Omschrijving
In dit vak analyseren studenten in kleine groepen zelfstandig een bestuurlijk-economisch vraagstuk. Zij doen verslag van hun onderzoek in een paper, die zij in een afsluitende bijeenkomst presenteren. Centraal staat het thema Markt en overheid.
Goed werkende markten dragen bij aan onze welvaart. Daarom proberen de Europese en de nationale overheid verstoringen van die marktwerking tegen te gaan. De Europese Commissie en de NMa treden bijvoorbeeld op tegen prijsafspraken, onderlinge verdeling van markten, fusies die leiden tot te veel marktmacht, en het misbruik van marktmacht.
De overheid probeert ook al jaren om in sectoren waarin zij traditioneel zelf actief was, meer marktwerking tot stand te brengen. Bekende voorbeelden op dit terrein zijn de levering van elektriciteit, gas en water, het openbaar vervoer (NS, streekvervoerders), de post (TNT) en de zorg.
Verder grijpt de overheid soms ook in tijden van extreem grote problemen in om het voortbestaan van belangrijke markten te garanderen. Hèt voorbeeld hierbij is natuurlijk de miljardensteun aan de banken en verzekeraars in 2008 en 2009.
Uw opdracht: u kiest een sector van de Nederlandse economie en analyseert de werking van die markt en het marktwerkingsbeleid voor die sector: wat is er mis met de marktwerking als de overheid zich afzijdig houdt, wat heeft de overheid al in deze sector gedaan, is dat succesvol geweest, en wat zou de overheid nog meer of juist anders dienen te doen? Voorbeelden van sectoren die kunnen worden onderzocht zijn de levering van elektriciteit, de supermarkten (concentratie, prijzenoorlog), mobiele telefonie, de bankensector, de taximarkt, het notariaat, de medicijnenmarkt en de markt voor zorgverzekeringen. U sluit uw paper af met een of meer aanbevelingen voor het marktwerkingsbeleid.
Bij het beantwoorden van de onderzoeksvragen maken studenten gebruik van kennis die zij in het eerste jaar tot dan toe hebben opgedaan. Daarmee is het project een moment van kennisintegratie. Dit betekent ook dat het onderzoek zowel economische als bestuurlijke aspecten kent: het gaat om de gevolgen voor de welvaart van (meer) marktwerking, maar ook om de borging van publieke belangen, de governance van de betreffende organisaties en de vraag hoe de diverse maatschappelijke belangen ter zake tegen elkaar worden afgewogen, alsmede de vraag hoe beleid tot stand komt en hoe de positie van belangrijke stakeholders het beleid mogelijk kan beïnvloeden.
Onderwijsvormen
Hoorcollege en groepsseminars. Groepjes studenten kiezen een opdracht die wordt uitgewerkt in een paper. Deze paper dient als basis voor hun presentatie, commentaar, aanvulling en evaluatie door docenten en medestudenten.
Studiemateriaal
B.E. Baarsma, C.C. Koopmans en J.J.M. Theeuwes (2010), Beleidseconomie. Een rationele onderbouwing van overheidsingrijpen, Amsterdam: Pallas Publications.
J.W. Kingdon (2011) Agendas, alternatives, and public policies. New York: Longman.
De overige literatuur voor dit vak is te vinden op Blackboard.
Toetsing
Participatie, de paper en de presentatie daarvan. De collegestof behoort ook tot de tentamenstof voor zover vastgelegd in sheets, handouts en andere informatiedragers.
Leerdoelen/Eindtermen
Na afronding van het vak heeft de student een eerste zelfstandige schriftelijke en mondelinge oefening achter de rug inzake een belangrijk (actueel) maatschappelijk vraagstuk op economisch terrein.
De student heeft zich geoefend in het (snel) verzamelen, interpreteren en schriftelijk verwerken van (sociaal-)economische en bestuurlijke informatie.
De student is in staat om vanuit een multidisciplinaire probleembenadering en met een integratieve inhoudelijke aanpak bestuurlijke en beleidsmatige vraagstukken met uitgesproken economische componenten te onderzoeken.
De student is in staat potentieel marktfalen in een sector te herkennen en marktwerkingsbeleid voor die sector te doorgronden, om zo te komen tot een beleidsadvies ten aanzien van de marktwerkingsproblematiek in die sector.
De student is in staat om in een projectgroep samen te werken en in een projectgroep te komen tot een haalbare planning van een onderzoeksopdracht.
Rooster
1e week 1 gezamenlijk hoorcollege, hierna 6 weken 5 werkgroepen van 2 uur
Hoorcollege; Vrijdag 5/4 van 9-12 uur in SA-41
Werkgroepen;
wg 1 vrij 12/4 t/m 24/5 van 9-11 uur in sa37
wg 2 vrij 12/4 t/m 24/5 van 9-11 uur 5B04
wg 3 vrij 12/4 t/m 24/5 van 11-13 uur in sa29
wg 4 vrij 12/4 t/m 24/5 van 11-13 uur in sa23
wg 5 vrij 12/4 t/m 24/5 van 13-15 uur in sa37
Blackboard
De cursus maakt intensief gebruik van Blackboard. Via de Blackboardsite van dit vak kunt u doorklikken naar de collegesheets van het openingscollege. Daarnaast staat voor iedere sector specifieke literatuur die dient als startpunt voor uw groepspaper. Verder vindt u op Blackboard alle relevante projectinformatie, waaronder een uitgebreide opdrachtomschrijving en informatie over de inschrijving, de groepsindeling en de beoordeling. De Blackboardomgeving van deze cursus is uiterlijk een maand voor aanvang van de cursus toegankelijk voor cursisten.
Inschrijven
Via usis
Contactinformatie
Coördinator van het vak: Jan Pronk
Email:pronkjlj@fsw.leidenuniv.nl / Telefoon:071-5273963
Opmerkingen/Voorbereidingen voor eerste bijeenkomst
Een maand voor de start wordt op Blackboard aangegeven wat studenten moeten
doen om zich in te schrijven voor een projectgroep. Deze informatie wordt ook
via de mail onder studenten verspreid.