Toegangseisen
Geen
Beschrijving
Morfologie is de studie van woordstructuur, waarbij twee aspecten centraal staan: woordvorming en flexie. Iedere taal heeft middelen om de woordenschat uit te breiden door middel van woordvormingsprocessen zoals het maken van samenstellingen. Daarnaast hebben woorden vaak meer dan een vorm (flexie), waarbij de keuze van een woordvorm afhankelijk kan zijn van de syntactische omgeving, zoals bij talen met naamvallen. Morfologie kijkt dus niet alleen naar de structuur van woorden op zich, maar ook naar de interactie met de syntaxis. De morfologische vorm van een woord kan effect hebben op de uitspraak ervan (interactie met de fonologie), en bepaalt deels de betekenis ervan (interactie met semantiek). Morfologie kan dus omschreven worden als ‘grammatica op woordniveau’. Als woorden eenmaal gevormd zijn, en gebruikt blijven worden worden ze opgeslagen in het lexicaal geheugen van taalgebruiker en taalgemeenschap. De woordenschat van een taalgemeenschap wordt vastgelegd in woordenboeken. Morfologie is dus essentieel voor het begrijpen van de structuur van de woordenschat, de aard van het lexicaal geheugen, en de manier waarop taal wordt verworven, geproduceerd en gepercipiëerd (het onderzoeksobject van de psycholinguïstiek). Omdat woorden van betekenis kunnen veranderen (‘gezien’ is een voltooid deelwoord maar ook een voorzetsel), en woorden ook kunnen ontstaan uit woordgroepen (zoals niettegenstaande), is er een direct verband tussen morfologie, de studie van de woordenschat, en de studie van taalverandering. Morfologie is ook een belangrijke dimensie van taaldiversiteit omdat talen aanmerkelijk verschillen in de manier waarop ze gebruik maken van verschillende typen morfologische processen. Taaltypologie heeft dan ook een belangrijke morfologische component.
De bestudering van taalsysteem en taalgebruik is dan ook niet goed mogelijk zonder de inzichten van de morfologie.
Leerdoelen
kennis van en inzicht in morfologische verschijnselen;
elementaire kennis van morfologische verschillen tussen talen;
elementair inzicht in de structuur van het lexicon en de rol van woordstructuur bij taalproductie en –perceptie;
kennis van de belangrijkste taaltheoretische inzichten over woordstructuur
Rooster
Het rooster zal vanaf 1 juni beschikbaar komen via de website van de opleiding Taalwetenschap
Onderwijsvorm
1 uur hoorcollege, en daarnaast 1 uur werkcollege, eventueel in meer dan één groep, met bespreking van huiswerkopdrachten, met interactie tussen docent en deelnemers die ook beurten krijgen.
Toetsing
Toetsing vindt plaats door middel van een schriftelijk tentamen. Daarnaast moeten tijdens de cursus schriftelijke opdrachten worden gemaakt die door de docent worden beoordeeld.
Blackboard
Er wordt in de cursus gebruik gemaakt van Blackboard. Daar worden opdrachten geplaatst en enige literatuur, binnen de grenzen van de copyright-regels.
Literatuur
Voor een eerste oriëntatie in het vakgebied van de morfologie zal gebruik gemaakt worden van het boek van Geert Booij en Ariane van Santen, De morfologie van het Nederlands. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Daarnaast zal een selectie gemaakt worden van hoofdstukken uit inleidende Engelstalige literatuur over morfologie, waarbij taaltypologie en taalpsychologische gegevens en inzichten centraal zullen staan. Deze teksten komen zoveel mogelijk op Blackboard te staan.
Aanmelden
Inschrijven voor dit vak via uSis
Aanmelden A la carte en contractonderwijs
Aanmelden voor A la Carte