Studiegids

nl en

Religie, Spiritualiteit en Gezondheid

Vak
2024-2025

Toegangseisen

Geen.

Beschrijving

‘’Gezondheid is het hoogste goed’’ is een bekende volkswijsheid. Uit onderzoek blijkt inderdaad dat in onze samenleving gezondheid gezien wordt als een belangrijke waarde. Bovendien hangt gezondheid samen met ervaren welvaart en geluk, iets waar Nederland hoog op scoort als we afgaan op het world happiness rapport. Tegelijkertijd zijn er toenemende zorgen over onze mentale gezondheid, met name als het gaat om jongvolwassenen (CBS). Ervaren stress en onzekerheid in en over de wereld nemen toe, waardoor er een groot beroep op onze veerkracht wordt gedaan.

In dit werkcollege verdiepen we ons in de complexe relatie tussen religie, spiritualiteit enerzijds en gezondheid anderzijds. Hoewel de verwachtingen zijn dat religiositeit wereldwijd en op de langere termijn toeneemt, is in onze huidige nederlandse samenleving zowel institutionele als individuele religiositeit en spiritualiteit verder afgenomen (SCP, 2022). Missen we daarmee als mensen iets dat juist goed is (‘’heilzaam’’) voor onze gezondheid of zijn we juist beter af zonder religie en spiritualiteit? Dit is natuurlijk een vraag die niet eenvoudig te beantwoorden is en daarom zullen we ons verdiepen in de volgende vragen:

Wat verstaan we eigenlijk onder (on)gezondheid en hoe denkt men hierover in verschillende religieuze tradities en culturen? Welke psychologische mechanismen zijn belangrijk bij religieus (mentaal) gedrag en hoe is de relatie met geestelijke gezondheid? Werkt een bepaalde gewenste gemoedstoestand, leefregel of praktijk die van origine uit een specifieke religieuze of culturele traditie komt ook of anders in een individualistische, seculiere context? Wat doen geestelijke verzorgers eigenlijk en waarin verschillen zij van therapeuten in de geestelijke gezondheidszorg?

Na 1-2 inleidend(e) college(s) waarin we onder andere ingaan op opvattingen over wat (on)gezondheid is en we verschillende psychologische dimensies van religiositeit bespreken, behandelen we elke week een ander thema (bijvoorbeeld, bronnen van zingeving, kwaliteit van leven, religieuze coping, dissociatie, psychedelica, vervreemding, vertrouwen/ ‘faith’, ‘healing’, compassie).

In relatie tot de thema’s gaan we bovendien in op (a) specifieke leefregels en rituelen in verschillende religieuze tradities (b) enkele ziektebeelden (o.a. angsten, wanen) en universele 'ultimate concerns’ zoals de dood en ervaren zin(loosheid) van het leven (c) theorie en empirisch onderzoek (d) de hulpverleningspraktijk o.a. geestelijke verzorging (gastspreker).

Leerdoelen

Leerdoelen

  • De bachelor heeft kennisgenomen van onderzoeksmethoden van zingevingsvraagstukken volgens de psychologie van religie, existentiële psychologie, positieve psychologie, geestelijke verzorging.

  • De bachelor is in staat om te reflecteren op de hedendaagse multireligieuze werkelijkheid en op actuele debatten over de rol van religie en gezondheid in de moderne samenleving.

  • De bachelor kan op het terrein van religie, spiritualiteit en gezondheid problemen formuleren en analyseren, zelfstandig materiaal en informatie verzamelen en op hun geldigheid beoordelen, en argumenten aanvoeren voor mogelijke oplossing van de geformuleerde problemen.

  • De bachelor is in staat zowel mondeling als schriftelijk verslag te doen van onderzoek naar een onderwerp van tamelijk grote omvang en zich hierbij te verantwoorden volgens de in de wetenschap geldende regels.

Transferable skills

Na voltooiing van deze cursus hebben studenten:

  • hun schrijfvaardigheid in academisch nederlands verder ontwikkeld;

  • hun discussie- en onderzoeksvaardigheden verder ontwikkeld;

  • hun kennis en interpretatie van empirische onderzoeksmethoden verder ontwikkeld;

  • hun oordeelsvorming aangaande actuele debatten in de moderne samenleving verder aangescherpt.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

Werkcollege

Voor werkcolleges geldt een aanwezigheidsverplichting. Studenten dienen actief en goed voorbereid deel te nemen. Afwezigheid moet vooraf worden gemeld aan de docent (bijvoorbeeld door onvoorziene omstandigheden, zoals ziekte, familieomstandigheden, problemen met het spoor enz). In deze gevallen bepaalt de docent of, en zo ja hoe het college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Afwezigheid zonder kennisgeving en/of meer dan twee keer kan tot toekenning van een onvoldoende voor (onderdelen van) de cursus leiden.

Toetsing en weging

Toetsing

(1) 20%: Actieve participatie/samenwerking in klas/groepsverband (pass/fail) (2) 20%: Tussentijdse opdrachten schriftelijk (pass/fail) (3) 60% Eindwerkstuk (cijfer)

Weging

Om de cursus te behalen moet er voldaan zijn (pass) aan de opdrachten (1) en moeten aanwezig en actief (2) zijn geweest in de klas (pass) en moet er tenminste een 5.5 zijn gehaald voor het eindwerkstuk (3).

Herkansing

Herkansing van het eindwerkstuk is mogelijk. Indien het eindcijfer onvoldoende is (lager dan een 5.5) mogen studenten binnen een termijn van 2 weken een herschreven versie van het eindwerkstuk indienen. Om recht te hebben op de herkansing moeten studenten (1) hebben voldaan aan de tussentijdse opdrachten (pass) en (2) aanwezig en actief zijn geweest in de klas (pass)

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

Voor het college wordt gebruik gemaakt van:

  • Nader bekend te maken literatuur

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht. Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.

Aanmelden Contractonderwijs

Hier vind je informatie over kosten, inschrijving en voorwaarden voor het volgen van deze cursus in het kader van Contractonderwijs (met (deel)tentamen(s) en toekenning van ECs).

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Herta Mohr

Opmerkingen

-