Toegangseisen
Bachelor Rechtsgeleerdheid (zie ook OER).
Beschrijving
Het keuzevak Bijzonder Strafrecht beoogt een overzicht te geven van de (pseudo)strafrechtelijke handhaving van normen in het bijzonder straf(proces)recht, te weten het strafprocesrecht buiten de wetboeken. Het doel is om u kennis en inzicht te laten verwerven in de punitieve handhaving binnen de alternatieve context van de beleids-ordenende wet- en regelgeving. Het gaat daarbij om het economisch, financieel fiscaal en milieustrafrecht, waar het bij punitieve handhaving, anders dan in het commune straf- en strafprocesrecht, niet primair gaat om de bescherming van individuele (slachtoffer)belangen, maar om collectieve rechtsgoederen, zoals de integriteit van financiële markten, de gezondheid van staatskas en het voorkomen van oneigenlijke concurrentie. Daarmee heeft handhaving in deze terreinen veel meer het karakter van een instrument dat ten dienste staat aan de effectieve verwezenlijking van het overheidsbeleid. Het gaat dan om het economisch, financieel en fiscaal beleid van de overheid. De inhoud daarvan is mede bepalend voor zowel de materiele normen van het bijzonder strafrecht als de in te zetten (strafvorderlijke en bestuurlijke) handhavingsmechanismen en <del>kaders. Het keuzevak gaat in op (1) de bij deze handhavingsterreinen betrokken praktische problematiek; (2) dit bezien vanuit het perspectief van alle betrokken actoren en ook (3) de principiële problematiek die voortvloeit uit de bijzondere aard en kenmerken van de strafbaarstellingen in bijzondere wetten en die invloed van het een en ander op de handhaving. Zo wordt aandacht besteed aan de zogeheten gemende handhaving, waarbij dezelfde normen niet alleen via het straf</del> en strafprocesrecht, maar – vooral – via het bestuurlijke mechanismen worden gehandhaafd. Enerzijds brengt dat met zich mee dat het bijzonder straf(proces)recht niet zelfstandig ‘opereert’, maar onderdeel is van een gemengde handhavingsketen, waarbij in verschillende handhavingskolommen, door verschilleden publieke en private partners wordt samengewerkt. Anderzijds zijn binnen de strafrechtelijke handhaving zelf substantiële afwijkingen te zijn in de wijze waarop wordt omgegaan met fundamentele rechtsbeginselen ten opzichte van het commune straf(proces)recht. Het een en ander brengt met zich dat op in de (pseudo-)strafrechtelijke handhaving van normen een geheel eigen logistiek en dynamiek bestaat dan in het commune straf(proces)recht.
10 hoorcolleges
- Inleiding bijzonder aard en kenmerken van de materiele normen in de bijzondere strafwetten
- Bijzonder strafprocessueel beleidsrecht: deontologie en effectiviteit
- De dader en andere actoren in de handhaving van bijzondere strafwetten
- Materieelrechtelijke leerstukken in het bijzonder strafrecht: dolus, culpa, zorgplichten en pleitbare standpunten
- Strafrechtelijke materieelrechtelijke leerstukken in het punitieve boeterecht
- Gemengde handhavingstrajecten I: sanctieregime
- Gemengde handhavingstrajecten II: een gemengd ‘vooronderzoek’, opsporingsbevoegdheden en controlebevoegdheden in het bijzonder strafrecht
- Medewerkingsplichten, compliance en het recht niet mee te werken: de alternatieve vormgeving van het nemo tenetur-beginsel in het bijzonder strafrecht
- Afwijkende procedurele kaders bij bijzondere rechtshandhaving: het recht op een alternatief eerlijk proces, ne bis in idem en una via.
- Afroming en ontneming in het bijzonder strafrecht
Leerdoelen
Doel van het vak:
Het vak heeft een autonome functie binnen het curriculum in die zin dat het u in aanraking brengt met deelterreinen van het straf(proces)recht die specialistische kennis en vaardigheden eist. Het gaat hierbij om inherent ‘gemengd’ recht, waardoor studenten inzicht zullen moeten ontwikkelen in de onderlinge wisselwerking tussen verschillende rechtsterreinen van het strafrecht, bestuursrecht en civiele recht. Het vak vervult daarnaast een faciliterende rol ten opzichte van andere vakken doordat het tevens een nieuw perspectief en daarmee verdiepend inzicht geeft in ‘gemene’ rechtsbeginselen en structuren, door de oriëntatie op afwijkingen die noodzakelijk zijn in specifieke contexten. Rechtshandhaving van bijzondere wetten heeft betrekking op het toezien op de naleving van de bijzondere normen en het sanctioneren van overtreding daarvan.
Eindkwalificaties (eindtermen van het vak)
Na afronding van het vak hefet u de volgende kwalificaties verworven:
Kennis en inzicht in (strafrechtelijke) handhaving van normen in bijzondere strafwetten
Kennis en inzicht in vermenging rechtsgebieden en effect op normatieve kaders
Kennis en inzicht in transponeren leidende beginselen, met het oog op effectieve werking in alternatieve kaders
Rooster
Kies voor propedeuse of bachelor en master.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges- Aantal à 2 uur: 5
Namen docenten: F.P. Ölçer
Vereiste voorbereiding door studenten: Wekelijks voorgeschreven stof.
Werkgroepen
Aantal à 2 uur: 5
Namen docenten: F.P. Ölçer
Vereiste voorbereiding door studenten: Tijdens de werkgroepen te houden voordracht, als partij in een Moot Court.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Toetsing
Toetsvorm(en)
Schriftelijk essaytentamen
Cijfer voor voordracht, beoordeling schriftelijk stuk en mondelinge presentatie daarvan (75% van het eindcijfer)
Schrijven van een annotatie (25% van het eindcijfer)
Inleverprocedures
De te houden voordracht wordt ingeleverd via blackboard.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, de reader en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Blackboard
Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.
Literatuur
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
D. Doorenbos, Studiepocket Schets van het Economisch strafrecht, 2008.
Studiepocket rechtspersoon?
Werkboek:
Werkboek Bijzonder Strafrecht
Reader:
Reader Bijzonder Strafrecht
Aanmelden
De aanmelding verloopt via uSis.
Contact
Vakcoördinator: F.P. Ölçer
Werkadres: Steenschuur 25
Bereikbaarheid:
Telefoon: 071-5277520
E-mail: f.p.olcer@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Strafrecht en Criminologie
Afdeling: Straf- en strafprocesrecht
Kamernummer secretariaat: C1.01
Openingstijden: maandag t/m donderdag van 9.00-13.00 uur
Telefoon secretariaat: 071 527 7529
E-mail: strafrechtalgemeen@law.leidenuniv.nl :
Contractonderwijs
Belangstellenden die deze cursus in het kader van contractonderwijs willen volgen (met tentamen), kunnen meer informatie vinden over kosten, inschrijving, voorwaarden, etc. op de website van Juridisch PAO