Toegangseisen
Bachelor Rechtsgeleerdheid (zie ook OER).
Beschrijving
De digitale overheid is in opkomst. Besluitvormingsprocessen binnen overheidsorganisaties geschieden in toenemende mate geautomatiseerd, zonder of met beperkte menselijke tussenkomst. Overheidsinstellingen bieden burgers en bedrijven de mogelijkheid om bestuursrechtelijke rechtshandelingen langs elektronische weg te verrichten. Nieuw is de tendens om digitaal verkeer met de overheid voor burgers en ondernemers verplicht te stellen. Op dit moment worden veel bestuursrechtelijke rechtshandelingen nog met behulp van (statische) webformulieren of per e-mail verricht. De maatschappelijke en technologische context waarin de digitale overheid zich ontwikkelt verandert echter in hoog tempo: het internet waarbinnen burgers en overheidsorganen met elkaar communiceren wordt een interactief netwerk – Web 2.0 – waarin organisatorische grenzen vervagen en alle gebruikers (burgers, bestuursorganen, journalisten, ondernemingen en niet-gouvernementele organisaties) zowel aanbieder als ontvanger van informatie kunnen zijn. Digitalisering biedt kansen om de kwaliteit van besluitvormingsprocessen binnen de overheid en de openbaarheid van bestuur te vergroten. Maar worden die kansen ook daadwerkelijk benut? Welke risico’s zijn er, vanuit staats- en bestuursrechtelijk perspectief, wanneer besluitvormingsprocessen en berichtenverkeer tussen overheidsorganen en burgers elektronisch plaatsvinden? En wat is de rol van de media als public watchdog in een samenleving waarin internet en social networks de infrastructuur voor communicatie vormen? In dit keuzevak staan deze vragen centraal.
In de vijf weken die dit vak telt komen achtereenvolgens de volgende onderwerpen aan de orde:
- eGovernment – kansen en knelpunten vanuit rechtsstatelijk perspectief
- Digitale overheid, keteninformatisering en de beginselen van behoorlijk bestuur
- Elektronisch bestuurlijk berichtenverkeer en digitalisering van de rechtspraak
- De rol van de media in de digitale rechtsstaat
- Digitalisering en openbaarheid van bestuur
Ieder thema zal worden behandeld aan de hand van actuele vraagstukken en praktische casus, waarbij hedendaagse controverses en discussies zichtbaar worden gemaakt. De deelnemers aan het vak worden gestimuleerd in deze discussies stelling te nemen op basis van weloverwogen standpunten, ontleend aan rechtswetenschappelijke literatuur en jurisprudentie. De gekozen thema’s sluiten nauw aan op het onderzoek dat binnen de Afdeling Staats- en bestuursrecht wordt verricht – in het bijzonder ook door de docenten van het vak – in het kader van het onderzoeksprogramma Securing the rule of law in a world of multi-level jurisdiction en het facultaire profileringsgebied Polical Legitimacy.
Leerdoelen
Doel van het vak:
Doel van het vak is het verwerven van diepgaand inzicht in de inhoud en betekenis van de concepten eGovernment, media en openbaarheid van bestuur in de democratische rechtsstaat.
Eindkwalificaties (eindtermen van het vak)
Na afronding van het vak heeft u de volgende kwalificaties verworven:
U heeft grondige kennis van en een diepgaand inzicht in de staats- en bestuursrechtelijke aspecten van de informatiesamenleving, waarin digitale communicatie en geautomatiseerde besluitvorming door overheidsorganen een centrale rol spelen.
U heeft grondige kennis van en een diepgaand inzicht in de werking van de beginselen van behoorlijk bestuur en het concept van openbaarheid van bestuur in een digitale samenleving.
U heeft grondige kennis van en een diepgaand inzicht in de onderlinge verhouding media, overheid en burger in een digitale samenleving.
U heeft kennis van actuele vraagstukken en discussies op het terrein van eParticipatie, elektronisch procederen en de rol van social media in besluitvormingsprocessen in het openbaar bestuur.
Rooster
Kies voor propedeuse of bachelor en master.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 5
Namen docenten: Mr. dr. M.M. Groothuis (coördinator), prof. mr. A.W. Hins en prof. mr. S. van der Hof
Vereiste voorbereiding door studenten: Tijdens de hoorcolleges wordt steeds één van de hiervoor kort genoemde thema’s in hoofdlijnen belicht en wordt het relevante theoretische en positiefrechtelijke kader geschetst. Daarnaast wordt aandacht besteed aan enkele actuele wetenschappelijke, juridische en maatschappelijke/politieke ontwikkelingen op het terrein van het relevante thema. Van studenten wordt een actieve deelname verwacht en zij dienen daarom, voorafgaand aan het college, de voorgeschreven stof in het boek en de reader grondig te bestuderen.
Werkgroepen
Aantal à 2 uur: 5
Namen docent: Mr. dr. M.M. Groothuis
Vereiste voorbereiding door studenten: In de werkcolleges wordt gediscussieerd over het thema dat tijdens het hoorcollege is behandeld, op basis van een door u in groepsverband voor te bereiden discussiestuk, waarin een stelling centraal staat. U wordt daartoe in de eerste week ingedeeld in kleine groepen. In de werkgroep presenteert u uw discussiestuk, waarbij u pleit pro en contra de stelling, en leidt u de discussie waaraan de andere studenten actief deelnemen.
Toetsing
Toetsvorm(en)
Schriftelijk tentamen (50 % eindcijfer)
Tussentijds schriftelijk werk: paper (30 % eindcijfer)
Groepsopdracht: voorbereiden en presenteren discussiestuk (20 % eindcijfer)
Inleverprocedures
Via Blackboard.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, zoals nader aangegeven op Blackboard, en hetgeen behandeld is tijdens de colleges en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Blackboard
Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.
Literatuur
Verplicht studiemateriaal
Reader ‘eGovernment, media en openbaarheid van bestuur’ met nog enige aanvullende stukken die bekend zullen worden gemaakt via Blackboard.
Aanmelden
De aanmelding verloopt via uSis.
Contact
Vakcoördinator: mr. dr. M.M. Groothuis
Werkadres: KOG (Steenschuur 25), kamer B.114
Telefoon: 071 527 7508 / 7713
E-mail: m.m.groothuis@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Publiekrecht
Afdeling: Staats- en bestuursrecht
Kamernummer secretariaat: B1.21
Openingstijden: 9.00 – 16.00 uur
Telefoon secretariaat: 071 – 527 7760
Opmerkingen
Geen
Contractonderwijs
Belangstellenden die deze cursus in het kader van contractonderwijs willen volgen (met tentamen), kunnen meer informatie vinden over kosten, inschrijving, voorwaarden, etc. op de website van Juridisch PAO.