Studiegids

nl en

Van slavenhandel naar goederenhandel: Nederlandse rederijen in West-Afrika, 1750-1900

Vak
2020-2021

Toegangseisen

De propedeuse Geschiedenis is voltooid en beide BA2 Werkcolleges zijn met een voldoende afgerond, waarvan één in dezelfde richting als het BA3 Seminar. Met de keuze voor het BA3 Seminar leg je de afstudeerrichting definitief vast.

Beschrijving

Sinds het einde van de zestiende eeuw voeren Nederlandse schepen op West-Afrika. In de achttiende en negentiende eeuw intensiveerden de handelscontacten. Aanvankelijk ging het vooral om slavenhandel. Nederlandse rederijen voorzagen de koloniën op het westelijk halfrond van gedwongen arbeidskrachten die ze in hoofdzaak inscheepten in twee regio’s: op de Windward Coast (ongeveer de kustlijn van het huidige Liberia en Côte d’Ivoire) en ten noorden van de Congomonding. Nadat de overheid de slavenhandel verbood, zakte het aantal Nederlandse uitredingen naar West-Afrika fors. In de tweede helft van de negentiende eeuw waren er weer rederijen met grote belangen in het huidige Liberia, Ghana en bij de Congomonding. Vooral in dat laatste gebied domineerden Nederlanders korte tijd de handel. In dit college staat de ontwikkeling van de Nederlandse scheepvaart en handel op West-Afrika centraal, waarbij we vooral kijken naar de tweede helft van de achttiende eeuw en de tweede helft van de negentiende eeuw. In de tussenliggende periode was veel veranderd en had een commercial transition van mensenhandel naar goederenhandel plaatsgehad. Toch valt er ook veel continuïteit te bespeuren. Zo was de ontstane methode van handeldrijven (een vorm van ruilhandel) gelijk gebleven, bleven de financiële resultaten zeer wisselend en bleken ook slavenhandel en slavernij in West-Afrika nooit ver weg.

Naast het bestuderen van secundaire literatuur, doen studenten onder begeleiding onderzoek in het Nationaal Archief, het Stadsarchief Rotterdam en/of het gedigitaliseerde archief van de Middelburgse Commercie Compagnie (Zeeuws Archief). Aan de hand van scheepsjournalen, reisverslagen en correspondentie schetsen ze een beeld van de organisatie en de praktijk van de Nederlandse West-Afrikaanse handel. Hun onderzoek mondt uit in een referaat en een werkstuk over een deelonderwerp. Samen geven de onderzoeken een nieuwe kijk op continuïteit en verandering in de Nederlandse commerciële contacten met West-Afrika.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

  • 1) een wetenschappelijk onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    b. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.

  • 2) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij:
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.

  • 4) bronnen selecteren en gebruiken voor eigen onderzoek.

  • 5) bronnen analyseren, in een historische context plaatsen en interpreteren.

  • 6) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

    1. De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Seminar behoort, meer specifiek; bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis: staatsvorming, identiteit, en politieke cultuur van Nederland en de Nederlandse overzeese gebieden vanaf de zestiende eeuw, en in het bijzonder voor de track Zeegeschiedenis: de relatie van de mens tot de oceanen, zeeën en rivieren.
    1. De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis: primaire bronnen en diachrone nationale geschiedenis, en in het bijzonder bij de track Zeegeschiedenis: het gebruik van museale objecten voor historisch onderzoek.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 9) verwerft kennis over de Nederlandse commerciële relatie met West-Afrika in verschillende tijdvakken.

  • 10) verwerft kennis over vrije en onvrije arbeidsrelaties in de maritiem-commerciële wereld van (pre-)koloniaal West-Afrika.

  • 11) Onderzoekt primaire bronnen, waaronder scheepsjournalen, reisverslagen, financiële overzichten en correspondentie.

  • 12) Leert het eigen onderzoek te positioneren binnen relevante debatten, bijvoorbeeld over de commercial transition in West-Afrika.

Rooster

Kijk op MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien een student toch verhinderd is dient hij dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien de student niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, wordt deze uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

  • Werkstuk (6.000-7.000 woorden exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie en voetnoten; probleemgestuurd werkstuk op basis van primair bronnenonderzoek)
    getoetste leerdoelen: 1-5, 7-12

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 3-5, 7-12

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 6-12

  • Opdrachten (deelopdrachten/korte essays over de wetenschappelijke literatuur, bronnen en methodologie)
    getoetste leerdoelen: 7-12

Weging

  • Werkstuk: 70%

  • Referaat en participatie: 10%

  • Opdrachten: 20%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Deadlines

Voor het inleveren van opdrachten en werkstukken gelden de deadlines zoals aangegeven in het desbetreffende collegeschema op Brightspace.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoasls aangegeven het desbetreffende collegeschema op Brightspace.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

Literatuur wordt tijdens het college bekendgemaakt en zal via open access en/of de collegeplank in de Universiteitsbibliotheek beschikbaar zijn.

Inschrijven

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

niet van toepassing

Contact

Dr. G.J. de Kok

Opmerkingen

geen