Studiegids

nl en

Rechtssociologie

Vak
2024-2025

Toegangseisen

Geen.

Beschrijving

Van het recht wordt veel verwacht binnen de samenleving. Het is er om het gedrag van mensen te reguleren en te coördineren, om bepaalde maatschappelijke doeleinden (welvaart, veiligheid, gelijkheid) te realiseren, door middel van recht kunnen conflicten beslecht worden en het recht vormt deels een weerslag van de waarden en idealen die als heersend worden beschouwd binnen de samenleving. Anders dan in juridische vakken waarin er doorgaans wordt gekeken naar de vraag “Maar hoe ziet het recht er dan uit? Wat zijn de geldende normen?” wordt er in dit vak gekeken naar de (door)werking van het recht in de samenleving, naar het recht in de maatschappelijke praktijk. Het op deze manier kijken naar recht en regels past bij de rechtssociologische discipline waarin de bestudering van law in action centraal staat.

In de cursus zullen we o.m. stilstaan bij vraagstukken rondom de sociale productie van recht en regels – waarom komen bepaalde regels tot stand en welke belangenafwegingen en beslissingen liggen daaraan ten grondslag? Daarnaast zal eveneens worden ingegaan op de sociale werking van het recht – dus wat doet het recht in de praktijk en hoe kunnen verschillen tussen de papieren werkelijkheid van regels en recht en de praktijk worden verklaard? Wat zijn mogelijk (on)bedoelde effecten van bepaalde regels en wetgeving? In het vinden van antwoorden op deze vragen staat een empirische – sociaalwetenschappelijke – bestudering van het recht centraal. Dit laatste betekent dat studenten tijdens dit vak niet alleen in aanraking zullen komen met literatuur waarin een empirische benadering van het recht passend binnen de rechtssociologische traditie, centraal staat, maar ook dat studenten tijdens de werkgroepen zullen oefenen met empirische onderzoeksmethoden toegepast op juridische vraagstukken.

Wij zullen aansluiten bij diverse rechtsgebieden, maar de nadruk leggen op het strafrecht en het bestuursrecht.

Voor studenten die dit vak volgen in het kader van de bachelor Criminologie geldt dat dit vak deel uitmaakt van de leerlijn Recht, Beleid & Organisatie.

Leerdoelen

Na afronding van het vak heeft u de volgende kwalificaties verworven:

  • U kunt criminologische en juridische thema’s interpreteren vanuit een rechtssociologisch perspectief. Hierbij kunt u aangeven wat de meerwaarde van de rechtssociologie is ten opzichte van een louter juridisch of een criminologisch perspectief.

  • U kunt de relatie tussen het recht en de samenleving vanuit een rechtssociologisch perspectief onderbouwen:

  1. Enerzijds kunt u duidelijk maken waarom recht verandert op basis van ontwikkelingen in de samenleving. Hierbij bent u in staat om de relatie met de praktijk te leggen en aan de hand van een voorbeeld uit te leggen op welke manier de sociale productie van recht plaatsvindt.
  2. Anderzijds kunt u duidelijk maken hoe ontwikkelingen in het recht de samenleving beïnvloeden. Hierbij bent u in staat om de relatie met de praktijk te leggen en aan de hand van een voorbeeld uit te leggen wat de sociale werking van recht inhoudt.
  • U heeft inzicht in verschillende rechtssociologische theorieën die betrekking hebben op thema’s zoals bijvoorbeeld:
  1. Veranderende verwachtingen ten aanzien van het recht
  2. Regelnaleving en vertrouwen in het recht
  3. (Alternatieve) geschillenbeslechting
  4. Uitvoeringspraktijken en discretionaire ruimte
  5. Rechtspluralisme
  • Deze theorieën kunt u niet alleen herkennen en benoemen maar kunt u eveneens samenvatten en toepassen op concrete cases.

  • U bent in staat om rechtssociologische artikelen/ geschreven stukken te lezen en het daarin besproken empirische onderzoek te duiden en te interpreteren. Hierbij bent u in staat om uw eigen positionaliteit te duiden en daar op te reflecteren.

  • U bent in staat om een aantal geselecteerde empirische onderzoeksmethoden toe te passen.

Rooster

Zie MyTimetable.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges

  • Het vak zal bestaan uit 5 hoorcolleges

  • Docenten: Prof. dr. mr. Maartje van der Woude, dr. Danielle Chevalier en gastdocenten

  • Vereiste voorbereiding door studenten: de verplichte literatuur dient grondig te zijn bestudeerd voorafgaande aan de bijeenkomsten, dit kan – onaangekondigd - worden getoetst tijdens de hoorcolleges.

Werkgroepen

  • Het vak zal bestaan uit 5 intensieve werkcolleges.

  • Namen docenten: Julia Rootenberg MSc.

  • Vereiste voorbereiding door studenten: Werkgroepen zijn niet verplicht maar worden aangeraden voor studenten die zich op een intensieve manier met het vak willen bezighouden en die zich - tijdens het vak - middels het maken van opdrachten alvast willen voorbereiden op het tentamen.

  • Als studenten naar de werkgroepen komen dan betekent dit - in lijn met het intensieve karakter van het werkcollege - dat ze voorbereid komen en in staat zijn om met de stof aan de slag te gaan en daar vragen over te beantwoorden.

Toetsing en weging

Toetsvorm(en)

  • Een tentamen welke zal verlopen via ANS. Bij het tentamen ligt de nadruk op de toetsing van de theoretische kennis en concepten, de verbanden tussen bepaalde concepten en de toepassing van rechtssociologische theorieën op concrete casuïstiek.

Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.

Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8 e.v. OER) voor zover dit vak geen onderdeel uitmaakt van de minor. Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen op het reguliere herkansingsmoment. Kijk voor meer informatie op de website > tab ‘Rechtsgeleerdheid’ > ‘Voldoende herkansen’.

Literatuurlijst

Verplicht studiemateriaal

Literatuur:

  • Literatuur zal bestaan uit Engelstalige en Nederlandstalige artikelen die via Brightspace bekend worden gemaakt.
    Gezien copy-right afspraken kan het voorkomen dat studenten de stukken zelf zullen moeten opzoeken in de (online) bibliotheek.

  • Als niet verplicht boek waaruit wel een aantal hoofdstukken worden voorgeschreven raden we studenten aan om het boek “Recht van Onderop” aan te schaffen. Zie: Hertogh, M. L. M., & Weyers, H. A. M. (2011). Recht van onderop: Antwoorden uit de rechtssociologie. Ars Aequi.

Werkboek:
Het werkboek is geïntegreerd in Brightspace.

Inschrijven

Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.

Contact

  • Vakcoördinatoren: Tbd

  • Werkadres: Steenschuur 25, Leiden

  • Bereikbaarheid: op afspraak via het secretariaat(kamernummer secretariaat: B1.14). Openingstijden: Maandag tot vrijdag 9.00 - 12.30 and 13.30 - 16.00

  • Telefoon secretariaat: 071 – 527 7260

  • E-mail: vollenhoven@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

Opmerkingen