Toegangseisen
De informatie op de website literatuurgeschiedenis.nl wordt bekend verondersteld.
Beschrijving
Huilbuien op een een verlaten begraafplaats, met bloed geschreven liefdesklachten, depressieve doodsgedachten, lofzangen op het vaderland, vrouwenromans, ondeugende ontboezemingen, vlijmscherpe kritieken en verzet tegen onrechtvaardigheid: je vindt het allemaal in de literatuur van de negentiende eeuw. In deze cursus maakt de student in een reeks hoor- en werkcolleges kennis met de Nederlandse cultuur en literatuur van de Romantiek, de periode 1750-900.
In de eerste plaats krijgt de student een literair-historisch overzicht van de voornaamste auteurs, werken en literaire stromingen (Verlichting, Romantiek, Realisme, Naturalisme). Daarbij staat het voor de moderne literatuur nog altijd belangrijke conflict tussen autonomie en engagement (heteronomie) centraal, dat aan de hand van primaire teksten zal worden geïllustreerd. Hoewel in Duitsland al aan het eind van de achttiende eeuw ‘esthetische revolutie’ plaatsvond (l’art pour l’art), liet deze ontwikkeling Nederland langer op zich wachten. Dat had te maken met de genootschapscultuur en de politieke omstandigheden. Veel literatuurhistorici menen dat artistieke autonomie pas is ontstaan met het optreden van de Tachtigers, maar al eerder waren er tendensen zichtbaar die wijzen op het ontstaan van een moderne literatuur.
Verder wordt in deze cursus stilgestaan bij cultuurhistorische aspecten, zoals gezin en samenleving, vorst en vaderland, kerk en godsdienst, seksualiteit en moraal, ziekte en dood, onderwijs en opvoeding en de standenmaatschappij. Tevens wordt aandacht besteed aan de grote paradigmatische omwentelingen van die tijd, zoals de veranderende positie van de kunstenaar, en aan invloedrijke ontwikkelingen op wetenschappelijk (Darwin), politiek (natievorming), maatschappelijk (gender, koloniale verhoudingen, technologische vooruitgang) en artistiek vlak. Tijdens het werkcollege worden diverse representatieve teksten nader (proza en poëzie) besproken. Ten slotte wordt er gereflecteerd op het genre van de literatuurgeschiedschrijving.
Leerdoelen
Kennis verwerven van en inzicht in de belangrijkste ontwikkelingen van de Nederlandse literatuur uit de periode 1750-1900, in internationaal perspectief.
Kennis verwerven van de voornaamste auteurs, werken en stromingen.
Kritisch bestuderen en beoordelen van secundaire literatuur; het toepassen van inzichten op primaire teksten (de gelezen werken analyseren in het licht van het autonomiedebat).
Kennis verwerven van en inzicht in de cultuurhistorische en maatschappelijke context.
Je leert reflecteren op de verschillende vormen van literatuurgeschiedenis.
Rooster
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Werkcollege
Demonstratiecollege UB
Zelfstandige literatuurstudie
Studielast
Totaal: 140 uur
Colleges: 26 uur
Opdrachten: 26 uur
Toetsing: 2 uur
Zelfstandige literatuurstudie: 86 uur.
Toetsing
Schriftelijk tentamen met open en gesloten vragen (80%)
Twee schriftelijke opdrachten (10%)
Een klein tentamen bij wijze van controle van de leesstof (10%)
Verplichte wekelijkse opdrachten (‘Aan verplichting voldaan’)
Compensatie is mogelijk, maar voor het schriftelijk tentamen moet minimaal een 5,5 worden gehaald;
Herkansing:
Alleen het schriftelijke tentamen is te herkansen.
Als het eindcijfer na de herkansing van het tentamen nog altijd onvoldoende is, moet het college in het daaropvolgende jaar opnieuw worden gevolgd.
Blackboard
Blackboard wordt gebruikt voor:
het verstrekken van een uitgebreide collegebeschrijving;
het op de hoogte houden van studenten van lopende zaken;
het verstrekken van studiemateriaal;
Literatuur
Secundaire literatuur:
Passages uit:
Willem van den Berg & Piet Couttenier, Alles is taal geworden. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1800-1900. Amsterdam 2009.
Inger Leemans & Gert-Jan Johannes, Worm en donder. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1700-1800. Amsterdam 2013.
Ton Anbeek, Geschiedenis van de literatuur in Nederland, 1885-1985. Amsterdam [etc.] 1999 (hoofdstuk 1 en 2, DBNL)
Thomas Vaessens, Geschiedenis van de moderne Nederlandse literatuur. Nijmegen 2013 (hoofdstuk 3, ‘Modern schrijverschap’ en hoofdstuk 5 over het romantische frame).
Primaire literatuur (voorlopige lijst):
E.M. Post, Het land, in brieven (DBNL)
Rhijnvis Feith, Julia (DBNL)
J.W. Goethe, Die Leiden des jungen Werthers
Nicolaas Anslijn Nz, De brave Hendrik en De brave Maria (DBNL)
Huiselijke poëzie. Ed. Ellen Krol. Amsterdam 1999 (DBNL)
Willem Bilderdijk, Leven, ach! Wat zijt ge toch? (bloemlezing)
Hendrik Tollens, De overwintering op Nova Zembla (DBNL)
Adriaan van der Hoop jr, De renegaat (DBNL)
Johannes Kneppelhout, ‘Waanzinnig Truken’ (DBNL)
Nicolaas Beets, ‘Teun de jager’ (DBNL)
Hildebrand, Camera obscura (daaruit: ‘De familie Stastok’ en ‘De familie Kegge’) (DBNL)
Betsy Hasebroek, Twee vrouwen (DBNL)
Piet Paaltjens, Snikken en grimlachjes (DBNL)
Multatuli, Max Havelaar (DBNL)
Lodewijk van Deyssel, Een liefde (DBNL)
Aanmelden
Eerstejaars studenten Nederlands worden aan het begin van het jaar in werkgroepen ingedeeld.
Voor reguliere hogerejaars bachelor- en masterstudenten geldt dat zij verplicht zijn zich tijdig in te schrijven via uSis voor de hoorcolleges en de werkgroepen.
Algemene informatie over uSis is te vinden op Nederlands en English
Voor alle andere studenten geldt dat de inschrijving verloopt via de studiecoördinator: de heer B.P.M. Dongelmans
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Studeren à la carte willen volgen (zonder tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Contact
Voor inhoudelijk vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Dr. Rick Honings
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse taal en cultuur/neerlandistiek.
Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071-5272 2604.
mail: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.