“Ehrt eure deutschen Meister”: Cultuur in het Derde Rijk

Toegangseisen

De BSA-norm is behaald en beide Themacolleges zijn met een voldoende afgerond.

Beschrijving

In de decennia na de Tweede Wereldoorlog overheerste binnen de geschiedschrijving het beeld van het Derde Rijk als een totalitaire, van bovenaf gecontroleerde en puur onderdrukkende staat. Daaruit werd afgeleid dat het culturele leven volledig in handen was geweest van het nazistische partij- en staatsapparaat en dat veel Duitse kunstenaars en intellectuelen door manipulatie en dwang van bovenaf aan de doelstellingen van het regime hadden meegewerkt. Bovendien zou er onder Hitler sprake zijn geweest van een culturele woestenij, van inferieure “nazi-kunst” en pseudowetenschap.

Veel historici hebben dit zwart-witbeeld inmiddels gerelativeerd of weerlegd. Daarbij hebben ze vooral gewezen op de continuïteiten binnen de moderne Duitse cultuurgeschiedenis, op de ideologische overeenkomsten tussen de nazi-ideologie en verschillende Duitse kunsttradities en op de keuzevrijheid en motieven van kunstenaars en intellectuelen om het regime te ondersteunen. Dit college sluit inhoudelijk nauw aan bij het kerncollege “Grenzen van de macht”.

Op basis van deze nieuwe onderzoeksresultaten gaan we in dit seminar in op de politieke rol van cultuur tijdens het Derde Rijk. Hoe gebruikte het nazi-regime cultuur om haar politieke macht te legitimieren en haar politieke doelstellingen te halen? Op basis van welke principes werd het culturele leven georganiseerd en in hoeverre was dit totalitair? Welk cultuurbegrip hadden de nazi’s en in hoeverre was dit modernistisch of anti-modernistisch? In hoeverre was er sprake van “nazi-kunst”? Welke betekenis had cultuur voor het publiek en hoe werden culturele evenementen ervaren?

Daarbij gaan we in op belangrijke personen (o.a. politici, kunstenaars, intellectuelen) en organisaties (o.a. de Reichskulturkammer) en kijken we exemplarisch naar de rol van muziek, film, radio, pers, visuele kunst, architectuur, theater, literatuur en wetenschap. Tegelijkertijd plaatsen we het culturele leven tijdens het Derde Rijk in de moderne cultuurgeschiedenis van Duitsland en kijken we naar de historische betekenis van 1933 en 1945. Ook reflecteren we op de mogelijkheden van nieuwe methoden, zoals de geschiedenis van emoties, om een nieuwe cultuurgeschiedenis van het Derde Rijk te schrijven.

Tijdens de cursus gebruiken we een handboek (zie literatuurlijst) dat via Brightspace wordt aangevuld met secundaire teksten en primaire bronnen.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

• 1) een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;

• 2) een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
  a. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
  b. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
  c. een wetenschappelijk debat analyseren;
  d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen

• 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd;

• 4) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij;
  a. een realistische planning hanteren;
  b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
  c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
  d. feedback geven en ontvangen;
  e. aanwijzingen van de docent verwerken.

• 5) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

• 6) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Werkcollege behoort;
  -bij de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis: voor de plaatsing van de Europese geschiedenis van na 1500 in een mondiaal perspectief; in het bijzonder de ontwikkeling en rol van politieke instituties.

• 7) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht bij de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis: voor de bestudering van primaire bronnen en de relativiteit van nationaal gedefinieerde geschiedenissen.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

• 8) heeft kennis over en inzicht in de grenzen van de macht van het nazi-regime bij het beheersen, controleren en organiseren van het culturele leven tijdens het Derde Rijk;

• 9) heeft kennis over en inzicht in de belangrijkste historiografische debatten en methoden over de politieke rol van cultuur tijdens het Derde Rijk;

• 10) is in staat om de periode tussen 1933 en 1945 in de moderne Duitse cultuurgeschiedenis te plaatsen en daarbij kritisch te reflecteren op continuïteiten en discontinuïteiten in de geschiedenis.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

• Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien je toch verhinderd bent dien je dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien je niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, word je uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

• Werkstuk (5.000-6.000 woorden gebaseerd op literatuur; exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie, voetnoten)
  getoetste leerdoelen: 2-4, 8-10

• Mondelinge presentatie
  getoetste leerdoelen: 1, 3-4, 8-10

• Participatie
  getoetste leerdoelen: 5, 8-10

• Opdracht 1 bronnenopdracht in groepen
  getoetste leerdoelen: 1, 6-10

Weging

• Werkstuk: 60%

• Mondelinge presentatie: 15%

• Participatie: 10%

• Opdracht 1: 15%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Deadlines

Voor het inleveren van deopdrachten en het werkstuk geldt de deadline, zoals aangegeven in de corresponderende Brightspace cursus.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in de corresponderende Brightspace cursus.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

• Moritz Föllmer, Culture in the Third Reich (Oxford 2020). (Aan te schaffen door de studenten. Studenten die liever in het Duits lezen kunnen de oorspronkelijke uitgave aanschaffen: Moritz Föllmer, “Ein Leben wie im Traum”: Kultur im Dritten Reich (München 2016).

Inschrijven

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing.

Contact

• Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

• Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga.

Opmerkingen

Niet van toepassing.