Studiegids

nl en

Funduqs, vitten, factorijen. Koopliedengemeenschappen, kolonies en de organisatie van internationale handel tot 1600

Vak
2022-2023

Toegangseisen

De propedeuse Geschiedenis is voltooid en beide BA2 Werkcolleges zijn met een voldoende afgerond, waarvan één in dezelfde richting als het BA3 Seminar. Met de keuze voor het BA3 Seminar leg je de afstudeerrichting Middeleeuwse Geschiedenis definitief vast.

Beschrijving

Hoe organiseerden kooplieden hun handelsactiviteiten over lange afstanden? Welke middelen hadden zij daarvoor tot hun beschikking? Hoe werkten zij samen en verkleinden zij hun risico’s in een wereld vol gevaar in de vorm van oorlog en geweld? Hoe losten zij ontstane conflicten op, in het bijzonder tussen kooplieden van verschillende achtergrond? Deze en andere vragen staan in dit college centraal door in te zoomen op de instituties waarvan kooplieden gebruik maaken. Bijzondere aandacht zal uitgaan naar funduqs en fondacos aan de Middellandse Zee, de Hanze (met vitten en Kontors) aan de Oost- en Noordzee en factorijen overzee, die kooplieden in den vreemde allerlei rechten en faciliteiten boden. Behalve juridische bescherming beschikten deze instituties over logementen, herbergen en taveernes, opslagplaatsen, ovens, badhuizen, bordelen en kapellen. Hoe ontwikkelden deze instellingen zich in de loop van de tijd, welke rol speelden zij in de internationale handel en hoe beïnvloedden zij ‘cross-cultural’ contacten, bijvoorbeeld tussen moslims en christenen in Noord-Afrika? Aandacht voor funduqs, fondacos, vitten, kontors en factorijen in vergelijkend perspectief kan overeenkomsten en verschillen aan het licht brengen en zo inzicht bieden in de successen en problemen van Europese handelaren die actief waren op grote afstand van hun stad van herkomst. Hiermee kan worden aangesloten bij actuele debatten op het terrein van de new institutional economics en global history.

Het onderzoek zal worden uitgevoerd aan de hand van secundaire literatuur en uitgegeven en onuitgegeven primaire bronnen.

De te gebruiken literatuur zal worden gereserveerd in de UB of is digitaal beschikbaar. Lezen voor het eerste college (ter bespreking):

  • O.R. Constable, Housing the Stranger in the Mediterranean World. Lodging, Trade and Travel in Late Antiquity and the Middle Ages (Cambridge 2003) 1-10

  • O. Gelderblom, Cities of Commerce. The Institutional Foundations of International Trade in the Low Countries, 1250-1650 (Princeton en Oxford 2013) 1-18.

  • L. Sicking, ‘The Medieval Origin of the Factory or the Institutional Foundations of Overseas Trade: Toward a Model for Global Comparison’ Journal of World History 32 nr. 2 (2020) 295-326.

  • L. Sicking, ‘Space, Agency and Conflict Management in the Late Medieval Baltic: Urban Colonies and Representatives of Hanse Towns at Scania’, in M. Ebben en L. Sicking, Beyond Ambassadors. Consuls, Missionaries, and Spies in Premodern Diplomacy (Leiden and Boston 2021) 63-88.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

  • 1) een wetenschappelijk onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    b. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.

  • 2) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij:
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.

  • 4) bronnen selecteren en gebruiken voor eigen onderzoek.

  • 5) bronnen analyseren, in een historische context plaatsen en interpreteren.

  • 6) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 7) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Seminar behoort, meer specifiek bij de afstudeerrichting Middeleeuwse Geschiedenis: van de middeleeuwse grondslagen van de Europese geschiedenis; in het bijzonder van etniciteit, staatsvorming, internationale handel en scheepvaart, en contacten met de buiten-Europese wereld.

  • 8) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht bij de afstudeerrichting Middeleeuwse Geschiedenis: voor het gebruik van laatmiddeleeuwse administratieve bronnen en geschiedschrijving met betrekking tot de Nederlanden in brede zin; paleografie, bronnenkunde.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 9) leert inzicht te krijgen in de wijze waarop ‘funduqs, vitten en factorijen’ handel over lange afstanden faciliteerden.

  • 10) leert de brug te slaan tussen concepten uit ‘global history’ en ‘New Institutional Economics’ enerzijds en de praktijken van de premoderne internationale handel anderzijds.

  • 11) leert gebruik te maken van bronnen over commerciële conflicten en hun oplossing en deze in de recente geschiedschrijving over conflict management te plaatsen.

  • 12) krijgt inzicht in de complexe wisselwerking tussen internationale handel en maritieme diplomatie.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien je toch verhinderd bent dien je dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien je niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, word je uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

  • Werkstuk (6.000-7.000 woorden exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie en voetnoten; probleemgestuurd werkstuk op basis van primair bronnenonderzoek)
    getoetste leerdoelen: 1-5, 7-12

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 3-5, 7-10

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 6, 7-12

Weging

  • Werkstuk: 60%

  • Referaat: 20%

  • Participatie: 20%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat alle afzonderlijke onderdelen voldoende moeten zijn.

Deadlines

Voor het inleveren van opdrachten en werkstukken gelden de deadlines zoals aangegeven in het desbetreffende collegeschema op Brightspace.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven het desbetreffende collegeschema op Brightspace.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

De te gebruiken literatuur zal worden gereserveerd in de UB of is digitaal beschikbaar. Lezen voor het eerste college (ter bespreking):

  • O.R. Constable, Housing the Stranger in the Mediterranean World. Lodging, Trade and Travel in Late Antiquity and the Middle Ages (Cambridge 2003) 1-10

  • O. Gelderblom, Cities of Commerce. The Institutional Foundations of International Trade in the Low Countries, 1250-1650 (Princeton en Oxford 2013) 1-18.

  • L. Sicking, ‘The Medieval Origin of the Factory or the Institutional Foundations of Overseas Trade: Toward a Model for Global Comparison’ Journal of World History 32 nr. 2 (2020) 295-326.

  • L. Sicking, ‘Space, Agency and Conflict Management in the Late Medieval Baltic: Urban Colonies and Representatives of Hanse Towns at Scania’, in M. Ebben en L. Sicking, Beyond Ambassadors. Consuls, Missionaries, and Spies in Premodern Diplomacy (Leiden and Boston 2021) 63-88.

Inschrijven

De inschrijving verloopt via een invulformulier dat alle Geschiedenisstudenten op de dag dat de inschrijvingen opengaan, toegestuurd krijgen.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga.

Opmerkingen

Niet van toepassing.