Studiegids

nl en

Inleiding Bestuursrecht

Vak
2024-2025

Toegangseisen

Dit vak is geen keuzevak. Bijvakstudenten of gaststudenten mogen niet hieraan deelnemen.

Voor de criminologiestudenten die dit vak volgen maakt dit vak deel uit van de 'Recht, beleid en Organisatie'-leerlijn van de opleiding.

Beschrijving

Het bestuursrecht bevat de regels die zien op de relatie tussen de overheid (in het bestuursrecht doorgaans aangeduid als “bestuursorganen”) enerzijds en burgers en private rechtspersonen anderzijds. Elke Nederlander krijgt vroeg of laat met toepassing van het bestuursrecht te maken. Burgers vragen vergunningen aan om te mogen bouwen of om een evenement te mogen organiseren, worden als ze te hard rijden gestraft door middel van een bestuurlijke boete, of willen in aanmerking komen voor een uitkering. Ook bijna elk bedrijf heeft voor zijn activiteiten wel één of meer vergunningen van de overheid nodig en kan een beroep doen op overheidssubsidies.

Ook in de praktijk houden veel mensen zich bezig met het bestuursrecht. Beleidsmedewerkers en wetgevingsjuristen van de overheid zijn dagelijks bezig met het opstellen van regelgeving en de bijstelling daarvan. Overheidsjuristen bij zowel de centrale als decentrale overheid voeren vervolgens deze regelgeving uit. Rechters beoordelen uiteindelijk of de bestuursrechtelijke besluitvorming voldoet aan de hiervoor geldende eisen.

Het bestuursrecht houdt zich bezig met vragen als: Hoe komen bestuursorganen aan de bevoegdheid om eenzijdig besluiten te nemen die burgers binden? Wat kunnen burgers doen wanneer de overheid eenzijdig hun rechtspositie bepaalt en zij het daarmee niet eens zijn? Kan elke burger daartegen in het geweer komen of is de toegang tot de bestuursrechter beperkt?

In dit vak is het vertrekpunt steeds het algemene deel van het bestuursrecht, dat sinds 1994 vorm heeft gekregen in de Algemene wet bestuursrecht (Awb), en dat sindsdien voortdurend is uitgebouwd. Daarnaast is er natuurlijk oog voor het bestuursrecht dat is neergelegd in bijzondere wettelijke regelingen. In dit vak verwerft u grondig inzicht in de kernbegrippen uit de Awb: ‘bestuursorgaan’, ‘belanghebbende’ en ‘besluit’, die elk in aparte weken aan de orde komen. Ook de hoofdlijnen van het stelsel van bestuursrechtelijke rechtsbescherming komen aan bod, waarbij aandacht wordt besteed aan voorprocedures (i.h.b. de bezwaarprocedure) en de rechterlijke procedure. Verder staat iedere week een wetenschappelijk artikel voorgeschreven. Op die wijze wordt ook een eerste kennismaking geboden met de vraagstukken die op dit moment in het bestuursrecht centraal staan en wordt de kennis over het bestuursrecht verbreed en verdiept.

In dit vak worden verder enkele professionele vaardigheden ontwikkeld, zoals het gebruik van wetboeken en jurisprudentiebundels, het in groepsverband geven van een presentatie, en het opzoeken van regelgeving en jurisprudentie via diverse databanken — in aansluiting op de training van deze vaardigheden in de Leiden Law Practices. Na het succesvol afronden van dit vak bent u in staat om de aard van bestuursrechtelijke problemen te signaleren en deze problemen op te lossen.

Leerdoelen

Doel van het vak is een eerste kennismaking met het systeem van het Nederlandse bestuursrecht. Daartoe wordt stilgestaan bij de structuur van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en de kernbegrippen uit deze wet. Verder dient de student te kunnen benoemen aan welke geschreven en ongeschreven normen het bestuurshandelen dient te voldoen. Tot slot wordt een inleiding gegeven in het bestuursprocesrecht, waarbij wordt stilgestaan bij de vraag hoe de rechtsbescherming tegen bestuursrechtelijke besluiten in Nederland is geregeld. Aan de hand van wekelijks voorgeschreven wetenschappelijke artikelen worden actuele maatschappelijke vraagstukken besproken.

Na afronding van dit vak kan de student:

  • inzicht in het systeem van de Algemene wet bestuursrecht tonen en de kernbegrippen van deze wet (bestuursorgaan, besluit en belanghebbende) definiëren en op een eenvoudige bestuursrechtelijke casus toepassen;

  • uitleggen hoe bestuursbevoegdheden in het leven worden geroepen en worden overgedragen en herkennen of dit is gebeurd door middel van attributie, delegatie of mandaat;

  • uitleggen welke beginselen van behoorlijk bestuur van toepassing zijn in een eenvoudige bestuursrechtelijke casus;

  • beoordelen hoeveel beslissingsruimte een bestuursorgaan in een concreet geval heeft en wat de intensiteit van de toetsing door de bestuursrechter is;

  • benoemen hoe het stelsel van bestuursrechtelijke rechtsbescherming in de Algemene wet bestuursrecht is vormgegeven en in een eenvoudige bestuursrechtelijke casus beoordelen welke rechtsmiddelen openstaan voor burgers tegen verschillende typen overheidshandelingen.

  • vanuit een bestuursrechtelijke invalshoek een presentatie houden over een wetenschappelijk artikel.

Rooster

Zie MyTimetable.

Onderwijsvorm

Kennisclips en quizzen

Per week zullen er één of meerdere kennisclips op Brightspace worden geplaatst over de stof van die week. Aansluitend moeten enkele quizvragen over de kennisclips worden gemaakt in Brightspace.

Verdiepingscolleges

  • Aantal à 2 uur: 3

  • Docent(en): worden later bekend gemaakt.

  • Vereiste voorbereiding door studenten: Het zich door middel van zelfstudie eigen maken van de informatie uit de kennisclips, alsmede de op Brightspace per week aangegeven verplichte studiestof

Werkgroepen

  • Aantal à 2 uur: 6

  • Docent(en): worden later bekend gemaakt.

  • Vereiste voorbereiding door studenten: Het zich door middel van zelfstudie eigen maken van de informatie uit de kennisclips, alsmede de op Brightspace per week aangegeven verplichte studiestof en voorbereiden van opgaven daarover.

Q&A-sessie

  • Aantal à 1 uur: 6

  • Docent(en): worden later bekend gemaakt.

  • Vereiste voorbereiding door studenten: dit betreft een mogelijkheid om vragen voor te leggen aan een docent.

Facultatieve werkgroep: tentamenvoorbereiding

  • Aantal à 2 uur: 1 (in week 7)

  • Docent(en): worden later bekend gemaakt.

  • Vereiste voorbereiding door studenten: dit betreft een facultatieve werkgroep in week 7 van het onderwijs waarvoor studenten zich kunnen inschrijven via Brightspace. Deze werkgroep biedt studenten de mogelijkheid om te oefenen met de studiestof van de verschillende weken in voorbereiding op het tentamen. Als eis voor toegang tot deze werkgroep kan worden gesteld dat studenten voorafgaand aan de werkgroep een aantal opgaven maken.

Tentamen: Q&A-sessie

  • Aantal à 2 uur: 1

  • Docent(en): worden later bekend gemaakt

  • Vereiste voorbereiding door studenten: dit betreft een mogelijkheid om kort voor het tentamen nog vragen voor te leggen aan een docent. De eis kan worden gesteld dat deze vragen van tevoren worden ingediend via Brightspace.

Toetsing

  • Tentamen: 3 uur

  • Presentatie over een wetenschappelijk artikel tijdens de werkgroepen

Toetsing en weging

Toetsvorm(en)
In de werkgroepen van week 2 t/m 6 vinden groepspresentaties plaats, waarin een groep studenten een presentatie houdt over een voorgeschreven wetenschappelijk artikel. Deze presentatie telt voor 15% mee voor het eindcijfer.

Het vak wordt afgesloten met een schriftelijk tentamen dat voor 85% meetelt. Het tentamen bestaat uit 3 open casusvragen en een 'juridisch-adviesvraag'.

Alleen het schriftelijk tentamen kan worden herkanst. Bij het hertentamen blijft het cijfer voor de groepspresentatie staan. Indien een hertentamen wordt afgelegd, wordt het eindcijfer dus voor 15% bepaald door het resultaat voor de groepspresentatie en voor 85% door het resultaat voor het hertentamen. Het resultaat van alle behaalde deelcijfers (dus zowel het cijfer voor de presentatie als het cijfer voor het schriftelijk tentamen) is alleen geldig gedurende het lopende collegejaar.

Dit vak maakt deel uit van de pilot “Integratiegroepen” van de Kernvisie Bachelor. Dat betekent dat er naast het reguliere onderwijs van het vak gedurende het blok 7 integratiegroepen worden gehouden. Studenten die actief hebben deelgenomen aan 5 van de 7 van deze integratiegroepen en hebben voldaan aan de programmatische toetsing in de integratiegroepen worden op de tentamens van de drie vakken in het blok in de gelegenheid gesteld om een extra vraag te beantwoorden, die per vak 0,5 bonuspunt kan opleveren.

Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, al het ter beschikking gestelde studiemateriaal (inclusief de voor te bereiden opgaven) en hetgeen behandeld is in de kennisclips, verdiepingscolleges, de werkgroepen en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.

Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8 e.v. OER). Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen op het reguliere herkansingsmoment. Kijk voor meer informatie op de website > tab ‘Rechtsgeleerdheid’ > ‘Voldoende herkansen’.

Literatuurlijst

Verplicht studiemateriaal

Literatuur:

  • T. Barkhuysen, Bestuursrecht in het Awb-tijdperk, Deventer: Kluwer, 2024 (tiende druk);

  • D. Bunschoten & H. Peters (red.), Staats- en bestuursrecht. Jurisprudentie 1849-2019, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2019 (zesde druk);

  • Een actuele wetteneditie: Kluwer Collegebundel 2024-2025 of Sdu Wettenbundel 2024-2025.

  • Nog nader op Brightspace aan te geven literatuur en/of jurisprudentie.

Inschrijven

Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.

Contact

Instituut/afdeling

  • Instituut: Publiekrecht

  • Afdeling: Staats- en bestuursrecht

  • Kamernummer secretariaat: B1.11

  • Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 9.00-16.30 uur

  • Telefoon secretariaat: 071-527 8917

  • E-mail: staatsenbestuursrecht@law.leidenuniv.nl

Opmerkingen