Toegangseisen
Geen.
Beschrijving
Centraal staat de vraag wat rechtvaardigheid is. Daaraan gerelateerde kwesties zijn: de vraag naar goed en kwaad in het algemeen; de vraag wat onze rechten en plichten (jegens elkaar én onszelf) zouden moeten zijn; de vraag naar hoe we tot een rechtvaardig oordeel komen; wat rechtvaardige wetten zijn en wat een rechtvaardige staat inhoudt.
Leerdoelen
Doel is de student op een zodanig niveau te brengen dat hij in staat is enkele hoofdlijnen en sterke posities van de geschiedenis van de rechtsfilosofie (van de Klassieke Oudheid en de Moderne tijd) uit te leggen. De student dient ook in staat te zijn uiteen te zetten hoe de verschillende posities van invloed zijn op zekere actuele idealen en beginselen van recht en rechtvaardigheid, en hoe die zich op hun beurt tot het positieve recht verhouden. De student dient de overeenkomsten en verschillen tussen deze posities in een redelijk beargumenteerd betoog neer te leggen. De student dient een ethische, en/of politieke probleemstelling op te lossen aan de hand van één (of meerdere) van de onderliggende wereldbeschouwingen achter de diverse visies op recht en rechtvaardigheid.
De bij het vak behorende werkgroepen zijn een oefening in de vaardigheden van lezen, spreken en schrijven. De student oefent zich erin een canonieke rechtsfilosofische tekst te doorgronden. Wekelijks schrijft hij of zij een kort essay over de nog te bespreken stof. In de werkgroep reflecteren wij op de tekst en wisselen wij daarover van gedachten. In deze essays dient de student de rechtsfilosofische argumentatie van de tekst in kwestie helder en duidelijk weer te kunnen geven. De tekst in kwestie dient hij of zij toe te kunnen passen op actuele juridische, ethische en/of politieke hard cases en daar in een beargumenteerd betoog een rechtsfilosofisch verdedigbare oplossing voor te schetsen. De student dient de tekst in kwestie in de context van zijn tijd te kunnen plaatsen, deze tevens kritisch te kunnen evalueren en te kunnen beoordelen of en in welke zin de tekst al dan niet relevant is voor de huidige tijd.
Na afronding van dit vak kan de student:
De hoofdlijnen van de achter het recht liggende wereldbeschouwingen uit de Klassieke Oudheid en de Moderne tijd uitleggen, alsmede hoe deze van invloed zijn op idealen en beginselen van recht en rechtvaardigheid, en hoe die op hun beurt zich verhouden tot het positieve recht.
De overeenkomsten en verschillen tussen deze posities begrijpen en deze in een redelijk beargumenteerd betoog neerleggen.
Een juridische, ethische en/of politieke casus of een andere opgegeven probleemstelling (een zg. ‘hard case’ die niet zonder meer met een beroep op het geldende recht opgelost kan worden) oplossen aan de hand van één (of meerdere) van de onderliggende visies op het recht en de rechtvaardigheid.
In de werkgroepen aan de hand van wekelijks te schrijven korte essays een canonieke rechtsfilosofische tekst op hoofdlijnen doorgronden en daar helder over schrijven, spreken, debatteren en reflecteren.
In deze essays toegankelijk, helder en overtuigend uitleggen hoe de gedachtegang en rechtsfilosofische argumentatie luidt in de tekst in kwestie.
Die gedachtegang en argumentatie toepassen op actuele juridische, ethische en/of politieke hard cases of andere problemen en daar in een goed beargumenteerd betoog een rechtsfilosofisch verdedigbare oplossing voor schetsen.
De tekst in kwestie in de context van zijn tijd kritisch te evalueren en de relevantie ervan voor de huidige tijd beoordelen en demonstreren in een redelijk beargumenteerd betoog.
Leerlijn juridische kernvaardigheden
Gedurende je bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid vergaar je kennis en inzicht over het recht en het toepassen ervan én de vaardigheden die daarvoor nodig zijn. Je leert een rechts- of onderzoeksvraag te formuleren, je eigen gefundeerde oordeel te vormen over de oplossing ervan en om daarover te communiceren (mondeling en schriftelijk). Daarbij maken we gebruik van de Leerlijn Juridische Kernvaardigheden. Deze strekt zich uit over de drie jaren van de bacheloropleiding. Via tussenstappen bereik je een eindniveau waarmee je voorbereid bent op een juridische masteropleiding of een ondersteunende juridische baan. Deze vaardigheden zijn echter ook nuttig buiten de juridische beroepspraktijk!
Op de website www.leidenlawskills.nl staat meer informatie over het vaardighedenonderwijs.
Rechtsfilosofie I is een kernvak binnen de leerlijn juridische kernvaardigheden. Wat je hier leert voor de vaardighedenlijn: analyseren, argumenteren, oordeelsvorming en tenslotte het schriftelijk presenteren van de verworven inzichten.
Rooster
Zie MyTimetable.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 5
Namen docenten: prof. dr. A.A.M. Kinneging
Vereiste voorbereiding door studenten: Bestudering opgegeven literatuur, te vinden op Brightspace.
Werkgroepen
Aantal à 2 uur: 5
Namen docenten: prof. dr. A.A.M. Kinneging, mr. dr. B.C. Labuschagne, dr. T.J.M. Slootweg e.a.
Vereiste voorbereiding door studenten: bestudering van opgegeven literatuur en schrijven van essays. NB: reeds op de eerste bijeenkomst dient een schriftelijk essay ingeleverd te worden. Zie de Brightspace-omgevingen van het vak als geheel en die van de verschillende werkgroepen.
Aanwezigheid bij de werkgroepen is verplicht.
Toetsing en weging
Toetsvorm(en)
Schriftelijke deeltoets over de hoorcollegestof in de vorm van een eindwerkstuk/essay, op een tentamenlocatie. Deze deeltoets bepaalt voor 50% het eindcijfer. Voor dit onderdeel is er een herkansingsmogelijkheid.
Essays over de werkgroepstof, wekelijks in te leveren voor aanvang van de werkgroep. Daarvan worden die van week 1 en 3 in ieder geval nagekeken, alsmede één essay uit de overige weken. Het gemiddelde van deze drie cijfers bepaalt het werkgroepcijfer. Het werkgroepcijfer bepaalt voor 50% het eindcijfer. De herkansing van het werkgroepgedeelte vindt plaats door middel van een (apart) werkgroep-hertentamen. Toegang tot dit hertentamen krijgen slechts diegenen die voor het werkgroepcijfer lager dan een 5,5 hebben gehaald maar wél voldaan hebben aan de werkgroepverplichtingen: aan de aanwezigheidsplicht en de essayopdrachten. De werkgroepdocent beoordeelt na afloop van de werkgroepen of de student aan deze voorwaarden voldaan heeft.
Voor beide deeltoetsen (cijfer eindwerkstuk/ algemeen deel én, werkgroepcijfer) geldt dat men er ten minste een 5,5 voor dient te halen om te kunnen slagen voor het vak als geheel.
Het cijfer voor elk van beide deeltoetsen blijft geldig tot en met de herkansing, maar vervalt met ingang van het volgend academisch jaar. Aanvragen voor verlenging van de geldigheidsduur moeten bij de Examencommissie ingediend worden, en wel gedurende het lopend academisch jaar.
Inleverprocedures
Meer specifieke informatie verschijnt op Brightspace.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege en werkgroep. De eindopdracht kan inhouden tijdens het tentamen aanvullende literatuur te bestuderen.
Literatuurlijst
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
Hoorcollege: zie de Brightspace-omgeving.
Werkgroepen: zie de Brightspace-omgeving.
Werkboek:
Geen.
Reader:
Geen.
Aanbevolen studiemateriaal
Zie de Brightspace-omgeving.
Inschrijven
Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.
Maximum aantal studenten: geen
Voor de inschrijving van dit vak geldt een deadline van 5 kalenderdagen. Let wel: dit is een harde deadline!
Er worden verschillende werkgroepen aangeboden, elk met (een) eigen denker(s) en thema’s. De Brightspace-omgeving van Rechtsfilosofie I vermeldt de bijbehorende werkgroep beschrijvingen aan de hand waarvan de student een eigen keuze voor een werkgroep kan maken.
Contact
Vakcoördinator: dr. T.J.M. Slootweg
Werkadres: KOG, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden, kamer A3.37
Spreekuur: op afspraak
Telefoon: 071 - 527 8934
E-mail: t.j.m.slootweg@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Metajuridica
Afdeling: Filosofie van het recht
Kamernummer secretariaat: KOG, kamer A3.19
Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 - 16.30 uur
Telefoon secretariaat: 071 - 527 75 48
Opmerkingen
Dit vak vormt een inleidend en oriënterend deel (Rechtsfilosofie I) binnen een geheel met deel Rechtsfilosofie II dat verdere verdieping biedt. Beide delen I en II bezitten elk hun eigen, maar cumulatieve leerdoelen. Deel I vormt een verplicht onderdeel voor studenten in de opleidingen Nederlands recht, Notarieel recht en de combinatievakken in het eerste semester. Deel II is een gebonden keuzevak in het tweede semester voor studenten Rechtsgeleerdheid.