Toegangseisen
Deze cursus is uitsluitend toegankelijk voor tweedejaars BA-studenten Wijsbegeerte die zijn ingeschreven in het BA Plus-traject. Deze studenten volgen tevens het bijbehorende tutorial.
Beschrijving
De cursus Politieke Filosofie biedt een inleiding tot de belangrijkste denkrichtingen, thema’s en debatten van de hedendaagse politieke filosofie. Het vertrekpunt is de politieke geschiedenis van de twintigste eeuw, die vanaf het Interbellum tot het einde van de Koude Oorlog gekarakteriseerd wordt door de politieke tegenstelling tussen totalitaire en democratische regimes. Hannah Arendts The Origins of Totalitarianism vormt de leidraad voor een diepgravende filosofische analyse van het wezen, de structuur en de werking van de totalitaire staat.
Tegen deze achtergrond wordt gewezen op de centrale waarden en institutionele verworvenheden van de liberaal-democratische rechtsstaat. De cruciale vraag hierbij is of men deze grondslagen van de liberale democratie ook filosofisch kan legitimeren. Een antwoord wordt ontwikkeld in dialoog met gezaghebbende normatieve filosofische theorieën, die in het Westen sinds de jaren ’60 het hart vormen van de hedendaagse politieke filosofie. Een grondige uiteenzetting en kritische bespreking van A Theory of Justice van John Rawls vormt de kern van deze onderneming. Het zwaartepunt ligt op de argumentatie die Rawls opbouwt om een specifieke opvatting van rechtvaardigheid te verdedigen.
De vraag of de liberale democratie, na het einde van de Koude Oorlog, als het ware en ultieme politieke systeem beschouwd moet worden, komt aan de orde in het slotdeel van de cursus. Een bespreking van bekende ideologiekritische analyses van Michel Foucault, Giorgio Agamben en Byung-Chul Han geeft inzicht in de biopolitieke dimensie van de moderne politiek. Er wordt dieper ingegaan op verborgen technologieën van de macht (individualisering, disciplinering, zelf-optimalisering), die de liberaal-democratische idealen vaak als een ideologische illusie doen verschijnen. De cursus besluit met een aantal eigentijdse casussen en problemen, die niet alleen de kritiek op, maar ook de verdediging van de liberale democratie een grote herkenbaarheid en relevantie zullen geven.
Leerdoelen
Doelstellingen en eindtermen worden bij aanvang van de cursus op Blackboard geplaatst.
Rooster
Zie Collegeroosters Wijsbegeerte 2013-2014, BA Wijsbegeerte (BA Plus-traject), tweede jaar
Onderwijsvorm
Gecombineerd hoor-/werkcollege (2 uur) en tutorial (2 uur).
Studielast
Totale studielast (5 EC): 140 uur
Volgen van colleges (13 × 2 =): 26 uur
Volgen van tutorial (13 × 2 = ): 26 uur
Voorbereiden van colleges (13 × 1 = ): 13 uur
Studie en persoonlijke taken (13 × 3 = ): 39 uur
Groepswerk (12 × 3 = ) 36 uur
Toetsing
Schriftelijk deeltentamen, korte open vragen en essayvragen (30%)
Schriftelijk eindtentamen, korte open vragen en essayvragen (40%)
Persoonlijke taken (10%)
Groepswerk (20%)
Blackboard
Blackboard wordt gebruikt voor:
Informatie en communicatie over de leerdoelen, het programma, de leerinhouden en de toetsingsvormen van het vak;
Het beschikbaar stellen van studiemateriaal, opdrachtomschrijvingen en algemene feedback;
Het aanreiken van een elektronische leeromgeving (wiki, discussieforum) voor het groepswerk.
Literatuur
Verplichte literatuur:
Iedere student dient zich bij de aanvang van de colleges een persoonlijk exemplaar aan te schaffen van:
- John Rawls, A Theory of Justice. Revised Edition, Cambridge, Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press, 1999, xxii + 538 p. (ISBN10 0674000781 / ISBN13 9780674000780)
Voor een vlot verloop van de colleges en het tutorial wordt uitdrukkelijk gevraagd om de hierboven vermelde editie aan te kopen (niet te verwarren met de ‘first’ of ‘original edition’).
Overige literatuur – fragmenten
(de te bestuderen fragmenten zullen tijdig worden bekendgemaakt via blackboard)
Giorgio Agamben, Homo Sacer. De soevereine macht en het naakte leven, Vertaling door Ineke van der Burg, Amsterdam: Boom / Parrèsia, 2002 (oorspronkelijke uitgave: Homo Sacer. Il potere sovrano e la nuda vita, 1995).
Hannah Arendt, Totalitarisme, Inleiding en Vertaling door Remi Peeters en Dirk De Schutter, Amsterdam: Boom, 2005, 440 p. (oorspronkelijke uitgave: The Origins of Totalitarianism, 1951).
Michel Foucault, Discipline, Toezicht en Straf, Vertaling door Vertalerscollectief, Groningen: Historische Uitgeverij, 1989, 445 p. (oorspronkelijke uitgave: Surveiller et punir. Naissance de la prison, 1975)
Francis Fukuyama, “The End of History?”, The National Interest 16 (1989), p. 3-18.
Byung-Chul Han, Transparenzgesellschaft, Berlin: Matthes & Seitz, 2012, 96 p.
Andrew Heywood, Politics. Second edition, Houndmills, Basingstoke: Palgrave, 453 p.
Will Kymlicka, Contemporary Political Philosophy. An Introduction. Second edition, Oxford University Press, 2002, 497 p.
Aanmelden
Aanmelden voor cursus en tentamen via uSis is verplicht.
Zie Inschrijven voor cursussen en tentamens
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Niet van toepassing.
Contact
Opmerkingen
—