Wie draagt de toga thuis? Kleding als sociale en culturele identiteit in de Romeinse wereld

Toegangseisen

• Voor Geschiedenisstudenten: de BSA-norm is behaald en beide Themacolleges zijn met een voldoende afgerond. 

• Voor ONOS-studenten: propedeusecollege Oude Geschiedenis en Seminar ONOS (1e jaar) behaald. 

Geschiedenis- en ONOS studenten die dit vak volgen voor hun afstudeerrichting hebben voorrang.

Beschrijving

Voor Romeinen diende kleding niet enkel om zich te verfraaien, het representeerde ook hun sociale en politieke status. Mannelijke burgers droegen de toga als teken van hun Romeinse burgerschap, terwijl diezelfde toga bij prostituees hun status als outsider benadrukte. De stola was dan weer voorbehouden voor de matronae. Omdat ook individuele morele waarden verbonden werden aan het uiterlijk, bestonden er taboes en restricties op het dragen van bepaalde accessoires, haarstijlen en het gebruik van make-up. Niet onregelmatig spreken visuele bronnen over Romeinse kledij de geschetste kledingsvoorschriften uit de antieke literaire bronnen tegen. We kunnen ons vragen stellen over het doel van deze antieke bronnen. Waren deze uitingen van een ideaal of zelfs een hunkering naar een soort van antiquarisme?

Met de veroveringen van Rome komt het mediterrane gebied onder een nieuwe invloedssfeer. Beïnvloed door de antieke schrijvers, werd het dragen van de toga als één van de kenmerken van de Romeinse beschaving gezien in het klassieke romanisatiedebat. Of was het dragen van een toga eerder een manier van uitdrukken door de provinciale elites die zich zogenaamd “zelf-romaniseerden”? En hoe zit het met de andere groepen en hun kledingtradities en -voorschriften in de provinciën?

Dit werkcollege Wie draagt de toga thuis? poogt via de culturele kledingcodes na te gaan hoe de sociale verhoudingen waren binnen de Romeinse huishoudens en de maatschappij daarbuiten. Daarnaast zal het college dieper ingaan op de debatten rond identiteitsvorming in Rome, maar ook weer zogenaamd “buitenshuis” in de Romeinse provincies. Bij de bespreking van de secundaire literatuur zullen studenten ook geïntroduceerd worden tot de beschikbare primaire bronnen over dit thema, zoals antieke literaire teksten, standbeelden en fresco’s.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

• 1) een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;

• 2) een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
  a. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
  b. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
  c. een wetenschappelijk debat analyseren;
  d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen

• 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd;

• 4) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij;
  a. een realistische planning hanteren;
  b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
  c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
  d. feedback geven en ontvangen;
  e. aanwijzingen van de docent verwerken.

• 5) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

• 6) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Werkcollege behoort; bij de afstudeerrichting Oude Geschiedenis: van de Griekse-Romeinse oudheid, met nadruk op de periode 400 v.C. - 400 n.C.; sociaaleconomische structuren, de antieke stad, mentaliteitsgeschiedenis, antieke religie, cultuurcontact.

• 7) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht bij de afstudeerrichting Oude Geschiedenis voor antieke teksten en archeologische bronnen; bronnenkritiek en contextualisering; acculturatietheorie.

Leerdoelen, specifiek voor dit BA-Hoorcollege

De student:

• 8) verwerft kennis van de culturele kledinggeschiedenis in de Romeinse wereld;

• 9) verwerft inzicht in de Romeinse familia en sociale verhoudingen in de Romeinse wereld;

• 10) verwerft inzicht in de wetenschappelijke debatten rond acculturatie en identiteitsvorming in de provincies in de Romeinse keizertijd;

• 11) krijgt een introductie tot de primaire bronnen uit de Oudheid, zoals antieke literaire bronnen, standbeelden en fresco’s.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

• Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien je toch verhinderd bent dien je dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien je niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, word je uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

• Werkstuk (5.000-6.000 woorden gebaseerd op literatuur; exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie, voetnoten)
  getoetste leerdoelen: 2-4, 6-11

• Opdracht 1: historisch debat en essayopdracht
  getoetste leerdoelen: 2-3; 6-10

• Opdracht 2: inleiding met literatuurlijst
  getoetste leerdoelen: 2; 4-11

• Opdracht 3: mondelinge presentatie over onderwerp met groepsdiscussie
  getoetse leerdoelen: 1-3; 5; 6-11

• Referaat
  getoetste leerdoelen: 3-4, 6-11

• Participatie
  getoetste leerdoelen: 5

GLTC-studenten hebben de mogelijkheid dit werkcollege voor 5EC te volgen. In dat geval bedraagt de omvang van het werkstuk 3.000 woorden, en duurt de presentatie ca. 10 minuten.

Weging

• Werkstuk: 60%

• Opdracht 1 (historisch debat en essayopdracht): 5%

• Opdracht 2 (inleiding met literatuurlijst): 5%

• Opdracht 3 (mondelinge presentatie over onderwerp met groepsdiscussie): 10%

• Referaat: 10%

• Participatie: 10%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn; bovenstaande weging geldt ook voor studenten die het vak voor 5EC volgen, waarbij uiteraard rekening gehouden wordt met het verschil in omvang van werkstuk en presentatie.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in de corresponderende Brightspace cursus.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

• De per week te lezen literatuur zal via Brightspace bekend worden gemaakt.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden

Contact

• Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

• Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga.

Opmerkingen

GLTC-studenten hebben de mogelijkheid dit werkcollege voor 5EC te volgen. In dat geval bedraagt de omvang van het werkstuk 3.000 woorden, en duurt de presentatie ca. 10 minuten.