaal Rapporteur Mensenhandel).
Leerdoelen
Doel van het vak:
Het doel van het vak is studenten bekend te maken met het jeugdstraf(proces)recht en de positie van minderjarigen in het strafrecht, waarbij wet- en regelgeving en jurisprudentie grondig worden bestudeerd en vanuit de ontwikkelingen in de huidige samenleving (denk o.a. aan het veiligheidsdenken, forensisch-psychiatrisch onderzoek) wordt toegepast. Tevens wordt beoogd studenten kritisch te laten reflecteren op het huidige Nederlandse jeugdstrafrecht en de rol van minderjarige slachtoffers in het strafrecht en hen bekend te maken met straftoemeting naar aanleiding van casuïstiek.
Eindkwalificaties (eindtermen van het vak)
Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven:
Kennis en inzicht
De student heeft kennis van en inzicht in het straf(proces)recht ten aanzien van minderjarige slachtoffers en daders alsmede de systematiek (waaronder de grondslagen en dragende beginselen) ervan;
De student heeft inzicht in de jeugdstrafrechtsketen en actoren die in de keten een rol spelen (politie, bureau Halt, Raad voor de Kinderbescherming, Openbaar Ministerie, reclassering, advocaat, rechter, ouders (aanwezigheid bij de zitting);
De student heeft kennis van en inzicht in de zwaarste jeugdsancties.
De student heeft inzicht in de maatschappelijke context van het jeugdstrafrecht.
Toepassen kennis en inzicht
De student is in staat om juridische teksten op het gebied van het (jeugd)straf(proces)recht, waaronder jurisprudentie en (ontwerp)wetgeving, te begrijpen en te analyseren;
De student is in staat om een casus op te lossen op gebied van het jeugdstrafrecht
De student is in staat volgens de vereisten van de beroepspraktijk om te gaan met het nemen van beslissingen (straftoemeting) in het jeugdstrafrecht.
Oordeelsvorming
De student heeft oog voor de complexe afwegingen die de rechter moet maken
De student leert een standpunt in te nemen over het straffen en behandelen van jongeren.
De student kan een afweging maken over de strafoplegging wanneer hij een straftoemetingscasus krijgt voorgelegd;
De student is in staat kritisch te reflecteren op gangbare oplossingen en (mogelijke) toekomstige ontwikkelingen ten aanzien van vraagstukken in het straf(proces)recht omtrent de minderjarige.
De student herkent de invloed van maatschappelijke ontwikkelingen op het jeugdstraf(proces)recht;
De student herkent de ethische implicaties van kwesties op het gebied van jeugdstraf(proces)recht.
Communicatie
- De student kan zijn bevindingen en conclusies over een concrete casus op het gebied van het jeugdstrafrecht schriftelijk presenteren voor vakgenoten.
Rooster
Kies voor propedeuse of bachelor en master.
Onderwijsvorm
In totaal 10 interactieve hoor- en werkcolleges;
Excursie justitiële jeugdinrichting Teylingereind;
Bijwonen jeugdstrafrechtzitting;
Gastcollege jeugdstrafrechtadvocaat of jeugdstrafrechter of andere praktijkdeskundige.
Toetsing
Toetsvorm(en)
30% Op praktijkniveau leren omgaan met beslissingen in het jeugdstrafrecht: de straftoemeting vaststellen in een casus (week 4);
70% afsluitend schriftelijk tentamen (verplichte literatuur en behandelde collegestof); enkele essayvragen en daarnaast een aantal kortere open vragen.
Inleverprocedures
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Blackboard
Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.
Literatuur
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
Hoofdstukken 9, 10 en 11 (door prof. T. Liefaard) in J.E. Doek & P. Vlaardingerbroek, Jeugdrecht en Jeugdzorg, Amsterdam: Elsevier juridisch 2009.
G. de Jonge & A.P. van der Linden, Jeugd en strafrecht; een leer- en praktijkboek over het (internationale) jeugdstrafrecht en jeugdstrafprocesrecht, Deventer: Kluwer, laatste druk.
M.R. Bruning, M.P. de Jong, T. Liefaard, P.M. Schuyt, J.E. Doek & T. A. H. Doreleijers, Wegwijs in het jeugdsanctierecht, Universiteit Leiden / WODC 2011.
Eén van de onderstaande praktijkervaringsboeken:
Ton Anbeek, Vast. Amsterdam: Podium 2009.
Bibi Dumon Tak, Rotjongens; het leven in de jeugdgevangenis. Haarlem: Athenaeum 2007
Reader:
- Reader (met actuele wetenschappelijke artikelen en jurisprudentie)
Aanbevolen studiemateriaal
J. Junger-Tas, F. Dünkel (eds.), Reforming Juvenile Justice, New York: Springer 2009.
I. Weijers en F. Imkamp, Jeugdstrafrecht in internationaal perspectief, Den Haag: Boom Juridische Uitgevers 2011. * J.A.C. Bartels, Jeugdstrafrecht, Deventer: Kluwer 2011 (vijfde druk)
Handboek internationaal jeugdrecht, Ars Aequi Libri 2012.
Aanmelden
De aanmelding verloopt via uSis. Voltijd eerstejaars studenten, die gestart zijn vanaf september 2010, worden aangemeld door het Onderwijs Informatie Centrum.
Contact
Vakcoördinator: n.n.b.
Werkadres: KOG, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden, kamer
Bereikbaarheid: via secretariaat
Telefoon: 071 527 6056
Instituut: Privaatrecht
Afdeling: Jeugdrecht
Kamernummer secretariaat: C.202
Openingstijden: Balie van maandag t/m vrijdag van 09.00 uur – 13.30 uur
Telefoon secretariaat: 071-5276056 of 071-527 7235
E-mail: jeugdrecht@law.leidenuniv.nl
Opmerkingen
Contractonderwijs
Belangstellenden die deze cursus in het kader van contractonderwijs willen volgen (met tentamen), kunnen meer informatie vinden over kosten, inschrijving, voorwaarden, etc. op de website van Juridisch PAO