Toegangseisen
Geen.
Beschrijving
In dit vak maakt u op diepgaande wijze kennis met de penologie: de wetenschappelijke bestudering van sancties. Straffen en maatregelen zijn de formele reacties op normovertredend gedrag.
U krijgt inzicht in de verschillende normatief theoretische gezichtspunten, die richtinggevend zijn voor het antwoord op de vragen waarom gestraft wordt, wie gestraft worden, hoe gestraft wordt en hoeveel straf er wordt uitgedeeld. De gangbare retributivistische en utilitaristische morele theorieën over rechtvaardiging en doelen van straf worden als kapstok gebruikt om de belangrijkste penologische vraagstukken en controverses te belichten. Daarbij wordt veelal een brug geslagen tussen de normatief georiënteerde strafrechtswetenschap en de empirische criminologie. Zo komen in onderlinge samenhang telkens de vragen aan bod hoe een interventie gerechtvaardigd wordt, welke doelen worden nagestreefd en of de sanctie het beoogde effect sorteert. Dit levert een kritische beschouwing op van penologische ontwikkelingen en de praktijk van specifieke sancties.
Omdat de legitimiteit van de strafrechtspleging mede afhangt van het draagvlak dat ervoor bestaat bij de bevolking, worden ook de publieke opvattingen over punitiviteit en het contrast tussen rechtspraak en samenleving in meningen over straf onder het voetlicht gebracht.
Leerdoelen
Na afloop van dit vak kunt u:
klassieke morele theorieën over rechtvaardiging en doelen van straf bespreken, uitleggen en toepassen op de strafpraktijk.
de fundamentele conflicten tussen en binnen de morele straftheorieën identificeren en toelichten, zowel op theoretisch niveau als aan de hand van praktijkvoorbeelden.
concrete penologische ontwikkelingen (bijvoorbeeld in de aard en toepassing van gevangenisstraf) in een historisch en sociaaleconomisch perspectief plaatsen en verklaren.
aan de hand van kennis uit de empirische literatuur de effectiviteit van straffen voor het bereiken van de belangrijkste strafdoelen uitleggen en de problemen identificeren en kritisch bespreken.
de voorwaarden benoemen en uitleggen waaraan sancties dienen te voldoen om effectief te kunnen zijn voor individuele preventie en dit toepassen op een concrete casus;
politieke punitieve retoriek en strafrechtelijk populisme herkennen, verklaren waarom het voorkomt, kritisch analyseren en toetsen aan wetenschappelijk empirisch onderzoek.
in groepsverband zelfstandig een experimenteel onderzoek verrichten naar factoren die samenhangen met punitiviteit van burgers en daarover schriftelijk rapporteren.
Rooster
Kies voor bachelor en master.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 5
Namen docenten: prof. dr. L.M. Moerings, prof.dr. P. Nieuwbeerta, dr. J.W. de Keijser
Vereiste voorbereiding door studenten: bestudering van verplichte literatuur
Werkgroepen
Aantal à 2 uur: 5
Namen docenten: dr. J.W. de Keijser, mr.drs. S.G.C. van Wingerden
Vereiste voorbereiding door studenten:
De werkgroepen bestaan uit referaten, gevolgd door vragen en discussie, en uit het gezamenlijk uitvoeren van opdrachten. Per werkcollege worden (maximaal) drie referaten gehouden die aansluiten bij thema’s in de voor die week voorgeschreven literatuur. Ieder referaat wordt door een koppel van twee studenten verzorgd. Tijdens de werkgroepen wordt grondige voorbereiding van de opgegeven literatuur voorondersteld, ook bij diegenen die geen referaat houden. Iedere student dient voor aanvang van twee van de werkgroepen een uitgewerkte stelling in te leveren, die betrekking heeft op één van de inhoudelijke thema’s van de bijeenkomst. Het tweede deel van de werkcolleges wordt besteed aan het actief uitvoeren van (gezamenlijke) opdrachten. Eventuele voorbereiding daartoe wordt tijdig via blackboard bekendgemaakt. Studenten voeren in een van de weken ook een beperkt penologisch empirisch onderzoek uit waarvan een kort (schriftelijk) verslag gemaakt wordt
Toetsing
Toetsvorm(en)
Schriftelijk tentamen bestaande uit essay vragen
Het eindcijfer is het tentamencijfer mits aan de werkgroepverplichtingen naar behoren is voldaan.
Werkgroepeisen: aanwezigheid; referaat; tweemaal inleveren van uitgewerkte stelling en eenmalig mini-onderzoek, actieve participatie. Voor de werkgroepinspanningen wordt geen cijfer gegeven, doch deze worden met voldoende of onvoldoende beoordeeld. Bij onvoldoende voor de werkgroepen, kan het vak niet gehaald worden. Een voldoende voor de werkgroepen blijft geldig tot en met het eerstvolgende studiejaar.
Inleverprocedures
Worden tijdig aangegeven via Blackboard.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek/de reader en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Blackboard
Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.
Literatuur
Verplicht studiemateriaal
Wetenschappelijke artikelen, zie Blackboard
Werkboek:
Preventie en Straffen
Aanbevolen studiemateriaal
Wordt tijdig aangekondigd via Blackboard
Aanmelden
De aanmelding verloopt via uSis.
Contact
Vakcoördinator: Dr. J.W. de Keijser
Werkadres: Steenschuur 25, kamer C1.05
Bereikbaarheid: Op afspraak via het secretariaat
Telefoon: (071) 527 74 62
E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Instituut voor Strafrecht & Criminologie
Afdeling: Criminologie
Kamernummer secretariaat: C1.02
Openingstijden: 09.00 – 12.30
Telefoon secretariaat: (071) 527 74 62
E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl
Contractonderwijs
Belangstellenden die deze cursus in het kader van contractonderwijs willen volgen (met tentamen), kunnen meer informatie vinden over kosten, inschrijving, voorwaarden, etc. op de website van Juridisch PAO.