Toegangseisen
Geen. Wel wordt bekend verondersteld: Deel 1 uit Jan Rock e.a. (red.) Literatuur in de wereld. Nijmegen, Vantilt, 2013, p 7-97.
Beschrijving
Hoewel we in het dagelijks leven de hele dag door teksten interpreteren die zich van allerlei literaire middelen bedienen, staan we zelden stil bij die vormaspecten en de effecten ervan op onze interpretatie. In deze cursus analyseren we dat proces wél aan de hand van teksten die de bijzondere, meerduidige, complexe, grappige en dwingende eigenschappen van de taal en verbeelding juist voorop plaatsen: gedichten - bijvoorbeeld van Lucebert (''Lyriek is de moeder der politiek') of de 'Celinspecties van dichteres des Vaderlands Ester Naomi Perquin - en verhalen van Bordewijk en Gerard Reve.
We verdiepen ons in het scala aan middelen dat schrijvers ter beschikking hebben – zoals stijlfiguren, beeldspraak, karaktertekening of motieven - en onderzoeken hoe daarmee fictieve werelden worden gecreëerd en onze bestaande werelden door elkaar worden geschud. Hoe kan een dichter door van dingen dieren te maken ons laten nadenken over onze omgang met de natuur? Hoe 'werkt' een metafoor in theorie, en hoe beïnvloeden beelden als 'de mens is een batterij ('ik ga even een weekendje bijtanken') onze waarneming? En: hoe beïnvloedt wie er in een tekst vertelt of waarneemt onze inschatting van personages en hun gedrag en dus ook voor de verbeelding van liefde, waanzin of geweld?
Om dit soort vragen te kunnen beantwoorden heb je niet alleen analyse- en interpretatie-vaardigheden nodig. maar ook een begrippenapparaat om je bevindingen te kunnen verwoorden. Met dat doel voor ogen krijg je een grondige introductie in de gangbare termen en theoretische categorieën van de poëzie- en verhaalanalyse. Die begrippen leer je vervolgens toe te passen in de analyse van een select corpus aan poëzie en proza. De techniek van close reading wordt beoefend, maar we bespreken ook de kritiek die daar op mogelijk is door voortdurend de relatie tussen literatuur en de wereld te onderzoeken.
Leerdoelen
Aan het einde van de cursus:
ken je de belangrijkste concepten en analysetechnieken van de poëzie- en verhaalanalyse.
kun je de theorie uit het handboek niet alleen in eigen woorden uitleggen en begrippen aan de hand van voorbeelden definiëren, maar de fenomenen waarnaar ze verwijzen ook zelf in teksten herkennen.
kun je de aangeleerde begrippen en technieken inzetten in een analyse van een gedicht of een verhaal.
kun je aan de hand van de analyse van een gedicht of verhaal argumenten leveren voor de interpretatie ervan.
ben je in staat schriftelijk een wetenschappelijke analyse te presenteren, waarin de aangeleerde begrippen op een correcte en zinvolle manier zijn ingezet.
Rooster
Onderwijsvorm
Werkcollege
Zelfstandige literatuurstudie
Studielast
Totale studielast bedraagt 140 uur:
26 uur werkgroep
50 uur zelfstudie ter voorbereiding op colleges
30 uur werkstuk
32 uur voorbereiden tentamen
2 uur tentamen
Toetsing
Toetsing
Na deel 1 (poëzie): tentamen met korte open (invul)vragen (50%)
Na deel 2 (proza): werkstuk (50%)
Wekelijkse opdrachten (‘Aan verplichting voldaan’)
Weging
Het eindcijfer is het gewogen gemiddelde tussen de toetsen, waarbij voor alle onderdelen het cijfer minstens een 5,5 moet zijn.
Herkansing
Zowel het schriftelijke werkstuk alsmede het schriftelijke tentamen mogen worden herkanst.
Nabespreking tentamen en werkstuk
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen c.q. werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen c.q. werkstuk plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Blackboard
Via Blackboard worden studenten op de hoogte gehouden van lopende zaken en ontvangen ze specifieke informatie over onderdelen van de cursus.
Literatuur
Theorie:
Erica van Boven en Gillis Dorleijn, Literair mechaniek: Inleiding tot de analyse van verhalen en gedichten. Bussum: Couthino, 2013 (herziene druk)
Poëzie en proza (onder meer):
Martinus Nijhoff, Awater
Vasalis, Parken en woestijnen
Hanneke van Eijken, Papieren veulens
Ester Naomi Perquin, Celinspecties
Lucebert, apocrief/ de analphabetische naam
Een selectie verhalen uit Joost Zwagerman (red.), De Nederlandse en Vlaamse literatuur vanaf 1880 in 100 verhalen. Amsterdam: Prometheus, 2010.
Ferdinand Bordewijk, Karakter. Amsterdam: Querido, 1936 (beschikbaar via de DBNL)
Aanmelden
Eerstejaars studenten worden aan het begin van het jaar in werkgroepen ingedeeld.
Voor reguliere hogerejaars bachelor- en masterstudenten geldt dat zij verplicht zijn zich tijdig in te schrijven via uSis voor de hoorcolleges en de werkgroepen.
Algemene informatie over uSis is te vinden op Nederlands en English
Voor alle andere studenten geldt dat de inschrijving verloopt via de studiecoördinator
Aanmelden Contractonderwijs
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden is hier te vinden.
Contact
Voor inhoudelijke vragen Mevr. dr. E. Op de Beek
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse taal en cultuur/Neerlandistiek.
Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071-527 2604.
mail: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.