Beschrijving
Elke arts krijgt te maken met het voorschrijven van geneesmiddelen. Het is daarbij belangrijk om te weten hoe die geneesmiddelen precies werken, wat een geneesmiddel met de patiënt doet (farmacodynamiek) en wat er met een geneesmiddel in het lichaam gebeurt (farmacokinetiek).
Binnen de farmacodynamiek wordt behandeld hoe geneesmiddelen binden (aan receptoren), wat voor effect ze hebben en hoe receptoren reageren en gereguleerd worden. Het autonome zenuwstelsel wordt hierbij als illustratie gebruikt, omdat veel geneesmiddelen daarop effect hebben.
Absorptie, verdeling, metabolisme en uitscheiding vormen de onderwerpen binnen de farmacokinetiek. Deze processen worden door verschillende factoren beïnvloed. M.b.v. berekeningen worden deze processen inzichtelijk gemaakt en wordt praktische toepassing uitgelegd (bv. aanpassingen van doseringen).
De ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen en het omgaan met informatie over (nieuwe) geneesmiddelen zijn thema’s waarin de basale principes terugkomen.
Een inleiding in de farmacotherapie, het behandelen van patiënten met geneesmiddelen, vormt het slot van de cursus. In principe zou het voorschrijven mogelijk kunnen zijn met behulp van richtlijnen, ware het niet, dat elke patiënt uniek is en richtlijnen niet algemeen toepasbaar. Wat een patiënt krijgt voorgeschreven hangt niet alleen af van de diagnose, maar ook bijv. van leeftijd, veranderde uitscheiding, co-morbiditeit, allergieën, co-medicatie, therapietrouw etc. De 6STEP is de methode om een rationeel onderbouwd behandelplan te schrijven voor een individuele patiënt.
Deze cursus vormt een basis, waarbij de geleerde principes zullen terugkeren en toegepast worden in de klinische onderwijsblokken en co-schappen. Ze blijven vervolgens onderdeel van de dagelijkse praktijk van het artsenbestaan.
Doel
Deze blokcursus heeft als hoofddoel om de student de basale farmacologie bij te brengen om deze in het verdere curriculum te kunnen toepassen.
Na het doorlopen van dit onderwijsblok:
heeft de student begrip van basale principes uit de farmacodynamiek en farmacokinetiek.
is de student in staat deze farmacologische principes toe te passen in praktische, fysiologische en simpele klinische situaties (wat doet het geneesmiddel met de patiënt)
kan de student berekeningen uitvoeren aangaande de absorptie, verdeling, klaring en uitscheiding en dosering van geneesmiddelen (wat doet de patiënt met het geneesmiddel).
heeft de student kennis van verschillende soorten bijwerkingen.
is de student bekend met de manier waarop geneesmiddelen ontwikkeld worden inclusief de verschillende stappen in dit proces.
weet de student hoe en waar informatie te vinden over richtlijnen, klinische studies en geneesmiddelen.
is de student in staat om een rationeel onderbouwd behandelplan volgens de 6STEP methode op te stellen voor een patiënt met een simpel probleem.
Onderwijsvorm
Colleges, zelfstudieopdrachten, werkgroepen met deeltoetsen, quiz reviews.
Toetsing
Toetsing vindt plaats middels een tentamen. Het tentamen telt voor 75% mee voor het eindcijfer; de overige 25% van de punten kan behaald worden in de deeltoetsen tijdens de werkgroepen.
Literatuur
TRC Pharmacology Database (via Blackboard of medischonderwijs.nl)
Rang & Dale’s Pharmacology 6th edition