Toegangseisen
Een BA-diploma Nederlandse taal en cultuur of een vergelijkbaar diploma.
Beschrijving
Veel van de argumenten die we dagelijks gebruiken zijn abductief van aard. Met abductieve argumentatie wordt uit bekende feiten een conclusie over de werkelijkheid getrokken. Een voorbeeld van deze argumentatie geeft de commissie-Levelt naar aanleiding van de frauderende sociaal-wetenschapper Diederik Stapel. Het feit dat drie jonge onderzoekers uiteindelijk met hun vermoedens aan de bel hebben getrokken, toont volgens deze commissie aan dat de wetenschap zelfreinigend vermogen heeft (Trouw, 2 november 2011). Hier wordt op grond van het bekende feit dat drie jonge klokkenluiders de fraude van Stapel aan het licht hebben gebracht (argument), geconcludeerd dat de wetenschap dus zelfreinigend vermogen heeft (standpunt).
Uiteraard hangt het van de specifieke invulling van abductieve argumentatie af hoe sterk deze is, maar een afdoende ondersteuning kan deze vrijwel nooit geven. Het verband tussen argument en standpunt berust namelijk altijd op een interpretatie van de werkelijkheid door de protagonist. Dit maakt het aannemelijk dat een taalgebruiker retorische middelen in zal zetten om de argumentatie zo sterk mogelijk over te laten komen; in de praktijk blijkt dat taalgebruikers dit inderdaad doen. In dit college zullen we onderzoeken welke presentatiemogelijkheden er wat dit betreft zijn en bekijken we welke retorische voordelen ermee gepaard gaan. Een presentatiemiddel is bijvoorbeeld het gebruik van een counterfactual, zoals in: “Deze kleren zijn in goede staat, anders zou ik ze niet verkopen” (uitspraak van een verkoopster op Marktplaats). Waarom is deze argumentatie niet geformuleerd als: “Deze kleren zijn in goede staat, want ik verkoop ze”? Voordat de kwestie van de retorische presentatie aan de orde komt, zullen we eerst verschillende classificaties van argumentatieschema’s bestuderen om te kijken wat abductieve argumentatie precies is, hoe dit argumentatietype zich verhoudt tot andere argumentatietypen en welke subtypen er van abductieve argumentatie zijn.
Leerdoelen
Studenten leren relevante onderzoeksvragen te stellen op basis van literatuuronderzoek en bestudering van argumentatieve verschijnselen in de praktijk.
Studenten leren complexe onderzoeksvragen te analyseren in deelvragen en deze systematisch te onderzoeken.
Studenten hebben kennis van en inzicht in recente ontwikkelingen in argumentatietheoretische literatuur over argumentatieschema’s en de presentatie van argumenten.
Studenten vergroten hun vaardigheid om mondeling en schriftelijk verslag te doen van eigen en andermans onderzoek en daarover te discussiëren.
Rooster
Zie het rooster van de opleiding MA Neerlandistiek / Dutch Studies
Onderwijsvorm
Werkcollege
Toetsing
Mondelinge bijdragen en het referaat over de voortgang van de nota (10%)
Tentamen (40%)
Nota (50%)
Voor zowel het tentamen als de nota moet minimaal een 5,5 worden gehaald
Het eindcijfer wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van de drie deelcijfers.
Herkansing
Tentamen en nota kunnen beide één keer worden herkanst.
Is ook na herkansing het eindcijfer lager dan 5,5, dan moet het gehele vak opnieuw worden gevolgd.
Blackboard
Het programma, de opdrachten en de literatuur staan op Blackboard.
Literatuur
De literatuur wordt op het college bekendgemaakt. Bekijk tijdig op blackboard welke literatuur je voor het eerste college moet bestuderen.
LET OP: Deelnemers aan dit vak wordt geadviseerd om van tevoren kennis te nemen van hoofdstuk 1 t/m 8 uit: F.H. van Eemeren & A.F. Snoeck Henkemans (2011). Argumentatie. Inleiding tot het identificeren van meningsverschillen en het analyseren, beoordelen en houden van betogen. Groningen etc.: Wolters-Noordhoff. Met name hoofdstuk 6 is van belang. Op Blackboard staat bij week 1 oefenmateriaal bij dit hoofdstuk.
Aanmelden
Inschrijven via uSis is verplicht.
Contact
Voor inhoudelijke vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Dr. H. Jansen, tel. 071 527 2131.
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 5272 2604. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.