Toegangseisen
Beide tweedejaars BA-werkcolleges behaald. Ook is een instaptoets vereist. Zie hieronder bij Literatuur.
Omschrijving
Geheime diensten worden ofwel neergezet als veredelde knipseldiensten ofwel als instrumenten van totalitaire macht. Die beladen opvattingen gaan voorbij aan de reële invloed van inlichtingendiensten (die buiten de landsgrenzen inlichtingen verzamelen) en veiligheidsdiensten (die binnenslands aan veiligheid werken) op internationale en binnenlandse ontwikkelingen. Grote Europese staten als Groot-Brittannië, Duitsland en Frankrijk hebben al vroeg in de twintigste eeuw hun inspanningen in het inlichtingendomein geïnstitutionaliseerd. De Verenigde Staten begon daar tijdens de Tweede Wereldoorlog mee. Deze diensten hebben grote betekenis gehad voor de oorlogvoering, diplomatie en het veiligheidsbeleid in het algemeen van deze landen.
Omdat hun sporen vaak opzettelijk worden verheimelijkt, blijft de invloed van deze diensten vaak onderbelicht in de geschiedschrijving. De Britse historicus Christopher Andrew noemde intelligence daarom ‘the missing dimension’ van de geschiedschrijving.
Om die reden staan (Westerse) inlichtingen- en veiligheidsdiensten in dit college centraal. We zullen ingaan op de werking en methodiek van inlichtingen- en veiligheidsdiensten, om daarna te verkennen hoe in Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland, België en de Verenigde Staten inlichtingen- en veiligheidsdiensten van de grond kwamen. De focus ligt op de oprichting en institutionalisering van dit soort diensten en de functie die zij vervulden. Daarbij komen zowel de structuren als de respectievelijke inlichtingenculturen aan bod.
Leerdoelen
In dit college staan heuristische, presentatie- en schrijfvaardigheden centraal. Aan de hand van de verkenning van de inlichtingenstudies is het de bedoeling dat studenten eigen onderzoek kunnen opzetten en zich positioneren binnen dit vakgebied. In leerdoelen uitgedrukt zal de nadruk liggen op de volgende zaken:
Het verkennen van het vakgebied van de inlichtingenstudies en inlichtingengeschiedenis. De belangrijkste discussie- een aandachtspunten van deze de historiografie kunnen benoemen en eigen onderzoek daarbinnen positioneren.
Kennis en inzicht verwerven in de organisatie, inbedding en werkzaamheid van inlichtingen- en veiligheidsdiensten en het kunnen interpreteren van inlichtingen- en veiligheidsdiensten in hun historische, ambtelijke, politieke en maatschappelijke context.
Inlichtingenculturen en -structuren in verband kunnen brengen met de bredere politieke en historische ontwikkelingen van verschillende (Westerse) landen.
Kennisniveau van de oprichting en ontwikkeling van enkele specifieke inlichtingen- en veiligheidsdiensten versterken.
Creatief nadenken over de beschikbaarheid van bronnen, hun beschikbaarheid en hun zeggingskracht.
Aan de hand van enkele theoretische en historiografische inzichten een eigen onderzoeksopzet kunnen formuleren. Het doen van onderzoek naar enkele specifieke diensten of aspecten van de inlichtingenpraktijk in verschillende landen. Het vinden van de belangrijkste literatuur en beschikbare bronnen op dit thema.
Het kunnen vergelijken van verschillende diensten op hun relatieve positie in het staatsbestel, de invloed van politieke culturen en maatschappelijke ontwikkelingen en verschillende inlichtingenculturen- en structuren. Kritisch kunnen reflecteren op literatuur- en bronnenmateriaal.
Het kunnen presenteren in een referaat en een degelijk werkstuk van de bevindingen.
Rooster
Zie rooster Geschiedenis.
Onderwijsvorm
Werkcollege
Studielast
Totale studielast: 280 uur.
Toetsing
Mate van voorbereiding, bijdrage aan en participatie in de groepsdiscussie en referaat: 25% van het cijfer.
Werkstuk (7500-8000 woorden): 75% van het cijfer.
Blackboard
Blackboard zal worden gebruikt voor het plaatsen van studiemateriaal, communicatie, samenvattingen en powerpoint presentaties.
Literatuur
Instaptoets
Bij wijze van instaptoets moet het boek M. Herman en G. Hughes, Intelligence in the Cold War: what difference did it make? (Londen en New York 2013) gelezen te worden. Dit is eerder afgedrukt als special issue van het tijdschrift Intelligence and national security, (Vol. 26, No. 6, 755–901, December 2011). Hieronder staan de links van de verschillende bijdragen die je kunt kopiëren en plakken (wel via het netwerk van de universiteit!), die je rechtstreeks naar het bedoelde nummer linken.
De instaptoets bestaat uit het schrijven van een samenvattend betoog onder een passende titel van 1,5 tot 2 pagina’s waarin de vraag centraal staat wat het eventuele belang van historisch onderzoek naar inlichtingen- en veiligheidsdiensten is. Laat in het betoog zien dat je de belangrijkste inzichten begrijpt, breng deze met elkaar in verband en lardeer het betoog met voorbeelden uit de losse artikelen. De instaptoets dient uiterlijk tijdens het eerste college in hardcopy te worden ingeleverd (9 september).
<http://dx.doi.org/10.1080/02684527.2011.621207>
<http://dx.doi.org/10.1080/02684527.2011.619795>
<http://dx.doi.org/10.1080/02684527.2011.619796>
<http://dx.doi.org/10.1080/02684527.2011.619797>
<http://dx.doi.org/10.1080/02684527.2011.619798>
<http://dx.doi.org/10.1080/02684527.2011.619799>
<http://dx.doi.org/10.1080/02684527.2011.619800>
<http://dx.doi.org/10.1080/02684527.2011.619801>
<http://dx.doi.org/10.1080/02684527.2011.619802>
Overig
Alle literatuur zal voor het college bekend gemaakt worden. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van boeken die in de UB beschikbaar zijn en artikelen die via Metalib beschikbaar zijn. Ook wordt gebruik gemaakt van online materiaal. De studenten zijn zelf verantwoordelijk voor het kopiëren en uitprinten van de juiste boekdelen en artikelen die voor iedere week gelezen moeten worden. Ook dienen de studenten zelf orde te houden op de collegeplank en onderlinge afspraken te maken over het wegnemen van boeken om kopieën te maken en het terugplaatsen daarvan. De literatuur dient iedere keer voorafgaand van het college gelezen te worden. Maak daarbij aantekeningen en bereid vragen voor.
Aanmelden
Via uSis.
Contact
Email: drs C.W. Hijzen.