Studiegids

nl en

Over de grenzen van de fictie

Vak
2025-2026

Toegangseisen

N.v.t.

Beschrijving

In het hedendaagse literaire landschap lijkt fictie het steeds moeilijker te hebben, terwijl genres die ‘voorbij de fictie’ gaan steeds succesvoller worden. Waar de verkoopcijfers van romans teruglopen, liggen de boekhandels vol met literaire non-fictie, autobiografisch geïnspireerde teksten (autofictie), biografieën en andere niet-fictionele genres. De lezer van vandaag lijkt sterk behept met wat David Shields ooit ‘reality hunger’ noemde.
Deze ontwikkeling staat in contrast tot het gegeven dat fictionaliteit in de globale mediacultuur een steeds centralere rol lijkt te spelen. Opiniemakers beschuldigen elkaar over en weer van het verspreiden van ‘fake news’, complottheorieën tieren welig online en mediagebruikers krijgen het steeds moeilijker om vast te stellen welke informatie te vertrouwen is.
In deze cursus willen we met de studenten nadenken over hoe we deze ontwikkeling in literatuurhistorisch en literatuurtheoretisch perspectief het beste kunnen begrijpen. We verkennen daartoe theorievorming over wat wel ‘post-fiction’ wordt genoemd (denk aan Timothy Bewes’ werk Free Indirect) en reflecteren daarop in historisch perspectief, we denken na over wat deze ontwikkeling betekent voor hoe auteurs zich tot hun werk verhouden (we duiken in concepten als ‘autofictie’, ‘posture’ en ‘ethos’) en we denken na wat dit betekent voor de hedendaagse lezer, die een postkritische of affectieve leeswijze zou inzetten (denk aan het werk van Rita Felski, Hooked). Ook deze ontwikkelingen in de literaire cultuur plaatsen we in historische (vooral negentiende-eeuws) perspectief.
In de cursus zullen we drie genres centraal stellen: we kijken naar literaire non-fictie (waaronder reisliteratuur), onderzoeken autobiografisch geïnspireerde teksten en we reflecteren op het genre van de biografie. In al die gevallen onderzoeken we hoe een al dan niet postfictionele of postkritische lezing van die teksten mede gevormd worden door de sociale en mediale context waarin het schrijven en lezen plaatsvindt en hoe deze ontwikkelingen in een langer historisch proces zijn gevormd.

Leerdoelen

Aan het eind van de cursus ben je in staat om:

  • Een accurate uiteenzetting te geven over theorievorming rondom (post)fictionaliteit

  • Deze academische kennis van begrippen en analysemethode aan te wenden voor
    een academische analyse van casussen uit de Nederlandse literatuur, cultuur en media;

  • Zelfstandig relevante primaire en secundaire bronnen op te sporen en kritisch te
    bevragen in functie van je eigen onderzoek;

  • Individueel onderzoek te verrichten naar (post)fictionaliteit in Nederlandse literatuur,
    cultuur en media en de resultaten daarvan te presenteren tijdens bijeenkomsten van
    de werkgroep en in een werkstuk;

  • Onderzoeksresultaten te vertalen naar een breder maatschappelijk publiek of lesvoorstellen.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege

  • Zelfstandige literatuurstudie

  • Excursie

Toetsing en weging

  • Werkstuk (70%): verslag leggen van een zelfstandig te onderzoeken casus;

  • Populariseringsopdracht (30%): een vertaling van eigen onderzoeksresultaten naar
    een format voor een breed maatschappelijk publiek of naar een lesvoorstel voor het
    schoolvak Nederlands.

Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers. Om de cursus te behalen moet het gewogen gemiddelde van de deelcijfers een 5,5 of hoger zijn.

Herkansing

Beide opdrachten kunnen eenmaal herkanst worden.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

Literatuur wordt beschikbaar gemaakt op Brightspace.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Studeren à la carte willen volgen (zonder tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Reuvensplaats

Opmerkingen