Toegangseisen
Beginselen van de democratische rechtsstaat.
Beschrijving
We leven in een vrij land. En dat betekent dat we alleen onder strikte voorwaarden door de overheid gedwongen kunnen worden ons anders te gedragen dan we graag zouden willen. In een democratische rechtsstaat bepaalt het recht die voorwaarden, en wordt dat recht gevormd door democratisch gekozen instanties. Het staatsrecht bepaalt welke instanties dat zijn, en onder welke voorwaarden zij hun bevoegdheden mogen uitoefenen. Ons staatsrecht is echter allang niet meer zuiver nationaal van aard. Internationale verdragen, Europees Unierecht en Europese mensenrechten beïnvloeden ons recht op vrijwel elke centimeter. Dit vak, dat voortbouwt op het eerstejaarsvak Beginselen van de Democratische Rechtsstaat, geeft een overzicht van de belangrijkste aandachtsgebieden van het staatsrecht.
Ten opzichte van het eerstejaars vak vindt een thematische verdieping plaats in de wijze waarop de beginselen van de democratische rechtsstaat en de binding aan internationale en Europese normen een rol spelen bij de vormgeving van het Nederlandse staatsrecht. Rode draad daarbij is de grote verwevenheid tussen het Nederlandse, het internationale en het Europese recht. Deze verwevenheid is van grote invloed op de inrichting van en onderlinge verhouding tussen de diverse nationale staatsorganen en staatsmachten (wetgever, bestuur en rechter) en ook op de verhouding tussen de overheid en de burger. Zij heeft bijvoorbeeld consequenties voor de mogelijkheden die de burger heeft om wetgeving en bestuursbeslissingen te beïnvloeden (democratische legitimatie), voor de normering van bestuursoptreden en voor de rechtsbescherming van de burger tegen overheidsbeslissingen.
Het basisonderwijs wordt aangeboden in de vorm van hoorcolleges en casuscolleges (zie ook onder het kopje ‘Onderwijsvormen’). Daarnaast wordt de gelegenheid geboden om individueel of in kleine groep met docenten door te praten over de stof van een bepaalde week. Dat kan in de zogenaamde Q&A sessions, kleinschalige onderwijsbijeenkomsten waarin moeilijke leerstukken nog eens tegen het licht worden gehouden, studenten breeduit vragen kunnen stellen en hun (tentamen)vaardigheden kunnen trainen. Voor belangstellenden wordt bovendien elke week een atelier aangeboden, waarin een actueel staatsrechtelijk probleem op het terrein van de desbetreffende week onder de loep wordt genomen. De ateliers worden zoveel mogelijk verzorgd door specialisten en praktijkjuristen.
Leerdoelen
Doel van het vak:
Verdieping van de in het vak Beginselen van de Democratische Rechtsstaat verworven kennis met betrekking tot de belangrijkste elementen van het Nederlandse staatsrecht: de basisbegrippen, het institutionele (politieke) staatsrecht, de legaliteit van overheidshandelen, de doorwerking van internationaal recht, de rechtsbescherming tegen de overheid en de werking van grondrechten. Daarbij wordt de leerstof in dit tweedejaars vak geplaatst tegen de achtergrond van een minimale rechtsvergelijking met het staatsrecht van andere landen, de politieke context waarin het staatsrecht functioneert, de actualiteit, de invloed van het Europese recht op de staatsrechtelijke verhoudingen en de normatieve uitgangspunten waarop het staatsrecht berust.
Eindkwalificaties (eindtermen van het vak)
Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven:
U heeft een grondige kennis van en inzicht in de structuur van het Nederlandse staatsrecht en de daaraan ten grondslag liggende beginselen.
U kunt, vanuit de normatieve beginselen, kritisch reflecteren op actuele ontwikkelingen in het staatsrecht, al dan niet in hun politieke context.
U kunt vanuit een minimale rechtsvergelijking reflecteren op het Nederlandse staatsrecht.
U kunt het staatsrecht gebruiken bij het oplossen van problemen in andere rechtsgebieden.
U kunt gemiddeld complexe staatsrechtelijke casus uit de praktijk oplossen. Als er meerdere oplossingen mogelijk zijn, kunt u deze onderling beoordelen op hun juridische kwaliteit.
U kunt uw kennis, oplossing van een casus of een (kritische) reflectie op een heldere en overtuigende wijze overbrengen aan een geïnformeerd publiek van medestudenten of professionals: u kunt positie innemen in het juridische debat.
Rooster
Kies voor propedeuse of bachelor en master.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 7
Namen docenten: prof. dr. W.J.M. Voermans (6) en prof. mr. M.J. Cohen (1)
Vereiste voorbereiding door studenten: zie Blackboard en werkboek
Casuscolleges
Aantal à 2 uur: 6
Namen docenten: mr. dr. G. Boogaard
Vereiste voorbereiding door studenten: zie Blackboard en werkboek
Andere onderwijsvorm(en)
Omschrijving: Q&A sessions
Aantal à 2 uur: 7
Namen docenten : wordt nader bekendgemaakt.
Vereiste voorbereiding door studenten: geen, het betreft een mogelijkheid om vragen voor te leggen aan een docent over stof die nog niet goed wordt begrepen.
Andere onderwijsvorm(en)
Omschrijving: Ateliers
Aantal à 2 uur: 6
Namen docenten: worden nog bekendgemaakt
Vereiste voorbereiding door studenten: geen, een bevlogen specialist uit de wetenschap of de praktijk neemt u mee op een reis door een actuele staatsrechtelijke kwestie .
Andere onderwijsvorm(en)
Omschrijving: Tentamentraining
Aantal à 2 uur: 1
Naam docent: wordt nader bekend gemaakt
Vereiste voorbereiding door studenten: grondig bestuderen van alle studiestof
Toetsing
Tentamen: 3 uur
Nabespreking: 2 uur
Omschrijving: Gestructureerde zelfstudie
Naast de hiervoor genoemde onderwijsvormen, vormt gestructureerde zelfstudie essentieel onderdeel van het vak Bestuursrecht. Dat houdt in dat een deel van de verplichte studiestof zelfstandig dient te worden bestudeerd, zonder dat tijdens de hoorcolleges of casuscolleges uitdrukkelijk op die stof wordt ingegaan.
Toetsing
Toetsvorm(en)
Schriftelijk tentamen, bestaande uit 5 open vragen en 1 essayvraag.
Bij de berekening van het cijfer tellen de open vragen mee voor 70% en de essayvraag voor 30%
Inleverprocedures
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, casuscollege en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Blackboard
Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.
Literatuur
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
A.W. Heringa e.a., Staatsrecht, Deventer: Kluwer twaalfde druk (naar verwachting verschijnt deze eind 2015)
A.M.M.M. Bots e.a. (red.) Vijfde herziene editie van de Ars Aequi Jurisprudentiebundel Staats- en bestuursrecht, Nijmegen: Ars Aequi Libri (te verschijnen medio augustus 2015)
Actuele wetteneditie: Kluwer Collegebundel 2015-2016 of Blauwe VNW 2015-2016
Werkboek:
- Werkboek Staatsrecht 2015-2016
Reader:
- Reader Staatsrecht 2015-2016 (literatuur en jurisprudentie)
Aanbevolen studiemateriaal
-
Aanmelden
De aanmelding verloopt via uSis.
Contact
Vakcoördinator: dhr. mr. dr. G. Boogaard
Werkadres: Steenschuur, 25 kamer B1.17
Bereikbaarheid: op afspraak via het secretariaat
Telefoon: 071 527 7760
E-mail: g.boogaard@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Publiekrecht
Afdeling: Staats- en bestuursrecht
Kamernummer secretariaat: B1.21
Telefoon secretariaat: 071-527 7760
Opmerkingen
Contractonderwijs
Belangstellenden die deze cursus in het kader van contractonderwijs willen volgen (met tentamen), kunnen meer informatie vinden over kosten, inschrijving, voorwaarden, etc. op de website van Juridisch PAO