Propaganda, fake news en oorlogsherinneringen tijdens de Tachtigjarige Oorlog

Toegangseisen

De propedeuse Geschiedenis is voltooid en beide BA2 Werkcolleges zijn met een voldoende afgerond, waarvan één in dezelfde richting als het BA3 Seminar. Met de keuze voor het BA3 Seminar leg je de afstudeerrichting Nederlandse Geschiedenis definitief vast.

Wie het BA2 Hoorcollege VG Tachtig jaar oorlog heeft gevolgd is afdoende voorbereid. Wie dat niet heeft gedaan doet er goed aan te lezen Anton van der Lem, De Opstand in de Nederlanden, 1568-1648 (Nijmegen 2014 of latere druk).

Beschrijving

Fake news en politieke propaganda: factcheckers hebben er hun handen vol in deze tijd van oorlog tussen Rusland en Oekraïne, toenemende Amerikaans-Chinese spanningen en—dichter bij huis—de uitdagingen op het gebied van economie en klimaat. Hoe de geschiedenis van deze turbulente tijd geschreven zal worden is een grote vraag. Dit geldt in zekere mate ook voor de Tachtigjarige Oorlog, met als relatieve voordeel dat onderzoekers beschikken over een zeer rijk corpus aan zeventiende-eeuwse bronnen om de omgang met het oorlogsverleden te bestuderen.

Zeker in en na oorlogsituaties grepen heel wat tijdgenoten naar de pen; edelen en kooplieden, soldaten en priesters, maar ook kleermakers en biersjouwers spanden het verleden voor hun karretje in (populaire) geschiedenissen, kronieken, memoires en dagboeken om (politieke) argumenten mee te onderbouwen, hun eigen gedrag tijdens het conflict te legitimeren, de vijand zwart te maken, etc. Wat zij besloten wel, en vooral ook niet, op te schrijven is soms echter nogal onverwacht. Kunnen we op basis van zulke gekleurde visies op het verleden eigenlijk nog wel de oorlogservaringen van vroegmoderne mensen reconstrueren? Om dat te onderzoeken gaan we in dit college aan de slag met verschillende genres geschiedschrijving over het conflict.

In dit college maak je kennis met de verschillende manieren waarop schrijvers verslag deden van hun ervaringen tijdens of visies op de Tachtigjarige Oorlog, en leer je dit type teksten zelf gebruiken. We denken na over de vraag waarom auteurs de pen ter hand namen, over de genres waarbinnen ze schreven, en het belang dat zij hechtten aan persoonlijke ervaring. We reflecteren bovendien op de politieke en religieuze doelen waarvoor echte en vermeende ervaringskennis werd ingezet. In je werkstuk focus je zelf op één of twee van deze teksten.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

• 1) een wetenschappelijk onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
  a. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
  b. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
  c. een wetenschappelijk debat analyseren;
  d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.

• 2) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij:
  a. een realistische planning hanteren;
  b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
  c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
  d. feedback geven en ontvangen;
  e. aanwijzingen van de docent verwerken.

• 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.

• 4) bronnen selecteren en gebruiken voor eigen onderzoek.

• 5) bronnen analyseren, in een historische context plaatsen en interpreteren.

• 6) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

• 7) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Seminar behoort, meer specifiek:
  bij de afstudeerrichting Nederlandse Geschiedenis: staatsvorming, identiteit, en politieke cultuur van Nederland en de Nederlandse overzeese gebieden vanaf de zestiende eeuw.

• 8) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht voor: primaire bronnen en diachrone nationale geschiedenis.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

• 9) verwerft kennis over verschillende soorten geschiedschrijving over de Tachtigjarige oorlog;

• 10) heeft inzicht in de bronnenkritische vraagstukken rond dergelijke teksten;

• 11) reflecteert op de vragen waarvoor ze door de historicus wel en niet kunnen worden gebruikt;

• 12) kan dergelijke teksten gebruiken in een probleemgestuurd onderzoek.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via MyTimetable.

Onderwijsvorm

• Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien je toch verhinderd bent dien je dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien je niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, word je uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

• Werkstuk (6.000-7.000 woorden exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie en voetnoten; probleemgestuurd werkstuk op basis van primair bronnenonderzoek)
  getoetste leerdoelen: 1-5, 9-12

• Mondelinge presentatie
  getoetste leerdoelen: 1. 3-5, 6, 9-11

• Participatie
  getoetste leerdoelen: 6, 11

Weging

• Werkstuk: 70%

• Referaat: 10 %

• Participatie 20 %

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoasls aangegeven het desbetreffende collegeschema op Brightspace.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

• Nader bekend te maken

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.

Contact

• Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

• Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga

Opmerkingen

geen