Toegangseisen
Geen.
Beschrijving
Bijna elke week schuift er in een van de praatprogramma’s op de Nederlandse televisie wel een auteur aan. Schrijvers prijzen er hun nieuwste boek aan, worden gelauwerd wanneer er een publiekprijs valt uit te reiken én praten mee als het om actuele discussies gaat. Wat betekent het dat Griet op de Beeck in De Wereld Draait Door de meest persoonlijke bekentenissen doet? Hoe komt het dat we er speciaal belang aan hechten wat Tommie Wieringa of Ilja Leonard Pfeijffer eigenlijk vinden van de vluchtelingencrisis? En wat betekent het dat auteurs hun meningen en waarden niet alleen in fictie, maar ook op twitter verkondigen? Zijn schrijvers neergedaald uit de spreekwoordelijke 'ivoren toren', of heeft die nooit bestaan? Dichters zijn sinds de vroege Romantiek al van belang geacht om een betere wereld te scheppen. Zowel literaire autonomie als Literair engagement heeft in de loop der tijd steeds verschillende vormen aangenomen. Van de 19de eeuwse auteur Cremer, die zich inzet voor fabriekskinderen, tot de hedendaagse Arnon Grunberg die zich uitspreekt via sociale en reguliere media, op televisie en op Facebook, in de krant en ook gewoon: in een boek. Auteurs nemen daarbij hun toevlucht tot uiteenlopende media en verschillende genres: van fysiek, belichaamd protest tot imaginaire verhalen, van columns tot gedichten. Ze brachten daarbij hun verbeeldingskracht en retorisch talent in stelling, maar ook hun roem. Wat is het posture van een auteur en wie hebben daar allemaal invloed op? Van welke genres en mediavormen bedien(d)en schrijvers zich? Ze gebruiken hun tekst, maar ook individuele, sociale, culturele, nationale en etnische context.
Wat nieuw is in de 21ste eeuw, is de manier waarop dat gaat. Het bereik van de literaire auteur is zowel kleiner, als groter geworden. Kleiner, omdat steeds minder mensen literatuur lezen en daaraan een groot cultureel belang toekennen. Groter, omdat schrijvers als personen in verschillende media naar voren worden geschoven: als celebrity, als curiosum, als cultuurdrager, als politiek en maatschappelijk commentator, en vaak alle vier die dingen tegelijk. Schrijven, en denken zijn deel gaan uitmaken van een publieke performance, niet gespeend van theatraliteit. Hoe die performance eruitziet en welke middelen en media daarbij ingezet worden, komt aan de orde in dit college.
We bestuderen in dit college verschillende benaderingen van waaruit we op een wetenschappelijke manier vragen kunnen stellen over auteurs en hun mediagebruik. Zo kijken we naar de rol van schrijvers als publieke intellectuelen (Heynders), waarbij de tegenstelling tussen autonomie en engagement centraal staat. We onderzoeken concrete casussen aan de hand van de posture-analyse (Meizoz), die ruimte biedt om zowel fysieke gedragingen als discursieve aspecten van auteurschap te bekijken. En uitgaande van Habermas' beschrijving van actoren in de publiek ruimte, gaan we na hoe autoriteit, maar ook roem tot stand komt. Zowel theorie over het literaire veld als de ironisering en thematisering daarvan door een auteur als Gerard Reve, komt aan de orde. Iedere twee weken koppelen we een concept aan een medium: De brief wordt bijvoorbeeld verbonden aan self-fashioning, het kranteninterview aan posture, en social media aan de publieke intellectueel.
Leerdoelen
Na deze cursus kan de student:
kennis van de beginselen en basisconcepten van de theorie over auteurschap en literatuursociologie reproduceren;
deze concepten toepassen op literaire teksten en –auteursperformances in verschillende media;
de verschillende benaderingen in recent auteursonderzoek herkennen en vergelijken;
op een heldere manier reflecteren op wat het betekent om wetenschappelijke analyse te bedrijven en verschillende methoden en benaderingen met elkaar vergelijken;
de rol van intellectuelen in de publieke ruimte schetsen, en het gebruik van verschillende media daarbij analyseren;
mondeling en schriftelijk rapporteren over de verworven letterkundige inzichten;
een klein wetenschappelijk onderzoek opzetten naar de auteur;
de onderzoeksresultaten van een klein onderzoek naar de rol van de auteur populariseren en presenteren.
Rooster
De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.
Onderwijsvorm
Werkcollege
Zelfstandige literatuurstudie
Toetsing en weging
Toetsing
Werkstuk en referaat
Weging
Werkstuk: 70%
Referaat: 30%
Gemiddeld moet de student een 5,5 behalen, waarbij het werkstuk met minimaal een 5,5 afgesloten moet zijn.
Herkansing
Alleen het werkstuk kan worden herkanst.
Inzage en nabespreking
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Literatuurlijst
Er wordt vooral secundaire literatuur gelezen, die we gaan toepassen op eigen casussen. De titels worden bekend gemaakt via Brightspace. We lezen onder andere (delen uit):
Odile Heynders, Writers as public intellectuals, Palgrave, 2015.
Meizoz, Jérôme, “Modern Posterities of Posture. Jean Jacques Rousseau.” 2010.
Sander Bax, De literatuur draait door, Prometheus, 2019.
Thomas Vaessens, De revanche van de roman. Literatuur, autoriteit en engagement, Vantilt, Nijmegen, 2009.
Inschrijven
Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Studeren à la carte willen volgen (zonder tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Contact
Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).
Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc.: Onderwijsadministratie Reuvensplaats
Opmerkingen
Niet van toepassing.