Ingangseisen
Aanbevolen kennis:
Inleiding in de Psychologie, en
Persoonlijkheids, Klinische en Gezondheidspsychologie.
NB. Dit vak is ingangseis voor de verdiepingscursussen Gezondheidspsychologie en Psychopathologie, Diagnostiek en Behandeling.
Beschrijving
De afgelopen 40 jaar laten een grote toename zien van het onderzoek naar stress. Bovendien vormt stress een van de belangrijkste problemen van de moderne samenleving. Stress is daarmee een van de centrale onderwerpen geworden in de klinische en gezondheidspsychologie.
Stressoren zijn externe gebeurtenissen of situaties die de persoon beïnvloeden en tot een breed scala aan lichamelijke en psychische problemen kunnen leiden. Tussen personen bestaan individuele verschillen in de wijze van reageren op een bepaalde stressor. Met name de cognitieve interpretatie van een stressor bepaalt de relatie tussen een potentiële stressor en de gevolgen ervan voor de gezondheid. Hiernaast is het gebruik van een of meerdere copingstrategieën in de regulatie van emoties van belang. De effecten van stress kunnen variëren van kleine gedragsveranderingen tot klinische ziektebeelden, zowel lichamelijke als geestelijke.
Tijdens de colleges zal aandacht besteed worden aan psychologische en biologische stressmodellen. Vanuit de gezondheidspsychologie zal aandacht besteed worden aan stress als oorzaak en onderhoudende factor van somatische ziekte. Belangrijke onderwerpen zijn de evolutionaire oorsprong van de stressrespons, en de betekenis daarvan in de huidige menselijke samenleving, en de effecten van emoties op het menselijk lichaam, waaronder het afweersysteem (immuunsysteem). Vanuit de klinische psychologie zal met name worden ingegaan op de relatie tussen ingrijpende levensgebeurtenissen en het ontstaan en in stand blijven van depressie en traumagerelateerde psychopathologie. Verder zal worden ingegaan op verschillende behandelmethoden van stressmanagement en traumaverwerking. De cursus vormt ook een uitstekende voorbereiding voor studenten die de specialisatie ‘Cognitive Neuroscience’ binnen de Research Masteropleiding Psychologie willen gaan doen.
Leerdoelen
Kennis van psychologische en biologische modellen van stress en stress-gerelateerde stoornissen, vooral de evolutionaire oorsprong en lichamelijke effecten van de stressrespons, de invloed van stress op depressie en traumagerelateerde psychopathologie, en behandelmethoden.
Een onderzoeksvraag uit de maatschappij beantwoorden door het systematisch zoeken van wetenschappelijke literatuur en het samenstellen van een review daarvan
Mondelinge presentatie houden over deze review en discussie/debat voeren
Rooster
Stress, gezondheid en ziekte (2013-2014):
Onderwijsvorm
Er zijn 10 hoorcolleges. In een deel daarvan worden gezondheidspsychologische thema’s besproken en in een ander deel worden meer klinische thema’s behandeld (zie beschrijving). Er zijn vijf verplichte werkgroepbijeenkomsten waarbij een vraag vanuit de praktijk (gezondheidspsychologie en klinische psychologie) op wetenschappelijke wijze beantwoord wordt, d.w.z. met behulp van ‘state of the art’-literatuur. Daarbij wordt toegewerkt naar een mondeling referaat. Tussen de bijeenkomsten zal veel werk verricht worden o.a. in subgroepjes.
Toetsing
Een schriftelijk meerkeuzetentamen en een referaat in de werkgroep. Aanwezigheid bij de werkgroepbijeenkomsten is verplicht.
Het tentamen en de werkgroepen staan los van elkaar: wanneer de een niet gehaald is, hoeft de ander niet over. Het uiteindelijke cijfer van de cursus SGZ is gewoon het gemiddelde van het cijfer voor het tentamen en het cijfer voor de werkgroepen (50%/50%). Echter, beiden moeten voldoende (5.5 of hoger) zijn.
De Faculteit Sociale Wetenschappen heeft per 1 januari 2006 het systeem Ephorus ingevoerd dat docenten gebruiken om werkstukken van studenten systematisch op plagiaat te controleren. Zie ook fraude .
Blackboard
www.blackboard.leidenuniv.nl voor communicatie, sheets van colleges etc.
Literatuur
Robert Sapolsky. (2004). “Why zebras don’t get ulcers” An Updated Guide to Stress, Stress-Related Diseases, and Coping. W H Freeman & Co updated.
Patricia A. Resick. (2001), Stress and Trauma (Clinical Psychology, A Modular Course), Psychology Press Hove
Boekenbalie
De boeken zijn goedkoop verkrijgbaar via de boekenbalie van de studievereniging Labyrint op vertoon van je lidmaatschapspasje van Labyrint. Of anders bij de academische boekwinkels.
Aanmelden
Cursus
Inschrijving voor de cursus is verplicht. Bij het inschrijven voor de werkgroepen geldt ‘wie het eerst komt, die het eerst maalt’. Als een bepaalde werkgroep vol is, kun je de werkgroep alleen op een ander moment doen. Informatie over inschrijven voor deze cursus vind je in de inschrijfwijzer
Tentamen
Inschrijving voor een (her)tentamen is verplicht. Studenten kunnen zich vanaf 100 tot 10 kalenderdagen voor een tentamen inschrijven in uSis. Wie zich niet op tijd inschrijft, kan niet meedoen aan het tentamen
Contact
Dr. J.F. Brosschot
Kamer 2B37
Telefoon: +31 (0)71 527 3740
E-Mail: brosschot@fsw.leidenuniv.nl