Studiegids

nl en

Fiscale Ethiek

Vak
2024-2025

Toegangseisen

U mag slechts deelnemen aan het onderwijs en de toetsen van het vak Fiscale ethiek indien u:

  • ten minste 100 ECTS aan vakken van het bachelor curriculum Fiscaal recht heeft behaald (inclusief het propedeusediploma).

Beschrijving

Het vak Fiscale Ethiek gaat aan de hand van moderne, voornamelijk Amerikaanse, academische literatuur in op de morele vragen “achter” en "rondom" het geldende belastingrecht. Terwijl bijna iedereen vindt dat fiscale planning mag, maar “agressieve” fiscale planning eigenlijk niet, blijkt het moeilijk om een helder onderscheid te maken tussen wat mag en wat niet mag. Eén verklaring is dat er nu eenmaal verschillende percepties bestaan van belastingheffing: aantasting van de persoonlijke vrijheid, of het fundament van een leefbare samenleving? Daarnaast is er de discussie wat de belastingplichtige mag verwachten van de fiscale wetgever. Dienen belastingen “rechtvaardig” te zijn, en effectief? Verder kan men zich afvragen welke houding belastingplichtigen, inspecteurs en rechters aan moeten nemen bij de uitleg van de belastingwet: kunnen zij volstaan met een minimalistische en legalistische benadering, of mogen we meer van hen verwachten? Ook de morele grenzen aan de gebruikmaking van de belastingwet bij fiscale planning door belastingadviseurs en andere fiscalisten vormt een hoogst actueel thema. Met name in de grensoverschrijdende sfeer treden dergelijke ethische vragen duidelijk naar voren; denk aan de discussie rond de fiscale positie van multinationals. Bewustwording van deze morele vragen rondom het belastingrecht en kennis van de meest gangbare antwoordrichtingen vormen kerndoelen van het vak Fiscale Ethiek.

Leerdoelen

Doel van het vak:
Doel van het vak is studenten inzicht te geven in het normatieve denken over belastingheffing en -recht

Leerdoelen inhoud:
1. U bent zich bewust van de ethische vraagstukken die een rol spelen bij de vormgeving, uitleg en toepassing van de belastingwet en kunt deze in de praktijk herkennen.
2. U heeft op hoofdlijnen kennis van het politiek-filosofische denken over belastingheffing en -recht, de ethische aspecten van de fiscale rechtsvinding en de morele vragen rondom tax planning door fiscalisten.
3. U kunt de verschillende noties met betrekking tot de rechten en plichten van burgers toepassen op fiscale vraagstukken.

Leerdoelen vaardigheden:
1. U kunt een door de docent aangereikte onderzoeksvraag zelfstandig beantwoorden in de vorm van een essay dat aan academische eisen voldoet: a. Een heldere opbouw van het betoog, zonder overbodige informatie; b. Een wijze van argumenteren die de relevante gezichtspunten in kaart brengt en tussen die gezichtspunten, waar nodig, een evenwichtige afweging maakt; c. Een conclusie die, gefundeerd in het betoog, antwoord geeft op de (door docent aangereikte) vraagstelling; d. Een duidelijke literatuurverantwoording conform de Kluwer Leidraad voor Juridische Auteurs; e. Correct Nederlands zonder spel- en taalfouten.
2. U kunt voor het schrijven van het essay zelfstandig internationaal-academische literatuur vinden, daarbij gebruik maken van digitale hulpbronnen, en die vervolgens verwerken op een wijze die past binnen uw betoog en recht doet aan de opvattingen van de geraadpleegde auteurs.

Rooster

Zie MyTimetable.

Onderwijsvorm

In het kader van de ontwikkeling naar blended onderwijs is het mogelijk dat fysieke onderwijsvormen worden gecombineerd met of worden vervangen door online onderwijsvormen.

Hoorcolleges

  • Aantal à 2 uur: 5

  • Namen docenten: dr. E. Hutten, prof. dr. H. Vording en dr.mr. L.C.J. van Apeldoorn.

  • Vereiste voorbereiding door studenten: elke week 1 à 2 opgegeven artikelen lezen. Deze worden tijdens het hoorcollege op hoofdlijnen besproken.

Werkgroepen

  • Aantal à 2 uur: 5

  • Namen docenten: dr. E. Hutten , prof. dr. H. Vording en dr.mr. L.C.J. van Apeldoorn,

  • Vereiste voorbereiding door studenten: tevoren inleveren van opdrachten. De werkgroepopdrachten zijn er op gericht om de tijdens het hoorcollege besproken literatuur nader te analyseren, ook door het raadplegen van primaire bronnen. Daarmee leggen studenten tevens een goede basis voor verdieping door het schrijven van een essay over een deelonderwerp.

Deelname aan het onderwijs is niet verplicht; wie aan de werkgroepen wil deelnemen dient wel tevoren opdrachten in te leveren via Brightspace. Wie niet of nauwelijks aan de werkgroepen deelneemt kan geen beroep doen op verdere begeleiding (in de vorm van inloopspreekuren of anderszins) en gaat dus geheel zelfstandig te werk.

Toetsing en weging

Toetsvorm(en)
Kennistoets: de onderwijscyclus wordt medio december afgesloten met een kennistoets over de hoorcollegestof en de literatuur die daaraan ten grondslag ligt. Deze verplichte kennistoets wordt (schriftelijk/)digitaal op locatie afgenomen. Het resultaat weegt voor 30% mee in het eindcijfer.

Essay: vervolgens levert de student medio december een essay in over een door de docent aangereikt onderwerp. Elk van de onderwerpen betreft een verdere uitwerking en verdieping van (een onderdeel van) de behandelde literatuur. Het cijfer voor het essay bepaalt voor 70% het eindcijfer.

Eindcijfers worden medio januari gepubliceerd. Voor wie een onvoldoende eindcijfer heeft behaald is er de mogelijkheid om: a) binnen een week nog verbeteringen aan te brengen in het essay; en/of b) eind januari (nader te bepalen datum) de kennistoets te herkansen.
N.B. mogelijkheid a) en/of b) wordt alleen geboden indien het eindcijfer onvoldoende is én het cijfer voor het desbetreffende onderdeel onvoldoende is.

Afhankelijk van het aantal studenten dat (her)tentamen doet, kan in plaats van het houden van een schriftelijk/digitaal tentamen (kennistoets) ook worden gekozen voor een mondeling examen.

Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8 e.v. OER). Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen op het reguliere herkansingsmoment. Kijk voor meer informatie op de website > tab ‘Rechtsgeleerdheid’ > ‘Voldoende herkansen’.

Inleverprocedures
Via Brightspace

Literatuurlijst

Verplicht studiemateriaal
Literatuur:

  • Engelstalige artikelen, referenties verstrekt via Brightspace.

  • Daarnaast is eigen literatuuronderzoek vereist voor het essay.

Inschrijven

Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.

  • Eerst inschrijving voor het vak in MyStudymap en daarna in Brightspace inschrijven voor een werkgroep;

Contact

  • Vakcoördinator: mevr. E. Hutten

  • Werkadres: Kamerlingh Onnes Gebouw, Steenschuur 25, B2.20

  • Bereikbaarheid: Na afspraak per e-mail

  • E-mail: e.hutten@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Fiscale en economische vakken

  • Afdeling: Belastingrecht

  • Adres secretariaat: Kamerlingh Onnes Gebouw, Steenschuur 25, B2.11

  • Openingstijden secretariaat: 9.00 – 17.00 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 – 527 7840 (algemene vragen moeten worden gesteld via Brightspace)

  • E-mail: belastingrecht@law.leidenuniv.nl

Opmerkingen

Deeltijdonderwijs mogelijk.