Toegangseisen
-
Beschrijving
In deze cursus onderzoeken we de relatie tussen literatuur en geluk. We richten ons zowel op geluk als thema – een thema dat volgens veel schrijvers helemaal niet geschikt is voor literatuur, of zoals Flaubert het zei: ‘le bonheur se raconte mal’ – als op geluk als mogelijk effect van literatuur. Maakt literatuur ons gelukkig? In welke betekenis van het woord? Draagt lezen bij aan ons welzijn, aan persoonlijke groei? Geluk is een hot item in het wetenschappelijke onderzoek in diverse disciplines. Sara Ahmed spreekt in The Promise of Happiness zelfs van een ‘happiness turn’ in de wetenschap. Hoe zien we die terug in de literatuurwetenschap?
Geluk betekent van oorsprong: dat wat je kan overkomen. Denk maar aan geluk hébben of ‘to happen’ in het Engels. Sinds 18e eeuw zijn we geluk echter steeds meer gaan definiëren als een positieve emotionele gesteldheid die je kunt bereiken door op een bepaalde manier te leven. Het is een recht geworden, misschien ook wel, zoals Pascal Bruckner stelt, een plicht. Weten we eigenlijk wat ons gelukkig maakt? En hoe worden we in de taxatie van ons eigen geluk beïnvloed door romantische plaatjes van gelukkige gezinnen, witte stranden, elkaars facebook-pagina’s? Wat delen we van onze gelukservaringen, met wie, waar en hoe? En vooral: wat niet? En welke rol speelt literatuur in de verbeelding van de distributie van dergelijke geluksnormen?
Gedurende de cursus gaan we op zoek naar de ‘the happiness turn’ in de literatuurwetenschap. In het licht van verschillende definities van geluk binnen de positieve psychologie en de ideologiekritiek bestuderen we hoe geluk in recente romans, waarin expliciet aan geluk wordt gerefereerd, wordt verbeeld. Aan de hand van noties als ‘well-being’, ‘affect’ en ‘emotie’ analyseren we de narratieve structuren in de romans en de effecten daarvan. We gaan na hoe het thema ‘geluk’ raakt aan thema’s als liefde, vrijheid, hedonisme, materialisme, het burgerlijke of banale, de rol van sociale media, ziekte, waanzin en escapisme.
We lezen onder meer Veel geluk (2007) en Misschien wel niet (2014) van Jannah Loontjens, Gelukkige slaven (2013) van Tom Lanoye, Het geluk van de sprinkhaan (2013) van Toon Tellegen en Efter (2014) van Hannah Bervoets. Gedurende de cursus analyseert iedere student daarnaast een zelfgekozen roman binnen het gepresenteerde theoretische kader. Over deze casus wordt een referaat gehouden en een werkstuk geschreven.
Leerdoelen
Aan het eind van de cursus:
heeft de student zijn of haar kennis op het gebied van de relatie tussen geluk en literatuur grondig verdiept
is de student in staat zich zowel mondeling als schriftelijk kritisch te verhouden tot de bestudeerde secundaire literatuur
is de student in staat zelfstanding een relevante casus te selecteren en onderzoeken met behulp van passende methoden en op grond van relevante bronnen, d.w.z. romananalyses uit te voeren die inzicht bieden in de representatie van geluk
is de student in staat mondeling en schriftelijk over een onderzoek naar geluksrepresentaties in literatuur te rapporteren
Rooster
Zie het rooster op de website van Nederlandse taal en cultuur.
Onderwijsvorm
Werk/hoorcollege 2 uur
Studielast
Totale studielast voor de cursus: 140 uur.
Uren die aan het volgen van college worden besteed: 26 uur.
Tijd voor het bestuderen van de verplichte literatuur; 64 uur
Voorbereiden referaat: 10 uur
Tijd voor het schrijven van een werkstuk: 40 uur (inclusief inlezen / onderzoek)
Toetsing
- Opdrachten (voldoende / onvoldoende; opdrachten zelf bijhouden in een dossier, onvoldoendes moeten worden verbeterd)
- Referaat: 30%
- Werkstuk: 70%
Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers waarbij voor deeltoets 2 en 3 ten minste een 5,5 gehaald dient te worden.
Herkansing
- Alleen het werkstuk kan worden herkanst.
Blackboard
Er is een Blackboardcursus aanwezig. Via Blackboard worden studenten op de hoogte gehouden van lopende zaken en ontvangen ze specifieke informatie over onderdelen van de cursus. Zie Blackboard
Literatuur
De volledige lijst van romans wordt eind juni bekend gemaakt We lezen onder meer (selecties uit) de volgende romans en theoretische werken:
Theorie
Sara Ahmed, The Promise of Happiness (2012)
Pascal Bruckner, Perpetual Euphoria: On the Duty to Be Happy (2011)
James O. Pawelski en D. J. Moores, The Eudaimonic Turn: Well-Being in Literary Studies (2013)
Romans
Hannah Bervoets, Efter (2014)
Tom Lanoye, Gelukkige slaven (2013)
Jannah Loontjens, Veel geluk (2007) en Misschien wel niet (2014).
Toon Tellegen, Het geluk van de sprinkhaan (2011)
Aanmelden
Eerstejaars studenten worden aan het begin van het jaar in werkgroepen ingedeeld. Voor reguliere hogerejaars bachelor- en masterstudenten geldt dat zij verplicht zijn zich tijdig in te schrijven via uSis voor de hoorcolleges en de werkgroepen. Voor alle andere studenten geldt dat de inschrijving verloopt via de studiecoördinator: de heer B.P.M. Dongelmans
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Aanmelden voor Studeren à la carte
Aanmelden voor Contractonderwijs
Contact
Voor inhoudelijk vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Dr. E.A. Op de Beek.
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 5272 2604. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.